|
1- BEYANNAMENİN SÜRESİNDEN SONRA POSTAYLA GÖNDERİLMESİNE KARŞIN, VER-
GİNİN VADESİNDE POSTA ÇEKİYLE ÖDENMESİ HALİNDE, BEYANNAME ÜZERİNDEN
VERGİ DAİRESİNCE TAHAKKUK ETTİRİLEN VERGİNİN DIŞINDA EK BİR MATRAH
TAKDİRİ DE YAPILMADIĞINDAN, VERGİ ZİYAINDAN SÖZ EDİLEMİYECEĞİ;
2- GEREK VERGİ KANUNLARINDA, GEREKSE VERGİ USUL KANUNUNDA YÜKÜMLÜLERE
İADESİNE KARAR VERİLEN VERGİLERE YÜKÜMLÜ LEHİNE KANUNİ FAİZ UYGULANMA-
SININ ÖNGÖRÜLMEDİĞİ HK.
Kerestecilikle uğraşan yükümlünün Kasım 1986 dönemine ilişkin katma
değer vergisi ve dahili tevkifat beyannamesini süresinden sonra verdi-
ğinden bahisle kesilen ve yükümlüce ödenen kaçakçılık cezasının ve ge-
cikme faizinin düzeltme ve şikayet yoluyla geri verilmes yolundaki is-
teminin, beyannamenin süresinden sonra verilmesinin vergi ziyaına ne-
den olduğu gerekçesiyle reddine ilişkin Maliye ve Gümrük Bakanlığı iş-
leminin; beyannamenin posta ile gönderildiği, beyanname postaya veri-
lirken beyannamede gösterilen katma değer vergisi ile dahili tevkifa-
tın 25.12.1986 tarihinde vergi dairesi adına posta çeki hesabına yatı-
rıldığı kesilen cezanın ve gecikme faizinin dayanaksız olduğu, bunla-
rın kanuni faizi ile birlikte geri ödenmesi gerekeceği ileri sürülerek
iptali istenmektedir.
Yükümlünün Kasım 1986 dönemine ilişkin katma değer vergisi beyanname-
sini 26.12.1986 tarihinde postayla gönderdiği, beyannamede gösterilen
katma değer vergisi ile dahili tevkifatı 25.12.1986 tarihinde vergi
dairesi adına posta çeki hesabına yatırdığı, beyannamenin süresinden
sonra verildiğinden bahisle istenilen gecikme faizinin de yükümlü ta-
rafından ödendiği, aynı döneme ilişkin olarak kesilen kaçakçılık ceza-
sının tahsili amacıyla, yükümlünün işyerinde haciz uygulamasına geçil-
mesi üzerine, bu defa kaçakçılık cezasının ödendiği, anlaşılmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 41.maddesinde, mükelleflerin
ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların, katma değer vergisi
beyannamelerini vergilendirme dönemini takibeden ayın 25.günü akşamına
kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlü bulundukları belirtil-
miş; 46.maddesinde de beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler
ile vergi kesmekle sorumlu tutulanların bir vergilendirme dönemine ait
katma değer vergilerini beyanname verme süresi içinde ödemeye mecbur
oldukları hükme bağlanmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 111.maddesinin 4.fıkrasında ise, be-
yannamenin posta ile gönderilmesi halinde, beyan edilen verginin ta-
hakkuk işleminin bitmesi beklenmeden vadesinde ödeneceği; 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 41.maddesinde de,
Maliye Bakanlığının tayin edeceği yerlerde postaneler vasıta kılınarak
amme alacaklarının ödenebileceği, 44.maddesinde ise 41.maddeye göre
yapılan ödemelerde çekin postaneye verildiği gün ödemenin yapılmış
sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Olayda da, beyannamenin postayla gönderilmesine karşın, verginin va-
denin son gününde posta çekiyle ödendiği anlaşılmaktadır.
213 sayılı Kanunun 341.maddesinde vergi ziyaı, mükellefin veya vergi
sorumlusunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine ge-
tirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında ta-
hakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilme olarak tanımlanmış-
tır. Bu hükme göre beyannamenin vergi dairesine kanuni süresi içinde
verilmemesi halinde tahakkuk işlemi de zamanında yapılamayacağından
miktarı tahakkuk fişinde gösterilecek olan verginin de vadesinde öden-
memesi sonucunu doğuracağından bu gecikmenin vergi ziyaına neden ola-
cağı tabiidir. Zira 213 sayılı kanunda vergilendirme, sırasıyla, tarh,
tahakkuk ve tahsil safhalarından oluşmaktadır. Kanunun 22.maddesine
göre tahakkuk, tarh olunan bir verginin ödenmesi gereken bir safhaya
gelmesidir. 23.madde de "verginin tahsili kanuna uygun surette ödenme-
sidir" hükmü yer almış bulunmaktadır. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı
üzere vergilendirmede nihai safha tahsil safhasıdır. Daha önceki saf-
halar (tarh ve tahakkuk) tahsilatın ön hazırlığı niteliğindedir.
213 sayılı kanunun 341.maddesinde tahakkukun geciktirilmesinin vergi
ziyaı olarak kabulü, tahakkuktan sonraki safhanın yani tahsilatın ge-
cikeceği düşüncesinden kaynaklanmaktadır.
Aynı Kanunun gerek 28. gerekse 111.maddesinin yukarda açıklanan 4.fık-
rasıyla, vergi beyannamelerinin postayla gönderilmesi de kabul edilmiş
ve buna ilişkin esaslar açıklanmıştır. 28.maddede beyannamenin posta
ile gönderilmesi halinde de tahakkuk fişi kesileceği ve yükümlüye gön-
derileceği, 111.maddede ise beyanname posta ile gönderildiği taktirde
beyan olunan verginin tahakkuk işlemi beklenmeden vadesinde ödeneceği
hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Olayda da, verginin posta çekiyle vadesinde ödendiği, beyannamenin ise
süresi geçirildikten sonra postayla gönderildiği ve vergi dairesince
tahakkuk işleminin yapıldığı ihtilafsız olup ayrıca, vergi dairesince
beyanname ve tahakkuk fişinde yazılı matraha ilaveten, ek bir matrah
takdirine gidilmediği, dolayısıyle bu yönden de vergi ziyaının meydana
gelmediği anlaşıldığından yükümlüden gecikme faizi ve kaçakçılık ceza-
sı tahsil edilmesinde yasal isabet yoktur.
Kanuni faize gelince; gerek vergi kanunlarıda, gerekse Vergi Usul Ka-
nununda yükümlülere iadesine karar verilen vergilere yükümlü lehine
kanuni faiz uygulanmasını öngören herhangi bir hükme yer verilmemiş-
tir.
Öte yandan Borçlar Kanununun 103 ve sonraki maddeleriyle Türk Ticaret
Kanununda yer alan geri alma (istirdat) davalarıyla sair alacak dava-
larında kanuni faize hükmolunmasına cevaz veren hükümlerin kamu hukuku
alınanda yer alan vergilere uygulanma olanağı yoktur.
Açıklanan nedenlerle Maliye ve Gümrük Bakanlığınca tesis edilen olum-
suz işlemin iptaline, yükümlünün kanuni faiz talebinin reddine karar
verildi.
(MT/NÇ)
|