|
3065 SAYILI YASANIN 11.MADDESİNİN 1/A BENDİNDE BELİRTİLEN YURTDIŞINDA-
Kİ MÜŞTERİLER İÇİN YAPILAN HİZMETLERİN KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASIN-
DAN YARARLANABİLMESİ İÇİN HİZMETTEN, MÜNHASIRAN YURT DIŞINDA YARARLA-
NILMASI GEREKTİĞİ HK.
Uluslararası transit taşımacılıkla uğraşan yabancı firmalara müşavir-
lik hizmeti veren yükümlü şirketin yaptığı aracılık hizmetlerinin is-
tisna kapsamında olmadığı görüşüyle düzeltme fişine dayanılarak adına
Kasım 1989 dönemi için ikmalen kaçakçılık cezalı katma değer vergisi
salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi,
... günlü, 1995/894 sayılı kararıyla; 3065 sayılı Kanunun 11 inci mad-
desinin 1/a bendinde, ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hiz-
metler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetlerin vergiden
müstesna tutulduğu, aynı Kanunun 12 nci maddesinin 1 ve 2 nci fıkrala-
rında yurt dışındaki müşteri tabiri ve bir hizmetin yurt dışındaki
müşteriler için yapılan hizmet sayılabilmesi için gerekli şartların
belirlendiği, öteden beri bu işi yapan mükellefin yukarıda anılan Yasa
ve 17 nolu Genel Tebliğ hükümlerinin yürürlük dönemlerinde, yaptığı
hizmet ihracının 3065 sayılı Yasanın 11 inci maddesinin 1 inci fıkra-
sının a bendi kapsamında bu hizmetten yurt dışında faydalanıldığı ka-
bul edilerek istisna uygulandığı, 26 nolu Genel Tebliğde yapılan açık-
lamalar karşısında, 1989 yılı başından itibaren aynı faaliyet için
hizmetten yurt dışında yararlanılmadığı görüşüyle tarhiyat yapıldığı,
yükümlü şirketin, uluslararası transit taşımacılık yapan yabancı fir-
malara sözleşme gereğince verdiği müşavirlik hizmetinden yurt dışında-
ki firmanın yurt dışında faydalandığının kabulü gerektiği, bu koşul
dışında diğer koşullar yönünden taraflar arasında bir ihtilaf bulunma-
dığı gerekçesiyle cezalı tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi başkanlığının temyiz istemini inceleyen Danıştay
Onbirinci Dairesi, ... günlü, 1996/4311 sayılı kararıyla; uyuşmazlı-
ğın, yurt dışındaki yabancı firmaların Türkiye mümessili olarak yapı-
lan aracılık hizmetleri karşılığı elde edilen hasılata 3065 sayılı Ya-
sanın 12 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca vergi istisnası uygu-
lanıp uygulanamayacağının tesbitine ilişkin olduğu, 3065 sayılı Yasa-
nın 4 üncü maddesinde "hizmet"in, teslim ve teslim sayılan haller ile
mal ithalatı dışında kalan işlemler şeklinde tanımlandığı, aynı Yasa-
nın 6 ncı maddesinin (b) bendinde ise, işlemlerin Türkiye'de yapılma-
sının, hizmetin Türkiye'de yapılmasını, değerlendirilmesini veya hiz-
metten Türkiye'de faydalanılmasını ifade edeceğinin hükme bağlandığı,
Yasanın 11 inci maddesinin 1 inci fıkrasının a bendinde, ihracat tes-
limleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteri-
ler için yapılan hizmetlerin ihracat istisnası kapsamında sayıldığı,
yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetlere ilişkin şartları dü-
zenleyen 12 nci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde, hizmetin yurt
dışındaki bir müşteri için yapılmış olması, (b) bendinde, hizmetten
yurt dışında yararlanılmış olması koşuluna yer verildiği, ayrıca aynı
maddenin 2 nci fıkrasında, müşteri tabirinin, ikametgahı, işyeri, ka-
nuni ve iş merkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan
bir firmanın yurt dışında kendi adına müstakilen faaliyet gösteren şu-
belerini ifade edeceğinin belirtildiği, bu hükümlerin birlikte değer-
lendirilmesinden, vergi istisnasından yararlanılabilmesi için sadece
hizmetin yurt dışındaki bir firma için yapılmış olması ile yetinilme-
diği, hizmetten yurt dışında faydalanılması koşuluna da yer verildiği,
yükümlü şirketin yurt dışındaki müşteriler için yaptığı aracılık mahi-
yetindeki hizmetlerden yurt içinde de faydalanıldığı ve bu haliyle,
Yasanın 12 nci maddesinin ikinci fıkrası b bendinde öngörülen koşulun
gerçekleşmediği gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü, 1997/352
sayılı kararıyla; ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe
uyarınca ısrar etmiştir.
