|
YATIRIM TEŞVİK BELGESİNE GÖRE VERGİDEN MUAFEN İTHAL EDİLEN EŞYAYA İLİŞ
KİN GÜMRÜK VERGİSİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAYIN BEYANNAMENİN TESCİLİ İLE
BAŞLAYACAĞI HK.
Yatırım teşvik belgesi kapsamında Gümrük Başmemurluğunca tescilli gi-
riş beyannamesi ile ithal edilen gemi saçlarının katma değer vergisi
teminatı ödenmeden yurda sokulduğu öne sürülerek tahakkuk ettirilen
katma değer vergisinin tahsili amacıyla yükümlü adına düzenlenen ödeme
emrini; ödeme emri ile istenilen kamu alacağına ilişkin tahakkuk yazı-
sının yükümlüye tebliğ edildiği ve itiraz edilmeksizin kesinleştiği,
mahkemelerinin 1987/725 esas numaralı dosayasında bulunan aynı konuda-
ki davanın ise, tahakkuka ilişkin olmayıp ödeme emrine yönelik olduğu,
uyuşmazlık konusu ödeme emrinin dayanağı olan 4.12.1987 gün ve 4006
sayılı yazının kesin ve yürütülmesi zorunlu ayrı bir idari işlem olma-
sı ve itiraz edilmeksizin kesinleşmesi nedeniyle kamu alacağının tahsi
li amacıyla ödeme emri düzenlenmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle ona
yan Zonguldak Vergi Mahkemesinin 23.11.1988 gün ve 1988/562 sayılı ka-
rarının; ödeme emrine karşı açılan 1987/725 esas sayılı dava dosyasın-
da tahakkuka ilişkin itirazlarının da bulunduğu, bu dava devam ederken
aynı konuya ilişkin olarak idarece tesis edilen işleme karşı ayrıca
itiraz etme yükümlülüğünün bulunmadığı, anılan dosyadaki ödeme emrinin
iptali üzerine yeniden tebligat yapılarak kamu alacağının kesinleşmesi
ne yönelik yasal işlemlerin tamamlanması gerektiği ileri sürülerek bo-
zulması istenilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10.maddesinin 1.bendinde ver
giyi doğuran olayın; ithalatta, Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi
ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlem-
lerde ise, fiili ithalin yapılması anında meydana geldiği hükme bağlan
mıştır.
1615 sayılı Gümrük Kanununun 3.maddesinde; gümrük vergisi ödeme mükel-
lefiyetinin bu kanunun 57.maddesi uyarınca beyannamenin tescil edildi-
ği tarihte başlayacağı açıklanmıştır.
Olayda ithal edilen gemi saçlarının gümrük vergi ve resimlerine tabi
olduğu, ancak yatırım teşvik belgesine dayanılarak ithal edildiğinden
bu vergilerden muaf tutulduğu ihtilafsızdır.
Bu muafiyet teşvik belgesinde yazılı şartlara uyulması halinde geçerli
olan bir hukuki durumu yansıtmaktadır. Teşvik belgesinin iptali, ya da
belgede yazılı şartlara ve bu meyanda sürelere uyulmaması halnde, ta-
hakkuk ettirilip muafiyet nedeniyle askıya alınan ve teminatla yurda
sokulmasına izin verilmiş bulunan eşyaya ait söz konusu vergilerin yü-
kümlüsünden tahsili yoluna gidilmesi gerekmektedir.
Bu durumda uyuşmazlık konusu ithalde alınan katma değer vergisini doğu
ran olay, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde olduğu gibi fiili
ithalin yapılması değil, beyannamenin tescili olduğundan, vergi alaca-
ğı beyannamenin tescili tarihinde doğmakta, oysa idarece, ödeme emriy-
le istenilen katma değer vergisinin, fiili ithal tarihi (çetelenin açı
ldığı tarih) olan 3.1.1985 gününde gercekleştiği ve katma değer vergi-
si yönünden fiili ithal sırasında teminat verilmediğinden bahisle bu
verginin tahsili amacıyla ödeme emri düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklandığı üzere fiili ithal tarihi, hiç vergiye tabi olma-
yan mallarda önem kazanmaktadır. Davada sözü edilen eşya vergiye tabi
olup, bu eşyaya şarta bağlı olarak muafiyet uygulandığından, vergi ala
cağının doğduğu 31.12.1984 tarihinde ise Katma Değer Vergisi Kanunu yü
rürlüğe girmemiş bulunduğundan yükümlünün bu tarihte katma değer vergi
si yükümlülüğünden söz edilemez.
Bu itibarla yükümlü iddiaları 6183 sayılı Kanunun 58.maddesi kapsamın-
da bulunduğu halde, mahkemece bu hususlar dikkate alınmaksızın ek tar-
hiyata itiraz edilmemesi nedeniyle kamu alacağının kesinleştiği gerek-
çesiyle ödeme emrinin onanmasında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bo-
zulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:89)
BŞ/NÇ
|