|
OLAYDA, KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNUN 37.MADDESİNDE SAYILAN KOŞULLARIN
GERÇEKLEŞTİĞİ, BU NEDENLE, İŞLEMİN DEVİR OLARAK KABULÜ İLE KATMA DEĞER
VERGİSİ KANUNUNUN 17.MADDESİNİN 4/C BENDİNDE YER ALAN İSTİSNA HÜKMÜN-
DEN DAVACI ŞİRKETİN YARARLANDIRILMASI GEREKTİĞİ HK.
Davacı şirketin Saray Halı A.Ş.'ne devir işlemi Kurumlar Vergisi Kanu-
nunun 37.maddesinin 3.fıkrasında belirtilen şartın gerçekleşmediğinden
bahisle birleşme olarak kabul edilerek ve Katma Değer Vergisi Kanunu-
nun 17/4-c maddei hükkümned yer alan istisnadan yararlandırılmamak su-
retiyle davacı şirket adına yapılan kaçakçılık cezalı katma değer ver-
gisi tarhiyatını; Kurumlar Vergisi Kanununun 37.maddesinde, maddede sa
yılan şartlar dahilinde vaki olan birleşmelerin devir hükmünde olaca-
ğı belirtildikten sonra, söz konusu şartların 3 bent halinde, sayıldı-
ğı, 3.bendinde, birleşilen kurumun, münfesih kurumun ortaklarına veya
sahiplerine devraldığı servet nispetinde hisse vereceği şartının yer
aldığı, burada söz konusu edilen servetin, aynı kanunun 33.maddesinde
belirtilen öz sermaye olduğu, olayda ise, devralınan şirket ortalarına
servet değerinden hisse verilmesi gerekirken nominal sermaye üzerinden
hisse verildiği, bu haliyle, Kurumlar Vergisi Kanununun 37.maddesinde
yer alan şartların gerçekleşmediği, bu nedenle, 3065 sayılı Kanunun
17/4-c maddesinde yer alan, Gelir Vergisi Kanununun 81.ve Kurumlar Ver
gisi Kanununun 37 ve 39.maddelerinde belirtilen işlemlerin katma değer
vergisinden istisna edildiği yolundaki hükümden yararlandırılmamak su-
retiyle davacı kurum adına salınan katma değer vergisinde isabetsizlik
bulunmadığı, ancak, tespitin davacı kurum beyanları ile kanuni defter-
lerinden yapılmış olması nedeniyle olaya kusur cezası uygulanması icap
ettiği gerekçesiyle vergi aslını aynen onamak, kaçakçılık cezasını ise
kusur cezasına çevirmek suretiyle değişikle onayan İstanbul 5.Vergi
Mahkemesinin 24.2.1993 günlü, 1993/381 sayılı kararının bozulması iste
nilmektedir.
Vergi dairesi temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar mahkeme kara-
rının cezaya ilişkin kısmının bozulmasını sağlayacak nitelikte görülme
miştir.
Yükümlü temyiz istemine gelince; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanu-
nunun 17.maddesinin 4/c bendinde, Gelir Vergisi Kanununun 81.ve Kurum-
lar Vergisi Kanununun 37 ve 39.maddelerinde belirtilen işlemlerin kat-
ma değer vergisinden istisna edildiği hükme bağlanmıştır. Kurumlar Ver
gisi Kanununun "Devir" başlıklı 37.maddesinde ise bu maddede yazılı
şartlar dahilinde vaki olan birleşmelerin devir hürmünde olduğu belir-
tildikten sonra, bu şartlar; "1) Birleşme neticesine infisah eden ku-
rum ile birleşilen kurumun kanuni veya iş merkezleri Türkiye'de buluna
caktır; 2) Münfesih kurumun devir tarihindeki bilanço değerlerini bir-
leşilen (Devralan) kurum, kül halinde devralacak ve aynen bilançosuna
geçirecektir. 3) Birleşilen kurum, münfesih kurumun ortaklarına veya
sahiplerine devraldığı servet nispetinde hisse verecektir." şeklinde 3
bent halinde sayılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Saray Halı A.Ş.'nin, davacın kurumu 1990 yı-
lında devraldığı, söz konusu devir işleminin Kurumlar Vergisi Kanunu-
nun 37.maddesine uygun olup olmadığının tespiti amacıyla yapılan ince-
leme sonucu düzenlenen vergi tekniği inceleme raporu ile; devir işle-
minde, Kurumlar Vergisi Kanununun 37.maddesinde belirtilen ilk iki şar
tın mevcut olduğu, ancak 3.şartın gerçekleşmediği, zira, anılan madde-
nin 3.bendinde, birleşilen kurumun, münfesih kurumun ortaklarına veya
sahiplerine, devraldığı servet nispetinde hisse vereceği hükmünün bu-
lunduğu, aynı kanunun 33.maddesinde ise, servet değerinin, kurumun tas
fiye dönemi başındaki bilançosunda görülen öz sermayesi olduğu hükme
bağlandığından, devralınan şirket ortaklarına bu şirketin öz sermayesi
oranında hisse verilmesi gerektiği, olayda ise, nominal sermaye esas
alınarak hisse verildiği, bu durumun, devralınan ve devralan şirket or
taklarının servetlerinde gelir nedeniyle değişikliğe neden olduğu, do-
layısıyla, devir şartlarının gerçekleşmediği hususlarının tespit edil-
diği, bu tespit sonucuna göri idarece işlemin devir değil birleşme ni-
teliğinde olduğu sonucuna varıldığı anlaşılmıştır.
Ayrıca, devir işleminin katma değer vergisi yönünden incelenmesi sonu-
cu düzenlenen vergi inceleme raporunda da, olayda, Kurumlar Vergisi Ka
nununun 37.maddesinin 3.bendinde yer alan şartın gerçekleşmediğinin
vergi tekniği inceleme raporu ile tespitli olması nedeniyle, Katma De-
ğer Vergisi Kanununun 17.maddesinin 4.fıkrasının (c) bendinde yer alan
istisna hükmünden yararlanılamayacağı, bu nedenle, şirketin devrolunan
mal varlığı üzerinden katma değer vergisi hesaplanması gerektiği sonu-
cuna ulaşılmış bulunmakta ise de, dosyadaki bilgi ve belgelerden, devr
alınan davacı şirketin hisselerinin %98'inin, esasen devralan Saray
Anonim Şirketine, geri kalan % 2 oranındaki hissenin yine Saray Anonim
Şirketi Ortaklarına ait olduğunun anlaşılması karşısında, devir işlemi
nedeniyle, devralan ve devredilen şirket ortaklarının servetlerinde
herhangi bir değişikliğin söz konusu olmadığının kabulü gerekir. Dola-
yısıyla, olayda, Kurumlar Vergisi Kanununun 37.maddesinin 3.fıkrasında
yer alan şartın gerçekleşmediğinden söz edilemez.
Bu itibarla, devir işleminin, Katma Değer Vergisi Kanununun 17.maddesi
nin 4.fıkrasının yukarıda açıklanan (c) bendinde yer alan istisna hük-
münden yararlandırılmaması suretiyle davacı şirket adına yapılan kaçak
çılık cezalı tarhiyatta ve bu tarhiyatın değişiklikle onanması yolunda
ki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle vergi dairesi temyiz isteminin reddine, yükümlü
temyiz isteminin ise kabulü ile mahkeme kararının bozulmasına karar
verildi.
ŞT/NÇ
|