213 SAYILI KANUNUN 11/3.MADDESİ UYARINCA MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN İŞLE-
YEBİLMESİ İÇİN TİCARİ İLİŞKİDE BULUNAN FİRMALAR ARASINDA VERGİYİ ZİYAA
UĞRATMA AÇISINDAN İRTİBAT BULUNDUĞUNUN TESPİT EDİLMESİ HK.
Akan Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden aldığı mallar ne-
deniyle ödediği katma değer vergilerinin bu şirket tarafından beyan
dışı bırakılarak kayba uğratılmasından, 213 sayılı Kanunun 11. madde-
sinin 3. fıkrası uyarınca müteselsilen sorumlu tutulan yükümlü şirket
adına, bu firmadan yapılan alımlar nedeniyle düzenlenen faturalarda
gösterilen ve indirime konu edilen tutar üzerinden 1992 yılı Temmuz-A-
ralık dönemleri için re'sen katma değer vergisi tarh edilmiştir. İs-
tanbul 2. Vergi Mahkemesi ... sayılı kararıyla; dosyanın incelenmesin-
den, 1991 ve 1992 yıllarında ... Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited
Şirketi'nden satın aldığı mallar nedeniyle yüklendiği katma değer ver-
gisi tutarlarını indirim ve iade konusu yaptığı tespit edilen davacı
şirketin bu vergi tutarlarının söz konusu firma tarafından beyan dışı
bırakılan kısmının ödenmesinden 213 sayılı Kanunun 11. maddesine göre
müteselsilen sorumlu olduğundan bahisle dava konusu tarhiyatın yapıl-
dığı, ancak ... Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında dü-
zenlenen ... gün ve ... sayılı vergi inceleme raporlarında, bu firma-
nın tahsil ettiği katma değer vergilerini beyan dışı bıraktığı yolunda
açık tespitlerde bulunulmadığı, salt şirketin yasal defter ve belgele-
rinin yanması nedeniyle incelemeye ibraz etmemesi sonucu katma değer
vergisi indirimlerinin kabul edilmemesi üzerine bu sonuca ulaşıldığı,
dolayısıyla söz konusu vergi inceleme raporlarında bu firmanın davacı
GSD, Dış Ticaret Anonim Şirketi'nden tahsil ettiği katma değer vergisi
tutarlarını beyan dışı bıraktığı yolunda yapılmış somut tespit bulun-
madığının anlaşıldığı, öte yandan, davacı şirketin 1991 ve 1992 yılla-
rına ait ihracatta katma değer vergisi iadesi talebiyle ilgili olarak
düzenlenen ... gün ve ... gün ve ... sayılı vergi inceleme raporların-
da bu iade talepleriyle ilgili olumsuz eleştiriyi gerektiren bir husu-
sa rastlanılmadığının belirtildiği, bu durumda 213 sayılı Kanunun 134.
maddesinde öngörülen bir biçimde somut bir inceleme üzerine sonuca u-
laşılması gerekirken varsayımlara dayalı olarak düzenlenen inceleme
raporuna istinaden 213 sayılı Kanunun 11. maddesi dayanak gösterilerek
yapılan tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesiyle katma değer vergi-
sini terkin etmiştir. Vergi dairesi müdürlüğü, inceleme raporuna daya-
nılarak yapılan tarhiyatta kanuna aykırılık bulunmadığını ileri süre-
rek kararın bozulmasını istemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11. maddesine 3239 sayılı Kanu-
nun 2. maddesiyle eklenen 3. fıkrasında, mal alım, satımı ve hizmet i-
fası dolayısıyla vergi kesintisi yapmak ve vergi dairesine yatırmak
zorunda olanların, bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde
verginin ödenmesinden, alım satıma taraf olanlar ile hizmetten yarar-
lananların, aralarında zımmen dahi olsa irtibat olduğu tespit olunan-
ların müteselsilen sorumlu tutulacakları öngörülmüştür.
Bu maddenin gerekçesinde ise, kesilen vergilerin ve tahsil edi-
len katma değer vergilerinin mutlaka vergi dairesine yatırılmasının a-
maçlandığı, vergiyi kestiği veya tahsil ettiği halde vergi dairesine
yatırmayanları zorlamak ve bu görevlerini yerine getirmelerini sağla-
mak için, alım satıma taraf olanlar ve hizmetten yararlananlar müte-
selsilen sorumlu tutularak gerçek yükümlünün bu görevini yapmasının
sağlanmış olacağı belirtildikten sonra, katma değer vergisi tahsil e-
dip vergi dairesine yatırmak zorunda olan bir kısım mükellefler tara-
fından, bu yükümlülüklerini yerine getirmemek amacı ile birtakım pa-
ravan firmalar kurulduğu, bu firmaların uhdelerinde önemli vergi bi-
rikmesine karşın bu vergileri süresi içinde vergi dairesine yatırmadan
ortadan kayboldukları, herhangi bir mal varlığı bulunmayan bu firmala-
rın vergi borcunun tahsil edilemediği, söz konusu firmaların ise çoğu
kez vergi kaçırmak amacıyla büyük alıcılar tarafından kurulduğu, bu
tür paravan şirket kurulmasını önlemek maksadıyla bu maddenin düzen-
lendiği vurgulanmıştır.
