|
YASA İLE GÜMRÜK VERGİSİNDEN MUAF TUTULAN PROTEZ UZUVLAR İLE
ORGANİZMAYA TAKILAN SAİR UZUV VE PARÇALARIN İTHALİNDE DESTEKLEME VE
FİYAT İSTİKRAR FONU KESİNTİSİ YAPILMASINI ÖNGÖREN, YASADA YER ALMAYAN
EK MALİ YÜKÜMLÜLÜK GETİREN GENELGENİN VE ANAYASANIN 167.MADDESİNE VE
2976 SAYILI YASAYA AYKIRI OLDUĞU HK.
Maliye ve Gümrük Bakanlığı Genel Müdürlüğünün 17.9.1992 tarih ve 92/-
114 sayılı Genelgesinin protez uzuvlar ile organizmaya takılan sair
uzuv ve parçaların ithalinde % 3 oranında Destekleme ve Fiyat İstikrar
Fonu tahsil edilmesi gerektiği yolunda hüküm içeren kısmını Yasalarla
protez uzuvlarının katma değer vergisi ve gümrük vergisinden muaf tu-
tulduğu, uygulamasının bu şekilde devam ettiği, yasal dayanak ve huku-
ken geçerli sebep olmadan, yasayla tanınan muafiyet hakkının kaldırıl-
dığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Maliye ve Gümrük Bakanlığının yapılan değişiklik ile gümrük iş-
leri ile ilgili teşkilat ve görevleri Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı-
na devredildiğnden bu idarece verilen savunma ile dosya tekemmül etti-
rilerek işin esasına geçildi.
Davacı şirket; Maliye ve Gümrük Bakanlığı Gümrükler Genel Mü-
dürlüğünün 17.9.1992 tarih ve 92/114 sayılı Genelgesinin protez uzuv-
ler ile orgazmaya takılan sair uzuv ve parçaların ithalinde % 3 ora-
nında Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu tahsil edilmesi gerektiği yo-
lunda hüküm içeren kısmının iptalini istemektedir.
Davalı idare tarafından, usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sü-
rülen davaının reddi gerektiği savunulmaktadır.
2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunun 2.
maddesine göre çıkartılan ve 14.10.1988 gün ve 19959 sayılı Resmi Ga-
zete'de yayımlanan 88/13384 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, dış ti-
caretin ekonomik şartlara uygun olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasında "Destekleme ve Fiyat İstikrar
Fonu" oluşturulmuştur. Bu kararın 3.maddesinde, sayılan işlemlerde
malların CİF değerinin % 3 oranında fona tabi olduğu belirtilmiş, aynı
maddenin (e) bendinde ise fon tahsilatı yapılmayacak haller sayılmış-
tır.
17.1.1990 gün ve 20405 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 89/-
14910 sayılı İthalat Rejim Kararının 19 (B) maddesi ile değişik, 88/-
13384 sayılı Kararın 3/E (a)maddesine göre;
"1615 sayılı Gümrük Kanunu'nun 6 ncı (Tek ve Maktu vergi), 7
nci (istisnalar), (3/A(e) bendi hükmü hariç), 8 nci (muafiyetler), 9
uncu (Diplomatik muafiyetler), 10 uncu (Zat ve Ev Eşyası) maddelerine
göre yapılacak ithalat ve 118 inci (geçici olarak giren Eşya) maddesi
çerçevesinde geçici kabul rejimine tabi eşyanın ithali ve bunların iş-
lem gördükten sonra ihracı" işlemlerin destekleme ve fiyat istikrar
fonundan muaf olduğu hükme bağlanmıştır.
Kararname hükmüyle özelte; gümrük vergisinden muaf olarak yapı-
lacak ithalat işlemlerinin fon kesintisinden muaf olduğu belirtilmiş-
tir.
1615 sayılı Gümrük Kaununun "muafiyetler" başlıklı 8.maddesi-
nin, 14 (b) bendinde; "protez uzuvlar (Protez dişler hariç) ile orga-
nizmaya takılan sair uzuv ve parçalar" ın gümrük vergisinden muaf ol-
duğu düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeler, gümrük vergisinden muaf tutulan protez uzuvlar
(Protez dişler hariç) ile organizmaya takılan sair uzuv ve parçaların
ithalinde % 3 oranında fon kesintisinden muaf tutulması sonucunu do-
ğurmaktadır.
Dava konusu Genelge ile bu muafiyet kaldırılmakta ve gerekçe o-
larak muafiyet için kendi adına ithal etme zorunluluğu olduğu ticari
ithalatta muafiyetin tanınamayacağı ileri sürülmektedir.
Oysa 1615 sayılı Gümrük Kanununun 8.madesinin 14 (b) bendinde;
ithalatın ticari olup olmadığı yolunda bir ayrım yapılmadan muafiyet
tanımaktadır. Ayrıca 8.maddesinin 14 (a) bendide; kendilerinin kulla-
nacağı, (c) bendinde ise, bizzat ithal etmeleri şartları açıkca yer
aldığı halde, 14 (b) bendinde; kendi adına ithal etme koşulu yer alma-
maktadır.
Bu durumda yasada yer almaya bir düzenlemenin yorum yoluyla ge-
tirilmesi, yek mali yükümlülük konulması, Anayasanın 167. maddesine ve
2976 sayılı Yasaya aykırılık oluşturmaktadır.
Sonuç olarak dava konusu, Gümrük Kanununun 8.maddesi 14/b ben-
diyle, ticari olup olmadığına ve kendi adına ithal etmesine bakılmak-
sızın gümrük vergisinden muaf tutulan protez uzuvlar (Protez dişler
hariç) ile organizmaya takılan sair uzuv ve parçaların ithalinde % 3
oranında fon kesintisi yapılması yolundaki Genelge hükmü Yasalara ay-
kırı bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle dava konusu Genelgenin Destekleme ve Fiyat
İstikrar Fonuna ilişkin kısmının mevzuata aykırılığı açık bulunduğun-
dan iptaline karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:90) (MT/ES)
|