SİPARİŞ ÜZERİNE YURT DIŞINDAN GETİRİLEN OTOMOBİLLERİN " RENT A CAR "
ARAÇLARI ADI ALTINDA AKTİFLEŞTİRİLİP, GERÇEĞİ YANSITMAYAN KİRA SÖZLEŞ-
MELERİ İLE KULLANILMIŞ ARAÇ SINIFINA SOKULARAK SATIŞINDA % 1 KDV' Sİ
UYGULANMASININ YERİNDE OLMADIĞI HK.
1995 yılı işlemleri incelenen yükümlü şirketin sipariş üzerine satın
aldığı üç adet otomobili "rent a car" araçları adı altında aktifine
kaydedip muvazaalı işlemlerle kullanılmış araç sınıfına sokarak ve %23
yerine %1 oranında katma değer vergisine tabi tutarak vergi ziyaına
sebebiyet verdiğinden bahisle adına aynı yılın Ağustos, Eylül, Ekim
dönemleri için ağır kusur cezalı katma değer vergisi salınmıştır.
... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; serbest
rekabet ortamında firmaların ürün satışını kolaylaştırmak için çeşitli
yöntemlere başvurmalarının doğal olduğu, hukukumuzda bazı istisnalar
dışında bunu engelleyecek herhangi bir düzenleme bulunmadığı, uyuşmaz-
lığa konu üç otomobilin, çevre temizlik, taşıt alım ve ek taşıt alım
vergilerinin ... lira ödenerek aktifleştirilmesinden sonra çeşitli ki-
şilere farklı tarihlerde kiralandığı, yükümlü şirketin muvazaalı bir
kiralama işlemi için bu kadar gidere katlanmasının düşünülemeyeceği,
araçların iki üç ay şirketin aktifinde kaldığı, kiraya verilen otomo-
billerin gelir ve giderlerinin yasal defterlere kaydedildiği, tahsil
edilen katma değer vergilerinin ilgili dönemde beyan edildiği, satılan
araçların sıfır kilometrede olmadığı, araçları satın alanlarla kirala-
yanların aynı kişiler olmadığı, olayla ilgili olarak bilgisine başvu-
rulanlardan ...'in otomobilin kiracısı değil, alıcısı olduğu, bu oto-
mobilleri kiralayanlardan sadece birinin ifadesine başvurulduğu, vergi
hukukunda varsayıma değil hukuken geçerli belgelere itibar edileceğin-
den, olayın gerçek niteliğini açık ve kesin olarak ortaya koyamayan
vergi inceleme raporuna dayanılarak yapılan cezalı tarhiyatta isabet
görülmediği gerekçesiyle cezalı tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay
Onbirinci Dairesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; Borçlar Kanununun
"Akitlerin tefsiri, muvazaa " başlıklı 18 inci maddesinde "Bir aktin
şekil ve şartlarını tayinde, iki tarafın gerek sehven, gerek akitteki
hakiki maksatlarını gizlemek için kullandıkları tabirlere ve isimlere
bakılmayarak onların hakiki ve müşterek maksatlarını aramak lazımdır"
hükmüne yer verildiği, tarhiyatın dayanağı inceleme raporu ve eklerin-
den, kullanılmış araç olarak %1 katma değer vergisi uygulanmak sure-
tiyle satılan araçların kiralama işlemlerinin muvazaalı olduğu, bir
başka deyişle söz konusu kira sözleşmelerinin, tarafların gerçek ira-
delerine uygun olmayıp aralarında hüküm ve sonuç doğurmadığı dolayı-
sıyla bu araçların satışında düşük katma değer vergisi oranı uygulamak
amacıyla düzenlendiği sonucuna varıldığından, mahkemece cezalı tarhi-
yatın kaldırılmasında isabet görülmediği gerekçesiyle kararı bozmuş-
tur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sa-
yılı kararıyla, ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe i-
le ısrar etmiştir.
Vergi dairesi müdürlüğü vergi inceleme raporuna dayanılarak ya-
pılan cezalı tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürerek ka-
rarı temyiz etmiştir.
Yükümlü şirketin sipariş üzerine aldığı üç adet otomobili "rent
a car" araçları adı altında aktifine kaydedip muvazalı işlemlerle bu
araçları kullanılmış araç sınıfına sokarak, satışı sırasında %23 yeri-
ne %1 oranında katma değer vergisi uygulanmak suretiyle vergi ziyaına
neden olduğundan bahisle adına Ağustos, Eylül, Ekim 1995 dönemleri i-
çin salınan ağır kusur cezalı katma değer vergisini kaldıran vergi
mahkemesi ısrar kararı, vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz e-
dilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) bendinde,
vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin
gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya iliş-
kin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille is-
patlanabileceği kurala bağlanmış, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Ka-
nununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanarak Bakanlar Kurulun-
ca, kullanılmış binek otomobillerinin teslimin de uygulanacak katma
değer vergisi oranı 27.6.1994 tarihinden geçerli olmak üzere %1 olarak
tespit edilmiştir.
Olayda, davacı şirketin sipariş üzerine yurt dışından getirt-
tiği üç adet otomobil, çevre temizlik vergisi, taşıt alım ve ek taşıt
alım vergileri ödenerek "rent a car" araçları adı altında şirket akti-
fine kaydedilmiş, kısa süre sonra da satışları gerçekleştirilmiştir.
Davacı şirket yetkilisi her ne kadar bu işlemleri satışı artırmak ama-
cıyla yaptıklarını ve buna yasal engel bulunmadığını beyan etmişse de
şirketin kiraya vermek amacıyla aktifine kaydettiği araçların sipariş
üzerine getirtildiği bu araçlardan ikisinin 52 gün ve birinin de 108
gün şirketin aktifinde kaldığı, satıldıklarında kilometre göstergele-
rinin 578, 426 ve 380 km'de oldukları tespitlidir. Araçlardan birinin
alıcısı olan kişi inceleme elemanına verdiği ifadede, otomobilin kendi
siparişi üzerine getirildiğini, fiyatı yüksek bulması üzerine şirket
yetkililerince maliyeti düşürmek için aracı kısa süreli olarak başka-
sına kiraladıktan sonra satış yapılabileceğinin önerildiğini, bunun
üzerine eşinin asistanı adına kira sözleşmesi düzenlediyse de bu ki-
şinin aracı hiç kullanmadığını, otomobilin şirkette kaldığını beyan
etmiştir. Araçları kiralayanlardan diğer kişi de ifadesinde, böyle
bir kiralama olayının gerçekleşmediğini, davacı şirkette çalışan ve
kendisinin de müşterisi olan bir şahıs tarafından kendisine verilen
kira faturasını gider kaydettiğini, kiralama nedeniyle hiçbir ödeme
yapmadığını beyan etmiştir.
Tüm bu tespitlerden kira sözleşmelerinin gerçeği yansıtmadığı,
araçların belli bir süre şirket aktifinde tutularak, kullanılmış gibi
gösterilmesine yönelik yanıltıcı işlemler yapıldığı sonucuna varıl-
mıştır.
Söz konusu üç otomobilin satış fiyatı üzerinden %23 oranında
katma değer vergisi ödenmesi gerekirken, muvazaalı işlemlerle kulla-
nılmış araç sınıfına sokularak %1 oranında katma değer vergisi uygu-
lanmak suretiyle satıldığı anlaşıldığından, tarhiyatın kaldırılması
yolunda verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle temyiz isteminin kabulüne, ... Vergi Mahkemesinin
... günlü ve ... sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
YÖ/ES
|