|
İNŞAAT TAAHHÜT İŞLERİNDE KATMA DEĞER VERGİSİNİ DOĞURAN OLAYIN, HAKEDİŞ
RAPORUNUN ONAYLANDIĞI TARİHTE DEĞİL, İTA AMİRİNCE TAHAKKUK MÜZEKKERESİ
İLE VERİLE EMRİNİN TANZİM OLUNDUĞU TARİHTE DOĞACAĞI HK.
İnşaat işiyle uğraşan yükümlü şirketin, katma değer vergisini hakediş
raporunun onaylandığı tarihten sonra beyan ettiğinin saptanması üze-
rine adına 1995 yılının Aralık dönemi için ağır kusur cezalı katma de-
ğer vergisi salınmıştır. ... Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı
kararıyla; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10. maddesinin
(c) bendinde, kısım kısım mal teslimi veya hizmet yapılması mutad olan
veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, herbir kısmın teslimi ve-
ya bir kısım hizmetin yapılması anında vergiyi doğuran olayın meydana
geldiğinin hükme bağlandığı, olayda hizmetin yapıldığını gösteren hak-
ediş raporu ... tarihinde onaylandığına göre katma değer vergisinin bu
tarihte doğduğu, bu durumda yapılan hizmet karşılığında ... tarihli
faturayı düzenleyip, hakediş bedelini 1996 yılının Şubat dönemi beyan-
namesine intikal ettiren yükümlü şirket adına yapılan tarhiyatta isa-
betsizlik bulunmadığı, ancak defter ve belgelerin incelenmesi suretiy-
le tarhiyatın yapılmış olması karşısında kesilen ağır kusur cezasının
kusur cezasına çevrilmesi icap ettiği gerekçesiyle vergi aslı onanmış,
ağır kusur cezası ise kusur cezasına çevrilmiştir. Yükümlü şirket, ke-
sin kabulün yapıldığı ... tarihine kadar fatura düzenlememe hakları
mevcut olduğu halde ... tarihinde fatura düzenlemek suretiyle hasılatı
ilgili dönem beyannamesine intikal ettirerek tahakkuk eden vergiyi ö-
dediklerini, ödenen katma değer vergisinin tekrar istenildiğini, vergi
dairesi müdürlüğü ise, kesilen ağır kusur cezasının yasaya uygun oldu-
ğunu ileri sürerek mahkeme kararının bozulmasını istemektedirler.
Vergi dairesi müdürlüğü temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddi-
alar mahkeme kararının lehlerine bozulmasını sağlayacak nitelikte gö-
rülmemiştir.
Yükümlü şirket temyiz istemine gelince;
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 10. maddesinin (c)
bendinde, kısım kısım mal teslimi ve hizmet yapılmasının mutad olduğu
veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde vergiyi doğuran olayın,
herbir kısmın teslimi veya bir kısım hizmetin yapılması ile meydana
geleceği kabul edilmiştir.
2886 sayılı Devlet İhale Kanununa göre ihale usulüyle yapılan
işlerde, müteahhidin yaptığı işlerden doğan alacakları, yapılan iş
gözönüne alınarak hesaplanmakta ve kesin ödeme niteliğinde olmamak ü-
zere belirli aralıklarla düzenlenen geçici hakediş raporlarına dayanı-
larak ödenmekte, müteakiben de 2886 sayılı Kanunun 91. maddesi uyarın-
ca Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulan Muayene ve Kabul İşlemlerine
Ait Yönetmelik hükümlerine göre geçici ve kesin kabulü yapılmaktadır.
Hakediş raporları, esas olarak yapılan işin karşılığının iş bi-
tirildikçe müteahhide ödenmesi amacıyla düzenlenen belgeler olup, aynı
zamanda işin belli bir kısmının yapıldığını da göstermektedir.
2886 sayılı Kanunun 8. maddesinin tip şartnamelerin genel ve
ortak esaslarını belirlemeye yetkili kıldığı Bakanlar Kurulunun,
84/8520 sayılı kararıyla yürürlüğe konulan Bayındırlık İşleri Genel
Şartnamesinin 39. maddesinde, geçici hakediş raporlarının hangi esas-
lara göre düzenleneceği açıklanmış ve hazırlandıktan sonra müteahhit
ile işveren idare tarafından imzalanan geçici hakediş raporunda tahak-
kuk işlemi yapılıncaya kadar yetkili makamlar tarafından düzeltme ya-
pılabileceği belirtilmiştir. Bitirilen iş için ne kadar ödeme yapıla-
cağı, dolayısıyla da teslim edilen mal veya hizmetin bedeli ancak ita
amirince tahakkukun yapılması, verile emrinin düzenlenmesi ile belli
olmaktadır.
Bu itibarla, hakediş raporunun taraflarca imzalanıp onaylanma-
sından sonra, ita amirince tahakkukun yapıldığı tarihin, bitirilen iş
miktarının ortaya çıktığı ve idarece işin belli bir kısmının teslim a-
lındığı, aynı zamanda vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ol-
duğunun kabulü gerekmektedir.
Olayda, en son geçici kabülden sonra eksikliklerin giderilmesi
amacıyla ... tarihlerinde yükümlü şirket tarafından yeniden inşaat işi
yapıldığı ve ... tarihinde ise hakediş raporunun onaylandığı, raporun
onay tarihi yerine ... yılının Şubat döneminde hakediş bedelinin beyan
edilmesi uygun bulunmayarak cezalı katma değer vergisinin tarh olundu-
ğu, vergi mahkemesince katma değer vergisini doğuran olayın hakediş
raporunun onaylandığı tarihte doğduğu gerekçesiyle vergi aslı onanmak,
ağır kusur cezası ise kusur cezasına çevrilmek suretiyle karar veril-
diği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, vergi mahkemesince tahakkuk müzekkeresi ile verile
emrinin ne zaman tanzim olunduğu hususu araştırılıp sonucuna göre bir
karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle tesis edilen kararda i-
sabet bulunmamaktadır.
Kaldı ki, yükümlü şirket tarafından hakediş bedeli 1996 yılının
Şubat dönemine ilişkin katma değer vergisi beyannamesine intikal etti-
rilmek suretiyle ödendiğinden,1995 yılının Aralık dönemi için yapılan
tarhiyatın mükerrer vergilemeye yol açacağı da açıktır.
Açıklanan nedenlerle vergi dairesi temyiz isteminin reddine,
yükümlü şirket temyiz isteminin ise kabulüne, ... Vergi Mahkemesinin
... gün ve ... sayılı kararının, yukarıda belirtilen hususlar gözönüne
alınarak yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:103) YÖ/ES
|