|
GK YER ALAN MUAFİYET KAPSAMINA GİRMEMEKLE BİRLİKTE DİĞER KANUN, KARAR-
NAME VEYA KARARLARLA GV'DEN, MUAF TUTULAN İŞLEMLER KDV'K'NUN 10/1 MD.
SİNDEKİ GÜMRÜK VERGİSİNE TABİ OLMAYAN İŞLEMLERDEN SAYILAMAYACAĞINDAN,
KDV MATRAHININ TESPİTİNDE GV ÖDEME MÜKELLEFİYETİNİN BAŞLADIĞI TARİHTE-
Kİ DÖVİZ KURUNUN ESAS ALINMASI HK.
Bursa Gümrük Müdürlüğünde tescilli gümrük giriş beyannamesi ile İtha-
lat Rejim Kararı uyarınca, gümrük vergi ve resimlerinden muaf olarak
ithal edilen eşya nedeniyle, beyannamenin tescil edildiği tarihteki
kur üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin, fiili ithal tarihin-
deki kur üzerinden hesaplanması gerektiğinden bahisle, yapılan ek kat-
ma değer vergisi tarhiyatını; davalı idarece, davanın süresinde açıl-
madığı iddia edilmekte ise de; yapılan itiraz üzerine Bursa Gümrükleri
Başmüdürlüğünün, itirazın reddine ilişkin kararının yükümlüye tebliğ
edildiği, yükümlünün ise Bursa Nöbetçi Vergi Mahkemesi aracılığı ile
dava açtığı anlaşıldığından, davalı idarenin davada süre aşımı bulun-
duğu şeklindeki iddiasının yerinde görülmediği, esasen, 3065 sayılı
Katma Değer Vergisi Kanununun 21.maddesinin (c) bendinde, fiili itha-
lata kadar yapılan diğer giderler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan
fiyat farkı, kur farkı gibi ödemelerin, katma değer vergisi matrahına
dahil edileceğinin hüküm altına alınmış olduğu, beyannamenin tescil
tarihi ile fiili ithalat tarihi arasında, davacı kurumca herhangi bir
kur farkı ödemesinin yapılmadığı, davalı idare tarafından da kur farkı
ödendiği hususunda herhangi bir delil ve iddia dermeyan edilmediği, bu
nedenle kur farkı ödemesi olmadığından ek katma değer vergisi tarhiya-
tında isabet görülmediği gerekçesiyle terkin eden Bursa Vergi Mahkeme-
sinin 11.12.1992 gün ve 1992/1921 sayılı kararının, davanın süresinde
açılmamış olduğu, 3065 sayılı Kanunun 10.maddesinde, gümrük vergisine
tabi olmayan işlemlerde, fiili ithalin yapılması ile vergiyi doğuran
olayın gerçekleşeceğinin belirtildiği, katma değer vergisi matrahının
fiili ithal tarihindeki kur esas alınarak belirlenmesi gerektiği, ile-
ri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, ithalat rejim kararı uyarınca, gümrük vergi ve resimlerin-
den muaf olarak ithal edilen eşyaya ait katma değer vergisi matrahı-
nın, beyannamenin tescil edildiği tarihteki kur üzerinden mi, yoksa
fiili ithalatın yapıldığı tarihteki kur üzerinden mi hesaplanacağı hu-
susunun tespitine ilişkin bulunmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 26.maddesinde, bedelin döviz
ile hesaplanması halinde dövizin, vergiyi doğuran olayın meydana gel-
diği andaki cari kur üzerinden Türk parasına çevrileceği belirtilmiş,
10.maddesinin (ı) bendinde ise, ithalatta, vergiyi doğuran olayın,
Gümrük Kanununa göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması,
gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise fiili ithalatın yapılması
anında meydana geleceği, hüküm altına alınmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı kurum tarafından ithalat rejim kararı
uyarınca, gümrük vergisinden muaf olarak ithal edilen eşyaya ait katma
değer vergisi matrahının, beyannamenin tescil edildiği tarihteki cari
döviz kuru esas alınarak tespit edildiği, daha sonra gümrük vergisin-
den muaf olarak yapılan söz konusu ithalatın "gümrük vergisine tabi
olmayan işlem" olarak kabulü suretiyle ve bu tür ithalatlarda vergiyi
doğuran olayın, fiili ithalin yapıldığı anda meydana geldiğinden ba-
hisle, fiili ithal tarihindeki döviz kuru esas alınarak, ek katma de-
ğer vergisi tahakkukunun yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlığın çözümü bakımından, dava konusu olayda vergiyi
doğuran olayın ne zaman meydana geldiğinin tespiti ve kanunda yer alan
"gümrük vergisine tabi olmayan işlemler" ibaresinden ne anlaşılması
gerektiğinin belirlenmesi gerekmektedir.
3065 sayılı Kanunun 10.maddesinin yukarıda açıklanan (ı) bendinde de
belirtildiği gibi, ithalatta vergiyi doğuran olay, Gümrük Kanununa gö-
re gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması anında, gümrük ver-
gisine tabi olmayan işlemlerde ise fiili ithalin yapılması anında mey-
dana gelmektedir. Anılan kanun hükmündeki, "gümrük vergisine tabi ol-
mayan işlemler" ibaresinden Gümrük Kanununda yer alan muafiyet ve is-
tisna kapsamındaki işlemlerin anlaşılması gerekmektedir. Diğer bir an-
latımla, Gümrük Kanununda yer alan muafiyet ve istisna kapsamına gir-
meyen, yani esasen gümrük vergisine tabi olan, ancak diğer kanunlar,
kararnameler ya da kararlarla, gümrük vergisinden muaf tutulan veya
gümrük vergisi sıfır (0) olarak tespit edilen işlemlerin, Katma Değer
Vergisi Kanununun anılan hükmünde yer alan "gümrük vergisine tabi ol-
mayan işlemler" kapsamına girmediğinin kabulü gerekir. Bu nedenle it-
hal edilen eşyada, tanınan muafiyet, Gümrük Kanunu ile öngörülen bir
muafiyet değil ise, bu tür eşyaların ithalinde vergiyi doğuran olay,
3065 sayılı Kanunun 10.maddesinin (ı) bendinde yer alan "Gümrük Kanu-
nuna göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması" anında mey-
dana geldiğinden, katma değer vergisi matrahının tespitinde de bu ta-
rihteki döviz kurunun esas alınması gerektiği açıktır.
Bu itibarlı, uyuşmazlık konusu olayda, esasen gümrük vergisine tabi
olmakla birlikte, ithalat rejim kararı uyarınca gümrük vergi ve resim-
lerinden muaf olarak ithal edilen eşyanın katma değer vergisi matrahı-
nın hesaplanmasında, beyannamenin tescil edildiği tarihteki döviz ku-
runun esas alınması gerekirken, fiili ithal tarihindeki döviz kuru
esas alınarak ek tahakkuk yapılması hukuka uygun olmadığından, tarhi-
yatın terkini yolundaki mahkeme kararında isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine, mahkeme kararının
onanmasına karar verildi.
(MT/ES)
|