Direnme kararı vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edil-
miş, davacı firmanın verdiği hizmetlerden yurt içinde de yararlanıldı-
ğı, davacının istisna hükmünden yararlanamayacağı ileri sürülerek ka-
rarın bozulması istemidir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11 inci maddesinin
(1) işaretli fıkrasının (a) bendinde, ihracat teslimleri ve bu teslim-
lere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hiz-
metler vergiden müstesna tutulmuş, 12 nci maddesinin (2) işaretli fık-
rasında da, yurt dışındaki müşteri tabirinin, ikametgahı, işyeri, ka-
nuni ve işmerkezi yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan
bir firmanın, yurt dışında kendi adına faaliyet gösteren şubelerini i-
fade ettiği belirtilmiş, bir hizmetin yurt dışındaki müşteriler için
yapılan hizmet sayılabilmesi için hizmetin, yurt dışında bir müşteri
için yapılmış olması ve hizmetten yurt dışında faydalanılması aranmış-
tır.
Dava konusu olayda yükümlünün vermiş olduğu müşavirlik ve gö-
zetmenlik hizmetinin yurt dışındaki bir müşteri için yapıldığında ih-
tilaf olmayıp, verilen hizmetten yurt dışında faydalanılmış olup olma-
dığının çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
Yükümlünün yurt dışındaki firmaya; T.C. Mahkemelerinin tüm saf-
ha ve kademelerinde, resmi daire kurum ve kuruluşlarında, idare ve
yargı organlarında müşterilerinin haklarını korumak ve savunmak konu-
sunda ona yardımcı olmak, bu işlerle ilgili dilekçeler düzenleyip, ta-
kip etmek ve sonucu firmaya bildirmek, yabancı firmaya ait araçların
kalkış, varış ve kontrol noktalarını içeren bilgileri günlük teleks
raporları ile firmaya göndermek, Türk vergi mevzuatındaki değişiklik-
leri takip ederek firmaya bildirmek, şoförlerin ihtiyacı olan malzeme-
nin temini, gümrük işlemlerinin yerine getirilmesi, bir müdahale ha-
linde gerekli hukuki yardımın sağlanması, vize işlemlerine yardımcı
olmak, araçların tamir, bakım ve onarımı ile ilgili gerekli yardımla-
rın yapılması gibi hizmetler verdiği anlaşılmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 12 nci maddesinin (2) işaretli
fıkrasının (b) bendi, münhasıran yurt dışında bu hizmetlerden yarar-
lanmayı amaçladığı halde hizmetlerin pek çoğundan yurt içinde yarar-
lanıldığı açıktır.
Mahkemece hizmetin yurt dışındaki firma için verilmiş olması ve
sayılan hizmetlerin sonucundan yurt dışında da yararlanıldığından ba-
hisle verilen kararda hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile ... Vergi Mahkemesi-
nin, ... günlü, 1997/352 sayılı kararının bozulmasına, karar verildi.
(MT/ES)
|