|
AMORTİSMANA TABİ İKTİSADİ KIYMETLERİN KATMA DEĞER VERGİLERİNİN İNDİ-
RİM KONUSU YAPILABİLMESİ İÇİN BU KIYMETLERİN İŞLETME DEFTERİNE KAY-
DEDİLMESİ SALT OLMAYIP ENVANTER DEFTERİNİN AYRI BİR YERİNDE VEYA ÖZEL
BİR AMORTİSMAN DEFTERİNDE YADA AMORTİSMAN CETVELİNDE GÖSTERİLMESİ GE-
REKTİĞİ HK.
Tavuk Çiftliği işletmeciliği yapan yükümlünün, işyerinin ağır kış
şartları nedeniyle 27.12.1992 tarihinde çökmesi ve zarar tespitini is-
temesi üzerine, denetim elemanınca işletmesine dahil gayrimenkul ve
demirbaşları işletme defterine kayıt etmediği, amortismana tabi bu ik-
tisadi kıymetler için envanter defteri, amortisman defteri veya amor-
tisman listesi tutmadığı, 1992 Mart ve Kasım dönemlerinde vergi daire-
sine verilen katma değer vergisi beyannamelerinde indirim konusu yap-
tığı amortismana tabi iktisadi kıymetlerin alış vesikalarını ibraz e-
demediği, Eylül, Aralık 1991 Mart 1992 aylarına ait aynı kıymetler i-
çin kabul edilen katma değer vergisi indirimlerinin de kabul edilemi-
yeceği yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna göre ikmalen tarh
edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisine karşı açılan davayı;
Katma Değer Vergisi Kanununun 31.maddesinin 1.bendinde, amortismana
tabi iktisadi kıymetlerin katma değer vergisinin bunların aktife gir-
diği veya kullanılmaya başlandığı vergilendirme döneminden itibaren 3
yıl içinde ve üç eşit miktarda belirlenen esaslar dahilinde indirimin
yapılacağı, aynı yasanın 34.maddesinde de, yurt içinden sağlanan veya
ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin, alış fatu-
rası veya benzeri vesikalar gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek
ve bu vesikaların kanuni defterlere kayıt edilmek şartıyla indirilebi-
leceğinin hükme bağlandığı, açıklanan bu hükümler karşısında, katma
değer vergisi indirimlerinin doğruluğunun tespiti için mahkemelerince
yükümlüye ait defter ve belgelerinin incelenmesinden, işletmede kulla-
nılan amortismana tabi iktisadi kıymetlere ait alış faturalarının üze-
rinde katma değer vergisi tutarlarının gösterildiği, ancak sözkonusu
alış faturalarının işletme defterine kayıtlı bulunmadığı, yalnızca ay-
rılan amortismanların işletme defterine gider kaydedildiği, bu durumda
bahis konusu amortismana tabi kıymetler için ödenen katma değer vergi-
si indirimlerinin kabul edilemiyeceği, saptanan matrah farkının yüküm-
lünün defter ve belgeleriüzerinden bulunduğu, vergi kaçırma kasdının
olmadığı anlaşıldığından, olaya kaçakçılık cezası yerine kusur cezası-
nın uygulanması gerekeceği gerekçesi ile kısmen kabul ederek katma de-
ğer vergisini onayan kaçakçılık cezasını ise kusur cezasına çeviren
Zonguldak Vergi Mahkemesinin 28.2.1994 gün ve 1994/47 sayılı kararının
bozulması isteminden ibarettir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 189.maddesinde, üzerinden amortisman
ayrılan kıymetler ve bunların amortismanlarının nasıl kaydedilebilece-
ği açıklanmış olup, sözü edilen madde hükmünde envanter defterinin ay-
rı bir yerinde, özel bir amortisman defterinde veya amortisman cetveli
düzenlenmek suretiyle amortisman paylarının gösterilebileceği belir-
tilmiş olup aynı yasanın 194.maddesinin son paragrafında da, gayrimen-
kuller ve tesisat gibi amortismana tabi olan kıymetlerin işletme hesa-
bına intikal ettirilemiyeceği, şu kadar ki 189.maddeye göre amortisman
kaydı tutulmak şartıyla bu kıymetler üzerinden her yıl ayrılan amor-
tismanların gider kayıt olunabileceği hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 ve 34.
maddelerinde hesaplanan katma değer vergisinden hangi vergilerin indi-
rilebilecekleri ve hangi şartlar dahilinde indirim yapılacağı açıklan-
mıştır.
Bu hükümler karşısında, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin işletme
hesabına intikal ettirileceği yolunda bir hüküm bulunmadığı, sözkonusu
kıymetler için ayrılacak amortismanın gider yazılabilmesi için envan-
ter defterinin ayrı bir yerinde, özel bir amortisman defterinde veya
amortisman cetveli düzenlenmek suretiyle payların gösterileceği anla-
şılmaktadır.
Olayda denetim elemanınca yapılan incelemede, yükümlünün amortismana
tabi iktisadi kıymetler için amortisman ayırmadığı iddia edilmişse de,
düzenlenen vergi inceleme raporuna göre yapılan tarhiyata karşı açılan
davada, dava dilekçesine ekli amortisman listesinde işletmedeki su de-
posu, tavuk kafesi ve jenaratörden dolayı 1991 ve 1992 yıllarında a-
mortisman ayırdığı görülmüş olup, bu demirbaşlar için düzenlenen cet-
velin herhangi bir makamca onaylanması şartı getirilmediğinden itibar
edilmeyecek bir belge olarak da değerlendirilmesi mümkün değildir.
Yükümlünün 1991 ve 1992 yılları için yaptığı katma değer vergisi indi-
rimleri dışında (Eylül 1991, Aralık 1991, Mayıs 1992) Mart 1992 ve Ka-
sım 1992 dönemlerine ait katma değer vergisi beyannamelerinde yaptığı
indirimin de kış şartlarından dolayı çökerek harap olduğu yargı kararı
ile sabit bulunan tavuk çiftliğine ait olduğu sonucuna varıldığından
bu indirimin de kabul edilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle yükümlü temyiz isteminin kabulü ile yukarıda be-
lirtilen hususlar incelenip sonucuna göre yeniden bir karar verilmek
üzere Vergi Mahkemesikararının bozulmasına karar verildi.
(MT/NÇ)
|