|
YARI PAYINA SAHİP OLDUĞU ADİ ORTAKLIĞIN ÖTEKİ YARISINI DA 31.12.1992
TARİHİNDE SATIN ALAN DAVACI ADINA DEVİR NEDENİYLE YİNE BU TARİHTE DÜ-
ZENLENEN FATURA 10.1.1993 TARİHİNDE YANİ YIL BİTTİKTEN SONRA KAYITLARA
GEÇİRİLMİŞSE DE, KATMA DEĞER VERGİSİNİN YANSITILABİLME ÖZELLİĞİ NEDE-
NİYLE FATURADA KAYITLI VERGİNİN İNDİRİM ÖZELLİĞİ NEDENİYLE FATURADA KA
YITLI VERGİNİN İNDİRİM KONUSU YAPILMASINDA 213 SAYILI VERGİ USUL KANU-
NUNUN 219.MADDESİNİN (A) BENDİ VE 3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİNİ KA
NUNUNUN 34.MADDESİNİN 1.BENDİ GEREĞİNCE İSABETSİZLİK BULUNMADIĞI HK.
Konfeksiyon alım-satımı faaliyetinde bulunan yükümlünün 1993 takvim yı
lına ait defter ve belgelerinin incelenmesi sonucu düzenlenen rapora
dayanılarak 1993/Ocak dönemi için katma değer vergisi salınmış, kaçak-
çılık cezası kesilmiştir. Edirne Vergi Mahkemesi 3.3.1994 gün ve 1994/
83 sayılı kararıyla; olayda, davacının adi ortaklığın devrine ilişkin
faturaların düzenlenme tarihinin 31.12.1992 olduğu, ancak, teslimin
1993/Ocak ayında gerçekleştiği ve bu nedenle vergiyi doğuran olayın
1993 takvim yılında vukuu bulduğu yönündeki iddiası, 3065 sayılı Kanu-
nun 10.maddesine göre teslimden önce faturanın düzenlenmiş olması ha-
linde, vergiyi doğuran olayın faturanın düzenlendiği anda meydana gele
ceği hükmü karşısında yerinde görülmediği, öte yandan aynı Kanunun 29.
maddesi hükmü uyarınca teslimin 1992 yılında gerçekleşmiş olması nede-
niyle adi ortaklığın devrine ilişkin faturaların içerdiği katma değer
vergilerinin, 1992 takvim yılı aşılmamak koşuluyla indirimi talep edi-
leceğinden yapılan katma değer vergisi tarhiyatının yerinde olduğu, ce
zaya gelince; dava konusu olayda kaçakçılık suçunu oluşturan eylemle-
rin gerçekleşmediği ve kasıt unsurunun bulunmadığı anlaşıldığından ola
ya kaçakçılık cezası uygulanamayacağı gerekçesiyle dava konusu katma
değer vergisinin aynen onamasına, kaçakçılık cezasını ise kusur cezası
na çevrilmesine karar verilmiştir. Yükümlüce; işe başlama tarihinin
1.1.1993 olması ve daha önce de ferdi olarak ticari faaliyetinin ve
defter tutma mecburiyetinin bulunmaması nedeniyle anılan faturaların
1992 yılı içinde kayda alınmak suretiyle indirim hakkının kullanılması
nın mümkün olmadığı, bu durumun irade dışında ve kanuni zorunluluktan
dolayı meydana geldiği için indirim hakkının ortadan kalkmayacağı ile-
ri sürülerek, mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 219.maddesinin (a) bendinde, muamelele
rin işin hacmine ve icabına uygun olarak, muhasebenin intizam ve vuzu-
hunu bozmayacak bir zaman zarfında yasal defterlere kaydedilmesi gerek
tiği, bu gibi kayıtların 10 günden fazla geciktirilmesinin caiz olmadı
ğı hükmü bağlanmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 39.maddesinin 1/a bendinde,
mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan
katma değer vergisinden bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetle-
rine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıy-
la hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen
katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanunun 34.maddesinin 1.
bendinde, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere
ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve güm
rük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defter-
lere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği, aynı maddenin 3.fıkrasında
ise, indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı
aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği
vergilendirme döneminde kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır.
Olayda, 1/2 hisse itibarıyla adi ortaklık şeklinde konfeksiyon ürünle-
ri alım-satım faaliyeti ile uğraşan davacının işletmeyi ortağından
devraldığı, ortaklığın devri karşılığında düzenlenen 31.12.1992 tarih-
li faturanın 10.1.1993 tarihinde kayıtlarına intikal ettirildiği anla-
şılmaktadır.
Katma değer vergisi yansıtmalı bir vergidir. Verginin yansıtılabilir-
lik özelliği nedeniyle vergi yükünün yükümlü üzerinde kalması bu özel-
liğe ters düşer.
Herne kadar 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 34.maddesinin 1.
bendinde vergiyi doğuran olayın meydana gelidği takvim yılı aşılmamak
şartı getirilmişse de, adi ortaklığın fesih tarihi ile ferdi işletme-
nin faaliyeti nazara alındığında ve katma değer vergisinin yansıtılabi
lir özelliği karşısında bu olayda olduğu gibi faturaların ferdi işlet-
meye ait kanuni defterlere kaydedildiği tarih itibarıyla takvim yılı-
nın aşıldığından söz edilemez.
Bu itibarla, takvim yılının aşılması nedeniyle yükümlünün yapmış oldu-
ğu indirimin kabul edilmemesi sonucu yapılan kaçakçılık cezalı katma
değer vergisi tarhiyatını, cezayı kusura çevirmek suretiyle değişiklik
le onayan vergi mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kara
rının bozulmasına karar verildi.
BŞ/NÇ
|