|
DAMGA VERGİSİ MATRAHININ SÖZLEŞMEDE BELİRTİLEN BEDEL (KIYMET BEDELİ)
OLMASI NEDENİYLE, BU BEDELE KATMA DEĞER VERGİSİNİN, İLAVE EDİLMESİ SU-
RETİYLE BULUNAN YENİ BEDELİN İŞ BEDELİNİ OLUŞTURMADIĞI, DOLAYISIYLA BU
BEDEL ÜZERİNDEN DAMGA VERGİSİ TARHİYATI YAPILAMAYACAĞI HK.
Yükümlü şirket ile ... İmar İnşaat Ticaret Limited Şirketi arasında
akdedilmiş bulanan "Ticaret Merkezi ve Çok Katlı Otopark Projesi"işine
ait sözleşmede belirtilen ihale bedeline katma değer vergisinin de ka-
tılması nedeniyle fazladan tahakkuk ettirilen damga vergisinin kaldı-
rılması istemiyle açılan davayı; 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1
inci ve 10'uncu maddelerinden söz edilerek, sözleşmede; hesaplanacak
katma değer vergisinin işverence müteahhide ayrıca ödeneceğine dair
hükme yer verilmesi nedeniyle sözleşmenin ihtiva ettiği parasal mikta-
rın arttığı, bu bakımdan sözleşmenin katma değer vergisi tutarını da
kapsadığının kabulü gerektiği, bu nedenle, sözü edilen kanuna ekli 1
sayılı tabloya göre belli parayı ihtiva eden sözleşme bedeli üzerinden
yapılan tahakkukta isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle reddeden ...
Vergi Mahkemesinin ... gün ve 1996/174 sayılı kararının; ödenmesi taa-
hhüt edilen katma değer vergisi, damga vergisi matrahına dahil edildi-
ği takdirde, verginin vergilendirilmesi gibi, sisteme aykırı bir uygu-
lama meydana geldiği, bu nedenle Katma Değer Vergisi Kanunu ile Damga
Vergisi Kanunu kükümlerine aykırı olarak verilen kararda isabet bulun-
madığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; yükümlü şirket ile Yeni Adana İmar
İnşaat Ticaret Limited Şirketi arasında akdedilmiş bulunan Ticaret
Merkezi ve Çok Katlı Otopark Projesi işine ait sözleşmede hesaplanacak
katma değer vergisinin işverence müteahhide ödeneceğine dair yapılan
anlaşma nedeniyle, ... milyar lira olan ihale bedeline hesaplanan ...
milyar lira katma değer vergisinin eklenmesi suretiyle ... milyar lira
üzerinden %6 oranında damga vergisi tahakkukunun yapıldığı, yükümlü
şirket tarafından ise, söz konusu katma değer vergisine isabet eden
damga vergisinin kaldırılması isteminde bulunulduğu anlaşılmıştır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1'inci maddesinde, bu kanuna
ekli (I) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olaca-
ğı, bu kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza ye-
rine geçen bir işaret konulmak suretiyle düzenlenen ve her hangi bir
hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek belgeleri ifade
edeceği, 10'uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu alına-
cağı, nispi vergide kağıtların nev'i ve mahiyetlerine göre bu kağıt-
larda yazılı belli para, maktu vergilerde kağıtların mahiyetlerinin e-
sas alınacağı, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bun-
larda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceğinin belir-
tildiği, (I) sayılı tablonun akitlerle ilgili kağıtlar bölümünün 1/a
fıkrasında; mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerden belli
parayı ihtiva edenlerin binde 6 oranında damga vergisine tabi olacağı
hükme bağlanmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1'inci maddesinin 1
inci fıkrasında; Türkiye de yapılan ticari, sınai, zırai faaliyet ve
serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin
katma değer vergisine tabi olduğu, 8'inci maddesinin 1'inci fıkrasının
(a) bendinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işlemi yapan-
ların katma değer vergisi mükellefi oldukları belirtilmiştir.
Katma değer vergisinde mükellef kavramı, diğer vergi kanunları-
nın öngördüğü mükellef kavramından oldukça farklı bulunmaktadır. Bu
vergileme sisteminde mükellef, katma değer vergisine tabi mal tesli-
minde veya hizmet ifasında bulunan ise de, bu verginin nihai yükleni-
cisi değildir. Katma değer vergisinin sistemi içinde nihai yüklenici,
(asıl mükellefi) nihai tüketici durumunda bulunan kişi ve kuruluşlar
olup, katma değer vergisi mükellefleri vergi kapsamına giren mal ve
hizmetlerin satış bedeli ile birlikte vergiyi tahsil etmek ve vergi
dairesine ödemekle yükümlü bulunmaktadır. Dolayısıyla vergi dairesine
ödenen tutar (vergi) mükellefin mal varlığında bir eksilme meydana ge-
tirmemektedir.
Bu durumda, taraflar arasında yapılan sözleşmede, yukarıda sözü
edilen mevzuat uyarınca hesaplanacak katma değer vergisinin işverence
müteahhide ödeneceğinin belirtilmiş bulunması, iş bedelini artırıcı
bir nitelik taşımamaktadır. Aksi düşünce, söz konusu katma değer ver-
gisinin şirketin yapımını üstlendiği işin veya vereceği hizmetin bir
bedeli olduğu sonucunu doğurur ki, yukarıda açıklanan katma değer ver-
gisi sistemi içerisinde bunun da kabulüne olanak bulunmamaktadır.
Buna göre, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun sözü edilen madde
hükümleri uyarınca hesaplanacak damga vergisi matrahını, sözleşmede
belirtilen bedel (hizmet bedeli) oluşturduğundan ve bu bedele katma
değer vergisinin de ilave edilmesi gerektiği yolunda adı geçen kanunda
herhangi bir hükme yer verilmemiş bulunması ve katma değer vergisinin
iş bedelini artırıcı bir nitelik taşımaması karşısında, bu bedele kat-
ma değer vergisinin de ilave edilmesi suretiyle yapılan tahakkukta i-
sabet görülmemiştir.
Kaldı ki, bu konudaki uygulamaya yön vermek amacıyla 29.1.1997
gün ve 22892 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 30 seri nolu Damga Ver-
gisi Kanunu Genel Tebliğinde de; sürekli hale gelen yargı kararları u-
yarınca, nispi damga vergisine tabi kağıtların muhtevasında, katma de-
ğer vergisi yönünden herhangi bir düzenleme olup olmadığına bakılmak-
sızın, damga vergisinin katma değer vergisi hariç olmak üzere sadece
işin bedeli üzerinden hesaplanacağı açıklanmış bulunmaktadır.
Vergi Mahkemesince, uyuşmazlık konusu damga vergisinin kaldı-
rılması gerekirken, aksi yolda tesis olunan kararda isabet görülmemiş-
tir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne; mahkeme kara-
rının bozulmasına karar verildi.
(MT/ES)
|