|
ARALARINDA RESMİ BİR ORTAKLIK İLİŞKİSİ BULUNMAKSIZIN MUVAZAAYA DAYALI
ORTAKLIKTAN BAHİSLE AYNI DÖNEME AİT TARHİYAT YAPILABİLMESİ İÇİN, ORTAK
LIK İLİŞKİSİNİN VAR OLDUĞUNDAN İSPATLANMASI VE BUNUN ORTAKLIK HUKUKU
ÇERÇEVESİNDE ORTAKLIK HESAPLARININ İNCELENEREK SONUCUNA GÖRE YAPILMASI
GEREKTİĞİ HK.
Aralarında resmi bir ortaklık ilişkisi olmaksızın M.Ali Meşinci isimli
şahsın basılı fatura ve sevk irsaliyeleri kullanılmak suretiyle pamuk
ticareti yapıldığından bahisle Kasım-1986 dönemi için tarhedilen kaçak
çılık cezalı katma değer vergisi ile dahili tevkifata karşı açılan da-
vayı; M.Ali Meşinci'nin, inceleme elemanına verdiği ifade tutanağında,
otuz yıldan beri berberlik yaptığını, 1986 yılında akrabası olan
Şeyhmus ve Davut Saylık'ın kendisine ortaklık önererek pamuk ticareti
yapmak istediklerini belirttiklerini, bunun üzerine, kendi adına mükel
lefiyet tesisi ile fatura bastırdığını ve faturaları boş ve imzalı ola
rak adı geçen şahıslara teslim ettiğini, ticaretin tamamen bu şahıslar
tarafından yürütüldüğünü ifade ettiği, öte yandan olayla ilgili olarak
ifadesi alınan Remzi Küçükgöde'ye ait tutanaktan da, Şeyhmus ve Davut
Saylık'ın bu konuda pamuk ticareti yaptıklarının anlaşıldığı, her ne
kadar, M.Ali Meşinci'ye ait faturalar kullanıldığından mükellef gibi
görülmekte ise de, vergilendirmeyi doğuran olayda, mükellefiyet yönün-
den bir muvazaa olduğunun açık olduğu, bu durumda, M.Ali Meşinci para-
van olarak kullanılmak suretiyle pamuk ticareti yapıldığı kanaatine va
rıldığından Şeyhmus ve Davut Saylık adına vergi mükellefiyeti tesisi
suretiyle tarhedilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisi ve dahili
tevkifatta yasal isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle reddetmek sure-
tiyle cezalı tarhiyatı onayan Vergi Mahkemesi kararının; vergi mükelle
fiyetinin pamuk satışı faturalarının sahibi olan M.Ali Meşinci'ye ait
olduğu ileri sürülerek bozulması istemidir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1.maddesinde, verginin konu-
sunu teşkil eden işlemler sayılmış, 8.maddesi (1-a) bendinde ise, mal
teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işlemleri yapanların katma değer
vergisinin mükellefi olacağı hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Olayda, M.Ali Meşinci ile yükümlü arasında resmi bir ortaklık ilişkisi
olmaksızın pamuk ticareti yapıldığı ve bu ticarette M.Ali Meşinci adı-
na mükellefiyet kaydı yaptırılmak suretiyle onun adına düzenlenmiş bel
gelerin kullanıldığı, kullanılan bu fatura tutarları üzerinden yükümlü
adına tarhiyat yapıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda bahsedilen kanun maddeleri uyarınca, katma değer vergisi bir
muamele vergisi olup, bu muamelenin sahibi katma değer vergisinin yü-
kümlüsüdür.
Olayımızda ise bu kişi, adına mükellefiyet kaydı bulunan ve kendi rıza
sı ile faturaları kullanılan M.Ali Meşinci'dir.
öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3.maddesinin (B) bendinde,
vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin
gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya iliş-
kin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille is-
patlabileceği belirtilmiş, şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi
tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak
kullanılamayacağı belirtilmiştir.
Bu nedenle yükümlü adına tarhiyat yapılıp vergi istenilebilmesi için
M.Ali Meşinci ile aralarında resmi bir ortaklık ilişkisinin var olduğu
nun ispatlanması ve bunun ortaklık hukuku çerçevesinde ortaklık hesap-
larının incelenerek sonucuna göre yapılması gerekirdi.
Kaldıki, M.Ali Meşinci ile yükümlü arasında muvazaya dayalı bir ortak-
lık ilişkisi olduğu kabul edilse bile, katma değer vergisi yükümlülüğü
ne ilişkin beyanlar M.Ali Meşinci tarafından yerine getirildiğine ve
bu konuda ihtilaf bulunmadığına göre, yükümlüden aynı işlem üzerinden
ikinci kez vergi istenilmesi mükerrerliğe yol açacaktır.
Bu durumda, yukarıda belirtilen hususlar çerçevesinde yükümlü adına ya
pılan cezalı tarhiyatın terkini gerekirken Mahkemece onanmasında yasal
isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile Diyarbakır Vergi Mah
kemesi kararının bozulmasına karar verildi.
ŞT/ES
|