|
AYNI MÜKELLEFE İLİŞKİN VERGİ HESAP NUMARALARININ BİRLEŞTİRİLMESİNE İ-
LİŞKİN İŞLEMİN İPTALİ İSTEMİYLE AÇILAN DAVAYI KARARA BAĞLAMAK GÖREVİ
VERGİ MAHKEMELERİNE AİT BULUNMAKLA BİRLİKTE, İDARE MAHKEMESİNCE İNCE-
LENEREK KARARA BAĞLANAN DAVANIN TEMYİZ İNCELEMESİNİN İDARİ DAVA DAİRE-
SİNCE YAPILMASI GEREKTİĞİ HK.
...'ın "Bir vergi uyuşmazlığının varlığından söz edilebilmesi,
yükümlü adına yapılmış bir vergi tarhiyatına ya da kesilmiş bir vergi
cezasına ilişkin olarak tesis edilen bir işlemin mevcudiyetine bağlı-
dır.
Bu anlamda, bir vergi kanununa dayanılarak tesis edilmiş olsa
bile, aynı mükellefe verilen birden fazla vergi numarasının, tek bir
vergi numarasında birleştirilmesi yolunda tesis edilen işlemin iptali
talebiyle açılan davada, vergi uyuşmazlığından söz etmenin mümkün ol-
madığı, uyuşmazlığın çözümünün 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İ-
dare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkın-
da Kanunun 5'inci maddesi uyarınca idare mahkemelerine ait bulunduğu"
yolundaki ayrışık oylarına karşılık,
İdari ve vergi uyuşmazlıklarının ayrımında belirleyici olan
kıstas "vergi ile ilgili bulunma" ölçütüdür.
Bu açıdan bakıldığında, vergi uyuşmazlığından söz edilebilmesi,
sadece yükümlü adına yapılmış bir vergi tarhiyatının veya kesilmiş bir
vergi cezasının varlığına bağlı tutulamaz.
Nitekim, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri
ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un Vergi
Mahkemelerinin görevlerini düzenleyen 6'ncı maddesinde, vergi uyuşmaz-
lığının varlığı, yükümlü adına yapılmış bir vergi tarhiyatına ya da
kesilmiş bir vergi cezasına bağlanmamış, bu konuda açık bir tesbite
yer verilmemiştir.
Dava, Muğla Belediye Başkanlığı'nın "Belediye Muhasipliği" ile
"Besot İşletmesi" hesaplarının tek hesapta izlenmesi için vergi hesap
numaralarının birleştirilmesi yolunda tesis edilen Muğla Vergi Dairesi
Müdürlüğü işlemin iptali istemiyle açılmıştır. İptali istenilen işlem,
Vergi Usul Kanunu'nun 8'inci maddesine göre tesis edildiğinden ve bir
vergi yükümlülüğüne ilişkin bulunduğundan, uyuşmazlığın bir vergi u-
yuşmazlığı olduğuna ve çözümü görevinin 2576 sayılı Kanun'un 6'ncı
maddesine göre Vergi Mahkemelerine ait bulunduğuna oyçokluğuyla karar
verilerek görevli dairenin tespitine geçildi.
...'nun "2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 25'inci maddesinde, i-
dare mahkemeleri ile vergi mahkemelerince verilen nihai kararların Da-
nıştay'da temyiz yoluyla incelenerek karara bağlanacağı belirtilmiş,
aynı Kanun'un 'İdari Uyuşmazlık ve Davalarda Görev' başlığı altında
düzenlenen 26'ncı maddesinde, idari uyuşmazlık ve davaların, dava dai-
relerinde ve idari ve vergi dava daireleri genel kurullarında incele-
nerek karara bağlanacağı kuralına yer verilmiş, 41'inci maddesinde de,
idari işlere ilişkin idari uyuşmazlıklar ve görevlerin Birinci ve İ-
kinci Dairelerle, İdari İşler Kurulu'nda görüleceği ayrıca düzenlen-
miştir.
