Bilindiği gibi, 4736 sayılı “Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”un(1) 7 inci maddesiyle, 07/11/1984 tarih ve 3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanununun(2) çeşitli maddelerinde değişiklik yapılmıştır.

Yapılan değişiklikler sonrası, 3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanununun “konu” başlıklı 1 inci maddesi;

“Rafineri Şirketleri, doğalgaz üretim şirketleri ve ithalatı gerçekleştiren kuruluşlarca yapılan benzin türleri, likit petrol gazı, gazyağı, motorin, marine diesel, kalorifer yakıtı, fuel-oil, nafta ve doğalgaz satışları akaryakıt tüketim vergisine tabidir. Ancak, naftaya uygulanan akaryakıt tüketim vergisi normal benzine uygulanan miktardan aşağı olamaz ve nafta kullanan sanayi kuruluşlarının kapasite kullanım belgelerinde gösterilen miktar bu vergiden muaftır.”

şeklinde değiştirilmiştir.

Bu şekilde, doğalgaz ve nafta akaryakıt tüketim vergisinin konusuna dahil edilmiştir. 4736 sayılı Kanunun 7 inci maddesiyle, 3074 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde yapılan yukarıda belirtilen değişiklik yanısıra, 2, 4 ve 5 inci maddelerinde yapılan değişikliklerle, verginin kapsamına alınan nafta ve doğalgaza ilişkin mükellef, matrah ve maktu tutar ve beyan hususları da düzenlenmiştir. 4736 sayılı Kanunun yürürlüğe ilişkin maddesi çerçevesinde, söz konusu değişikliklerin doğalgaza ilişkin olanları 01.05.2002 tarihinde, diğer hükümler ise 01.02.2002 tarihinde yürürlüğe girecektir.

01/02/2002 tarihinden itibaren akaryakıt tüketim vergisinin kapsamına alınmış olan naftanın vergilendirilmesine ilişkin aşağıdaki açıklamaların yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.

1- Yukarıda da belirtildiği gibi 01.02.2002 tarihinden itibaren rafineri şirketleri ve ithalatçı kuruluşlarca yapılan nafta satışları akaryakıt tüketim vergisinin konusuna girmektedir. 3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanununun “konu” başlıklı 1 inci maddesinde yapılan değişiklikle, naftaya uygulanacak akaryakıt tüketim vergisinin normal benzine uygulanan miktardan aşağı olamayacağı hükme bağlanmıştır. Bu nedenle, anılan tarihten itibaren akaryakıt tüketim vergisi mükellefleri tarafından yapılan nafta satışları 3074 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan yetki çerçevesinde Bakanlar Kurulu tarafından daha yüksek bir maktu tutar belirlenmediği sürece, normal benzin için geçerli olan maktu akaryakıt tüketim vergisi tutarına eşit olarak uygulanacaktır. Ancak nafta kilogram(kg), normal benzin ise litre(lt) esasına göre satışa sunulduğundan, naftaya uygulanacak akaryakıt tüketim vergisi tutarının belirlenmesinde, iki ürün arasındaki yoğunluk farklılığının da dikkate alınması gerekmektedir.

2- Yukarıda belirtildiği gibi, 4736 sayılı Kanunla, Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde yapılan değişiklikle, nafta kullanan sanayi kuruluşlarının kapasite kullanım belgelerinde gösterilen miktarın bu vergiden muaf olduğu da hükme bağlanmıştır. Buna göre, akaryakıt tüketim vergisinin mükellefi olan rafineri şirketleri ve ithalatçı kuruluşlarca sanayi kuruluşlarına yapılacak nafta satışlarında, söz konusu muafiyet çerçevesinde akaryakıt tüketim vergisi uygulanmayacaktır.

3- Sanayi kuruluşlarınca kapasite kullanım belgelerinde gösterilen naftaya ilişkin söz konusu muafiyetin uygulanması sırasında, sanayi kuruluşu olma, kapasite kullanımı belgesinde gösterilme ve benzeri hususlar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Petrol İşleri Genel Müdürlüğü tarafından belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde yürütülecektir. Bu uygulama sırasında, oto-prodüktör sisteminde nafta ile elektrik üretenler, sanayi kuruluşlarına ilişkin söz konusu muafiyet kapsamında değerlendirilecektir. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü sanayi kuruluşlarınca kullanılan ithal veya yerli üretim nafta tutarlarına ilişkin bilgileri (ilgili sanayici kuruluş adı soyadı/unvanı, vergi kimlik numarası, vergi dairesi, ilgili dönemde muafiyetten yararlanılan nafta miktarı) üçer aylık dönemler itibarıyla, izleyen ayın 10 uncu günü akşamına kadar Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğüne bildirmek zorundadır.

4- Sanayi kuruluşlarınca söz konusu muafiyet kapsamında akaryakıt tüketim vergisi ödenmeksizin temin edilen naftanın, başka amaçla kullanılması durumunda, normal benzinden aşağı olmayacak şekilde belirlenmiş olan akaryakıt tüketim vergisinin cezalı tarhiyata konu edileceği tabiidir.

Tebliğ olunur.

(1) 19.01.2002 tarihli ve 24645 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
(2) 20.11.1984 tarihli ve 18581 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.