|
SİGORTA ŞİRKETİNİN ACENTESİ OLAN YÜKÜMLÜ ŞİRKETİN YAPMIŞ OLDUĞU SİGOR-
TA SÖZLEŞMELERİ KARŞILIĞINDA ALDIĞI KOMİSYONLAR NEDENİYLE ÖDEDİĞİ KAT-
MA DEĞER VERGİLERİNİN İADESİNİN MÜMKÜN BULUNMADIĞI HK.
Ray Sigorta A.Ş.'nin (A) acentesi olan yükümlü şirketin 1985 takvim yı
lı Ocak - Ekim aylarına ait on aylık süre içerisinde yaptığı sigorta
sözleşmeleri karşılığında almış olduğu komisyonlar nedeniyle ödediği
katma değer vergilerinin iadesi talebinin reddine ilişkin idari işlem
1.1.1985 tarihinde yürürlüğe giren Katma Değer Vergisi Kanununun 17.
maddesinin 4/e bendinde, banka ve sigorta muameleleri vergisi kapsamı-
na giren işlemlerin katma değer vergisinden istisna edildiği, bu hükme
göre sigorta şirketlerinin (A) acentelerinin yaptıkları her nevi işlem
ler banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi olduğundan, Katma De-
ğer Vergisi Kanununun yürürlüğe girdiği 1.1.1985 tarihinden itibaren
katma değer vergisine tabi tutulamayacağı, 20.6.1986 gün ve 19140 sayı
lı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ve Katma Değer Vergisi
Kanununun bazı maddelerini değiştiren 3297 sayılı kanunla 17.maddenin
4/e bendine yapılan ilave ile daha önce banka ve sigorta muameleleri
vergisine tabi olan işlemlerden katma değer vergisinden istisna edildi
ği 23 seri numaralı katma değer vergisi genel tebliğinde de bu hususun
açıklığa kavuşturulduğu, ödenen katma değer vergisi dolayısıyla Ray Si
gorta A.Ş.'nin davacı şirketten alacaklı olduğu, diğer bir ifadeyle da
vacı şirketin aldığı komisyon üzerinden Ray Sigorta A.Ş.'ne fatura ke-
serken fatura bedeline katma değer vergisi uygulamaması gerekirken
% 10 vergi nisbeti uygulayarak vergi dairesine yatırdığı, Ray Sigorta
A.Ş. tamamen sigorta işlemleriyle iştigal ettği dolayısıyle de sadece
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi mükellefi olduğu, katma değer ver
gisini indirim hakkı bulunmadığı, bu nedenle yersiz olarak yaptırılan
katma değer vergilerinin yükümlü şirkete (D.B. Deniz Nakliyat T.A.Ş.)
red ve iadesinin gerektiği gerekçesiyle iptal edin İstanbul 11.Vergi
Mahkemesinin 7.12.1987 günlü ve 1987/745 sayılı kararının; yükümlü şir
ketin aldığı komisyonların sigorta işlemi olmadığı, komisyonun bir hiz
met karşılığında alındığı, kaldı ki, katma değer vergisi yansıtılabi-
lir bir nitelik taşıdığından prensip olarak yükümlü üzerinde kalması-
nın söz konusu olmayacağı, bu nedenle ödenen vergilerin yükümlüye red
ve iadesinin mümkün olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmekte-
dir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 8.maddesinin olay tarihinde
yürürlükte olan 2.bendinde "vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı
veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye
hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer
vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanu
na göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gös-
teren mükellefler için de geçerlidir." hükmüne yer verilmiştir.
Yükümlü şirketin aldığı komisyon üzerinden Ray Sigorta A.Ş.'ne fatura
keserken fatura bedeline katma değer vergisi uygulayarak vergi dairesi
ne yatırdığı anlaşılmakta olup yükümlü şirketin iadesini talep ettiği
verginin Kanunun emredici hükmü karşısında red ve iade edilmesinde ay-
kırılık bulunmamaktadır.
Kaldı ki, katma değer vergisi yansıtmalı bir vergidir. Verginin "yansı
tılabilirlik "özelliği nedeniyle vergi yükü Ray Sigorta A.Ş. üzerinde
kalmaktadır.
Bu durumda, vergi yükü üzerinde kalmayan yükümlü şirketin ödenen vergi
nin red ve iadesini istemeye hakkı bulunmamaktadır.
Ray Sigorta A.Ş.'nin tamamen sigorta işlemleriyle iştigal ettiği, dola
yısıyla da sadece banka ve sigorta muameleleri vergisi mükellefi oldu-
ğu, katma değer vergisi indirim hakkı bulunmadığı, bu nedenle yersiz
olarak yatırılan katma değer vergilerinin yükümlü şirkete red ve iade-
sinin gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden mahkeme ka-
rarında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne mahkeme kararının bozul
masına karar verildi.
ŞT/SE
|