Görüldüğü üzere Kanunda, idari uyuşmazlık ve davalarda görevli
daire ve kurullar ile idari işlerde görevli daire ve kurullar açıkça
ve sayılmak suretiyle gösterilmiş, idare ve vergi mahkemelerinin ka-
rarlarını temyizen inceleme yetkisi açısından, idari dava dairesi,
vergi dava dairesi ayrımı benimsenmemiştir.
2575 sayılı Kanun'un İdari ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurul-
larının oluşumu ile işleyiş biçimini düzenleyen 17'nci maddesinde, ay-
nı Kurulların görevlerini düzenleyen 38'inci maddesinde ve bir kısım
işlerin diğer dairelere verilmesi esaslarını kurala bağlayan 37'nci
maddesinde; idari ve vergi uyuşmazlığı biçiminde ikili bir ayırıma yer
verilmiş olması ve buna paralel olarak 'idari dava dairesi' ve 'vergi
dava dairesi' ibaresinin kullanılmış bulunması, Danıştay dava dairele-
rinin görev ayırımında organik bir ölçütün esas alındığını göstermez.
Bu bağlamda, görevli dairenin tesbitinde esas unsur 'davanın
konusu olup' temyize konu edilen kararın, idare ya da vergi mahkemesi
kararı olması değildir.
Aksi yönde bir değerlendirme, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun
52'nci maddesinin (d) bendi ile Başkanlık Kurulu'na verilen 'Danıştay
daireleri arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını' karara bağlamak göre-
vinin yerine getirilmemesi ve görev uyuşmazlığının çözümünün mahkemece
verilmesi muhtemel bir ısrar kararına kadar ertelenmesi sonucunu doğu-
rur.
Nitekim, dava dairelerinin görevlerini düzenleyen maddelerde,
dairelerin görevlerinin konu itibariyle belirtilmiş olması da bu görü-
şü doğrulamaktadır.
Belirtilen gerekçeler çerçevesinde, Muğla Belediye Başkanlığı
tarafından Muğla Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne vergi hesap numaralarının
birleştirilmesi yolunda tesis edilen işlemin iptali talebiyle açılan
dava sonucunda, Aydın 1.İdare Mahkemesi'nce verilen kararın temyiz in-
celemesinin, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 27/b maddesi uyarınca Ü-
çüncü Dairede yapılması gerekmektedir." yolundaki ayrışık oylarına
karşılık, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 25'inci maddesine göre; ida-
re mahkemeleri ile vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar Danış-
tayda temyiz yoluyla incelenir ve karara bağlanır. Aynı Kanun'un 17
nci maddesinin 4'üncü fıkrası ile 37 ve 38'inci maddelerinde yer alan
düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, Danıştay'da temyiz incelemesini
yapan dava daireleri, uyuşmazlığın vergi uyuşmazlığı veya idari uyuş-
mazlık olup olmamasına göre, idari dava dairesi veya vergi dava daire-
si olarak adlandırılıp görevlendirilmişlerdir. İdari dava dairelerinin
ve vergi dava dairelerinin kendi aralarındaki görev ayırımının ölçütü,
konusal olmakla birlikte; idare mahkemeleri ile vergi mahkemelerinin
kararlarının temyizen inceleme yetkisi bakımından, bu iki dava dairesi
grubu arasındaki görev ayrımının ölçütü konusal değil, organiktir.
Başka anlatımla; konuları ne olursa olsun, idare mahkemelerince veri-
len nihai kararların temyiz mercii, idari dava daireleri; vergi mahke-
melerince verilen nihai kararların temyiz mercii de vergi dava daire-
leridir. Bu yüzden; idare mahkemelerince verilen nihai kararların, ko-
nularının vergiye ilişkin olması sebebiyle, vergi dava dairelerince;
vergi mahkemelerince verilen nihai kararların da konularının idari u-
yuşmazlık olması sebebiyle, idari dava dairelerince temyiz incelemesi-
ne tabi tutulması olanaklı değildir.
Bu nedenle; Aydın 1.İdare Mahkemesi'nin kararının temyizen in-
celenmesi görevi Danıştay Onuncu Dairesi'ne ait bulunduğundan, dosya-
nın adı geçen Daireye gönderilmesine karar verildi.
(MT/NÇ)
|