|
213-413.MADDEDEKİ DURUMUN BULUNDUĞU HALLERDE CEZA KESİLEMEYECEĞİ GİBİ,
VERGİ ASLI YÖNÜNDEN KANUNLA MUAFİYET TANINMASI HALİNDE, VERGİNİN GEÇ
ÖDENMESİNDEN DOLAYI CEZA UYGULANAMAYACAĞI HK.
Yapı kooperatifinin ortaklarına yazlık konut olarak inşaa ettirdiği ko
nutların sıva, karo, fayans, merdiven ve limonluk demirleri ile bahçe
duvarları inşaatını taahhüt eden adi ortaklığın Aralık 1986 dönemine
ait katma değer vergisini yasal süresinden sonra ödediği gerekçesiyle
kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; 3065 sayılı Katma De-
ğer Vergisi Kanununun 17.maddesinin 4.fıkrasına 3099 sayılı Kanunun 1.
maddesiyle eklenen (1) bendinde, net alanı 150 m2'ye kadar olan konut-
ların teslimi ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt
işlerinin katma değer vergisinden istisna olduğu, yükümlülerin konut
yapı kooperatifinin inşaatıyla ilgili sıva, karo, fayans döşeme, merdi
ven ve limonluk demirleri ile bahçe duvarlarının inşaatını mukaveleye
bağlı müteahhit sıfatıyla taahhüt ederek yaptıkları, yükümlülerin olay
daki durumlarının taşeronluk değil bir nevi müteahhitlik olduğu, zira
inşaatın sözkonusu kısımlarını yapmayı taahhüt eden yükümlülerin bunu
bir müteahhit adına değil doğrudan doğruya kendi adlarına yaptıkları,
bu haliyle söz konusu kısımların tamamlanmasından inşaatı alan müteah-
hide değil doğrudan doğruya kooperatife karşı sorumlu oldukları, yuka-
rıda belilrtilen madde hükmüne göre, konut yapı kooperatiflerine yapı-
lan inşaat taahhüt işleri katma değer vergisinden istisna olduğundan,
yükümlülerin bu iş nedeniyle katma değer vergisi ödeyip ödemeyecekleri
hususunun yorumu gerektirdiği ve tartışmaya açık olduğu, nitekim koope
ratif ve yükümlü ortaklığın ayrı ayrı Eskişehir Defterdarlığından bu
konuda görüş istedikleri, Defterdarlıkça verilen cevapların farklı gö-
rüşleri içermesi üzerine ve kooperatifin de yükümlülere katma değer
vergisi ödememekte ısrar etmesi üzere Maliye ve Gümrük Bakanlığından
görüş istenildiği ve Bakanlığın görüşünü içeren yazısı üzerine yükümlü
lerce kooperatiften tahsil edilen verginin yasal süresinden sonra öden
diği, bu durumda olayda kasıt unsurunun aranılamayacağı, beyannamesi-
nin ve ödemenin geç yapılmasının vergi idaresince çelişkili görüş bil-
dirilmesinden kaynaklandığı, 213 sayılı Kanunun 344/8.maddesinin paran
tez içi hükmüne göre idarece beyanda gösterilen matrah dışında bir
fark da tespit edilemediği, ayrıca olay, yükümlülerce, beyanname süre-
sinden önce vergi idaresinin bilgisine sokulduğundan kaçakçılık ve
ağır kusuru düzenleyen Vergi Usul Kanununun 344. ve 347.maddelerinde
sayılan durumların hiçbirisinin bulunmaması nedeniyle tarhiyata kusur
cezası uygulanması icabettiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek kaçakçı
lık cezasını kusura çeviren Vergi Mahkemesi kararının bozulması iste-
midir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 413.maddesinde, mükelleflerin, Maliye
Bakanlığından veya Bakanlığın bu hususta yetkili kaldığı makamlardan
vergi durumları ve vergi uygulamaları bakımından müphem ve tereddüdü
mucip gördükleri hususlar hakkında açıklama isteyebilecekleri, yetkili
makamların yazı ile istenilecek izahatı en kısa zamanda cevaplamak mec
buriyetinde oldukları ve alacakları cevaplara göre hareket eden mükel-
leflerin bu hareketleri cezayı gerektirse dahi ceza kesilmeyeceği hük-
me bağlanmış, 2365 sayılı Kanunun 88.maddesiyle değişen 369.maddesinin
1.bendinde ise, yetkili makamların mükelleflerin kendisine yazı ile
yanlış izahat vermeleri halinde ceza kesilmeyeceği açıklanmış bulunmak
tadır.
Olayda, yükümlü ortaklığın yapı kooperatifine taahhüde dayalı olarak
yaptığı sıva, karo, fayans döşeme, merdiven ve limonluk demirleri ile
bahçe duvarları işlerinden dolayı tahsil etmesi gereken katma değer
vergisini, bu işlerin katma değer vergisinden istisna olduğunu ileri
süren kooperatiften tahsil edememesi üzerine, defterdarlıktan koopera-
tif ve yükümlü tarafından ayrı ayrı görüş istenilmiş, Defterdarlıkça,
yapı kooperatifine verilen cevap yazısında, konut yapı kooperatifleri-
nin müteahhitlere yaptıracakları her türlü inşaat işleri için katma
değer vergisi ödemeyecekleri bildirilmiş, yükümlüye verilen cevap yazı
sında ise, yapı kooperatifine yapılan söz konusu işlerin katma değer
vergisinden istisna olmadığı açıklanmıştır. Bu iki farkı görüşten han-
gisine itibar edileceğinde tereddüde düşen yükümlünün bu kez Maliye ve
Gümrük Bakanlığından görüş istediği ve Bakanlığın yazısında "ayrı bi-
rer hizmet şeklinde ifa edilen sıva, karo, fayans, merdiven, limonluk
ve bahçe duvarı işleri inşaat taahhüt işi olarak mütalaa edilemeyece-
ğinden katma değer vergisine tabi" olduğu şeklindeki görüşü doğrultu-
sunda, yükümlüce katma değer vergisi beyannamesi verilerek vergisinin
ödendiği, Vergi dairesince beyanın ve ödemenin geç yapıldığından bahis
le kaçakçılık cezasının ihbarname ile istenildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, beyannamenin ve ödemenin geç yapılması, vergi idaresince
çelişkili görüş bildirilmesi sonucu yükümlünün yanıltılmasından kaynak
landığından ve idarece, beyannamede gösterilen matrah dışında bir fark
matrah da tespit edilemediğinden, yukarıda açıklanan yasa hükümleri
uyarınca olaya ceza uygulanmaması gerekirken, Vergi Mahkemesince kaçak
çılık cezasının kusura çevrilmesinde yasal isabet görülmemiştir.
Kaldıki, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun olay tarihinde yü-
rürlükte bulunan, 17.maddesinin 4.fıkrasına 3099 sayılı Kanunun 1.mad-
desiyle eklenen (ı) bendinde, 150 m2'ye kadar olan konutların teslimi
ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri katma de
ğer vergisinden istisna edilmiş olup, kooperatife yükümlü adi ortaklık
ça, taahhüde dayalı olarak yapılan sıva, karo, fayans, merdiven, limon
luk ve bahçe duvar işleri de "inşaat taahhüt" işleri sayılarak katma
değer vergisi istisnasından yararlandırılması gerekeceğinden vergi as-
lı olmadan ceza uygulanmasına da yasal olanak bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, Balıkesir Vergi Mahke-
mesinin 25.2.1988 gün ve 1988/104 sayılı kararının bozulmasına karar
verildi.
BŞ/SE
|