Buna göre, 213 sayılı Kanunun 11. maddesinin katma değer vergi-
si ihtilaflarına da uygulanacağı anlaşılmaktadır. Ancak bu maddedeki
müteselsil sorumluluğun katma değer vergisi ihtilaflarına uygulanabil-
mesi için gerçek mal alım satımı olmadan, komisyon karşılığında fatura
temin edildiğinin yahut kişi ve kuruluşlar arasında vergiyi ziyaa uğ-
ratma yönünden bir irtibat bulunduğunun idarece tespit edilmesi veya
hükme asas alınabilecek kuvvette bir izlenim edinilmesi şarttır.
Bu durumda, yükümlü şirket ile Akan Tekstil Sanayi ve Ticaret
Limited Şirketi arasında bir irtibat olduğunun saptanması halinde bu
şirket tarafından hazineye intikal ettirilmediği saptanan vergilerin
ödenmesinden 213 sayılı Kanunun 11. maddesinin 3. fıkrası uyarınca yü-
kümlü şirketin müteselsilen sorumlu tutulabileceği tartışmasızdır.
Dosyanın incelenmesinden; yükümlü şirketin mal alımında bulun-
duğu ... Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen
... günlü, ... sayılı Vergi Tekniği İnceleme Raporunda, bu şirketin
1995 yılı ve öncesi yıllara ait yasal defter ve belgelerinin "yangın
nedeniyle zayi olduğunu" ileri sürerek yargı mercilerine başvurduğu,
1991 ve 1992 yılı vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak verdiği
katma değer vergisi beyannamelerinde indirim konusu yaptığı vergile-
rin, faaliyeti ile ilgili olarak gerçekten yüklenip yüklenilmediği,
gerçek belgelerle tevsik edilip edilmediği, yasal defterlerine kayde-
dilip kaydedilmediği dolayısıyla indirime hak kazanıp kazanmadığı tes-
pit edilemediği gibi, söz konusu yasal defter ve belgelerin yanmadığı
halde yanmış gösterildiği ve yanmış olsa bile kasten yakıldığı, bu du-
rumun da, indirim konusu katma değer vergisi tutarlarının tamamen ger-
çek dışı olmasından kaynaklandığının saptandığı, 1991 ve 1992 yılları-
na ilişkin olarak düzenlenen ... günlü, ... sayılı kısa vergi inceleme
raporlarında ise, Akan Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nden
mal satın alan ve bu nedenle yüklendikleri katma değer vergisi tutar-
larını indirim konusu yaptıkları tespit edilen firmaların bu vergiler-
den, anılan şirketçe kayba uğratılan kısmının ödenmesinden müteselsi-
len sorumlu tutularak her biri adına ayrı tarhiyat yapıldığı anlaşıl-
mıştır.
Öte yandan, Danıştay Onbirinci Dairesinin E:1997/5119 esas nolu
dosyasında bulunan ve ... Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
hakkında yukarıda belirtilen 30.5.1996 günlü, 926/225-4 ve 926/223-3
sayılı vergi inceleme raporlarına dayanılarak bu firma hakkında tarhi-
yat yapılıp yapılmadığı, yapıldı ise hangi aşamada olduğu ve yargıya
intikal edip etmediği hususu verilen ara kararı ile sorulmuş, ilgili
vergi dairesince verilen cevapta, bu raporlara dayanılarak yapılan
tarhiyatın, ödevlinin bilinen adresinde bulunmaması nedeniyle ilanen
tebliğ edildiği, kesinleşmesi nedeniyle de tahakkuk verilerek takibe
alındığı, yargı yoluna da gidilmediğinin bildirildiği görülmüştür.
Ayrıca yükümlü şirket ile ... Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited
Şirketi arasındaki ortaklık ilişkilerini belirleyen ve yükümlü GSD,
Dış Ticaret Anonim Şirketi'nce Hesap Uzmanları Kurulu İstanbul Grup
Başkanlığına hitaben verilen ... tarihli yazının incelenmesinden ise;
... Tekstil ve Ticaret Limited Şirketi'nin ... tarihinde şirketlerine
ortak olduğu, bu ortaklığın ... tarihinde sona erdiğinin belirtildiği
anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu dönem olan 1992 yılının Temmuz-A-
ra lık ayları sırasında ... Tekstil ve Ticaret Limited Şirketi ile or-
taklık ilişkisi olan firmanın bu vergilerin söz konusu firma tarafın-
dan kayba uğratılan kısmından 213 sayılı Kanunun 11. maddesinin 3.
fıkrasına göre sorumlu tutulmasında isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İstanbul 2.
Vergi Mahkemesinin ... gün ve 1997/1196 sayılı kararının yukarıda be-
lirtilen hususlar gözönünde bulundurulmak suretiyle yeniden karar ve-
rilmek üzere bozulmasına karar verildi.
(MT/ES)(DAN-DER; SAYI:99)
|