|
MÜZAYEDE YOLUYLA SATILAN TAŞINMAZIN SATIŞ BEDELİ ÜZERİNDEN TAHSİLİ ZO-
RUNLU OLAN KDV ORANININ İHALENİN YAPILDIĞI TARİHTEKİ ORAN OLDUĞU HK.
1988/Ekim aylında müzayede mahallinde ihale yolu ile satın alınan gay-
rimenkul değeri üzerinden ödenen % 12 katma değer vergisi yerine, gay-
rimenkulün tapuya tescil edildiği 1988/Kasım ayında yürürlükte bulunan
% 10 oranının uygulanması gerektiği iddiasıyla fazla ödenen verginin
red ve iadesi istemiyle açılan davada; Katma Değer Vergisi Kanunu hü-
kümlerine göre malın teslimi veya verginin konusunu teşkil eden işlem-
lerin gerçekleşmesi halinde vergiyi doğuran olayın varlığından söz edi
lebileceği, vergi dairesince her ne kadar vergiyi doğuran olayın gayri
menkulün satışına karar verildiği tarihte olduğu iddia edilmekte ise
de; Medeni Kanunun mülkiyetin kazanılmasıyla ilgili 633.maddesine göre
gayrimenkul mülkiyetinin iktisabı için tapu siciline kayıt şart olup,
ancak bu durumda satılan gayrimenkul üzerindeki tasarruf hakkının ma-
lik veya onun adına hareket edenlerce devredilebileceği, bir kimse ma-
liki olmadığı bir gayrimenkulü kendi adına tescil ettiremeyeceği ve
onun hakkında tasarrufta bulunayayacağına göre ihale yoluyla yapılan
satışlarda da tapuya tescil edilinceye kadar kesin bir satışın söz ko-
nusu olmadığı, bu satışlarda vergi tapuya tescil ile doğacağından
1.11.1988 tarihinden itibaren geçerli vergi oranı olan % 10 un uygulan
ması ve fazla ödenem verginin iadesi yolundaki Ankara 1.Vergi Mahkeme-
sinin 18.12.1989 gün ve 1989/719 sayılı kararının; 15 seri nolu Katma
Değer Vergisi Genel Tebliğine göre, vergiyi doğuran olayın satışın ya-
pıldığı tarihte meydana geldiği ileri sürülerek bozulması istenilmekte
dir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun, verginin konusunu teşkil
eden işlemleri belirleyen 1.maddesinin 3 fıkrasının (d) bendinde; müza
yede mahallerinde ve gümrük depolarında yapılan satışların katma değer
vergisine tabi olacağı, 10.maddesinin (a) fıkrasında mal teslimi ve
hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması anında,
vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hükme bağlanmış, 2.maddesinin
1.fıkrasında teslimin, bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya
onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya hareket edenlere devredilme
si, 23.maddesinin (d) fıkrasında da gümrük depolarında ve müzayede sa-
lonlarında yapılan satışlarda kesin satış bedelinin katma değer vergi-
si matrahı olduğu hükme bağlanmıştır.
Katma Değer Vergisi Kanununun sözü edilen hükümlerine göre, vergiyi do
ğuran olayın meydana gelmesi, malların teslimi veya hizmetin yapılması
şartına bağlanmıştır. Diğer ifade ile verginin konusunu teşkil eden iş
lemlerin gerçekleşmesi halinde vergiyi doğuran olayın mevcudiyetinden
söz etmek mümkündür.
Müzayede suretiyle yapılan satışlarda, katma değer vergisini doğuran
olayın, ihale işleminin yapılması ile meydana geldiğinin kabulü gere-
kir. Zira bu şekilde cereyan eden satışlarda satış işlemi, Borçlar Ka-
nununun 225 ve 231.İcra İflas Kanununun 134 ve Medeni Kanunun 633.mad-
delerinde de açıklandığı üzere, ihalenin yapılması ile tamamlanmış
olur ve hukuki sonuç doğurur.
Diğer taraftan, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 31.maddesinde; iha-
le komisyonları tarafından alınan ihale kararlarının, ita amirlerince
karar tarihinden itibaren en geç 15 iş günü içinde onaylanacağı veya
iptal edileceği, ita amirince karar iptal edilirse ihalenin hükümsüz
kalacağı, 58.maddesinde de; bedeli, vergi, resim, harç ve diğer masraf
ları ödenmiş olmak şartıyla, müşterinin, şartnameden yazılı süre için-
de taşınmaz malı namına tescil ettirmeye mecbur olduğu, aksi takdirde
müşterinin, meydana gelecek hasar, zarar, fuzuli işgal ve diğer sebep-
lerle idareden bir talepte bulunamayacağı açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden 7.10.1988 tarihinde geçici ihalesi yapılan
gayrimenkulün 11.10.1988 tarihinde ihale komisyonu kararıyla satıldı-
ğı, 19.10.1988 tarihli yazı ile satışın Bakanlık Makamınca onaylanması
suretiyle kesin ihalenin yapıldığı ve 15 gün içinde ihale bedelinin ya
pıldığı ve 15 gün içinde ihale bedelinin yatırılması ve taşınmazın tes
cil edilmesi için gereğinin yapılmasının yükümlüye bildirilmesi üzeri-
ne 1.11.1988 tarihinde taşınmazın tapuya tescil edildiği, 10.11.1988
tarihinde de katma değer vergisi dahil olmak üzere satış bedelinin ida
reye yatırıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda ihale kesinleştiğine göre, vergi alacağının ihalenin yapıl-
dığı tarihte doğduğu, anılan kanun hükmü uyarınca tapuya tescilin ta-
şınmazda meydana gelebilecek zarardan dolayı önem taşıdığı sonucuna va
rıldığından, mahkemenin vergiyi doğuran olayın tapuya tescille meydana
geleceği gerekçesiyle tarhiyatı terkin eden kararında yasal isabet gö-
rülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bo-
zulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:89)
ŞT/ES
|