|
İŞLETMENİN AKTİFİNDE KAYITLI OLMAYAN FAKAT FİİLEN KULLANILAN FIRIN
BİNASININ, DEMİRBAŞLARLA BİRLİKTE DEVREN SATILMASI HALİNDE ANILAN BİNA
SATIŞININ KDV'NE TABİ OLMAYACAĞI HK.
İnceleme raporuna dayanılarak 1985 Nisan dönemine ilişkin olarak yü-
kümlü adına resen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisi-
nin terkini istemiyle açılan davayı; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi
Kanununun 1.maddesinde, Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest mes-
lek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer
vergisinin konusunu teşkil ettiği, bu faaliyetlerin devamlılığı, kap-
samı ve niteliğinin Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre tayin ve
tespit olunacağının belirtildiği, Gelir Vergisi Kanununda ise, ticari
amaç dışında gayrimenkul satışlarının gelir vergisine tabi olduğuna
dair bir hüküm bulunmadığı, olayda, yükümlünün fırın işletmesi ile
birlikte fırın binası ve iki adet vasıtayı da sattığı, satılan binanın
fırın işletmesinin aktifinde kayıtlı bulunmadığı, fırın binasından
başka meskenlerin de satıldığı, yükümlünün gelir vergisi kanununda ta-
nımlanan şekliyle gayrimenkul alım-satımı yapmadığı, satışa konu fırın
ve mesken binaları işletmenin aktifinde kayıtlı olmadığından binanın
fırın işletmesine dahil olduğu kabul edilerek katma değer vergisi tar-
hiyatının mümkün bulunmadığı, Ancak fırın makinaları ve techizatın sa-
tışı nedeniyle verilen katma değer vergisi beyannamesine satılan kam-
yon ve pikap'ın dahil edilmediğinin davacı tarafından kabul edildiği,
anılan vasıta bedeli olan 6.500.000 liranın matraha alınmak suretiyle
bu matrah farkı üzerinden vergi hesaplanması gerekeceği, mükellefin,
olayda yanılma hali bulunduğundan ceza kesilemeyeceği iddiasında isa-
bet bulunmadığı, hadisede resen takdir sebebi bulunduğu, tadil olunan
matrah farkının 344.maddede yazılı haddi açtığı, işletmeye dahil vası-
ta satışlarının beyan dışı bırakılmasında kasıt olduğunun kabulü icab-
edeceği gerekçesiyle kısmen kabul ederek tarhiyatın 6.500.000 lira
matrah farkına göre tadiline, kaçakçılık cezasının tadil edilen vergi
üzerinden hesaplanmasına, fazla tarh edilen vergi ile kesilen cezayı
terkin eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
Temyiz edilen Kayseri Vergi Mahkemesinin 20.4.1988 gün ve K:1988/349
sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.mad-
desinin 1.fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunma-
dığı anlaşıldığından temyiz isteminin reddine, anılan mahkeme kararı-
nın onanmasına karar verildi.
AYRIŞIK OY:
Uyuşmazlık; inceleme raporuna dayanılarak 1985 Nisan dönemine ilişkin
olarak yükümlü adına resen tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer
vergisinin terkini istemiyle açılan davayı kısmen kabul eden mahkeme
kararının bozulması istemine ilişkin bulunmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununun 1.maddesinin 1.fıkrasında ticari, sınai,
faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çercevesinde yapılan teslim ve
hizmetlerin katma değer vergisine tabi olacağı hükme bağlanmış olup,
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80.maddesinin (7) fıkrasının son pa-
ragrafında, faaliyetine devam eden ticari bir işletmenin kısmen veya
tamamen satılmasından veya ticari işletmeye dahil amortismana tabi ik-
tisadi kıymetlerle birinci fıkrada yazılı hakların elden çıkarılmasın-
dan doğan kazançlar ticari kazanç sayılarak bunlara ticari kazanç hak-
kındaki hükümlerin uygulanacağı belirtilmiş bulunmaktadır. Vergi Usul
Kanununun 187.maddesinin (ı) fıkrasında ise; fabrika, ambar, atolye,
dükkan, mağaza ve arazinin işletmede kısmen veya tamamen kullanılması
halinde değerlerinin tamamı üzerinden envantere alınacağı hükmü öngö-
rülmüştür.
Öte yandan, Katma Değer Vergisi Kanununun vergiyi doğuran olay başlık-
lı 10.maddesinin (f) fıkrasında, amortismana tabi menkul veya gayri-
menkul malların işletmede kullanılmak üzere imal veya inşa edilmesi
halinde, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre bu kıymetlerin aktife
alınması veya kullanılmaya başlanması anında vergiyi doğuran olayın
meydana geleceği hususu düzenlenmiş bulunmaktadır.
Olayda, yükümlünün 16.4.1985 tarihinde sattığı fırın işletmesi içinde
bina ve sabit aletlerin dahil olduğu ancak sadece demirbaş satışı için
beyanname verdiği görülmektedir.
Bu durumda yükümlü sözkonusu dükkanı fırın işletmesinde kullandığına
göre 213 sayılı yasanın anılan madde hükmü gereği envantere kayıt et-
mesi ve satışı nedeniylede Katma Değer Vergisi Kanununun 1.madde hük-
mü uyarınca ticari faaliyet çerçevesinde yapılmış bir teslim sayılarak
satış bedeli üzerinden katma değer vergisine tabi olması gerekmekte-
dir. Ancak fırın binası ile birlikte üzerinde bulunan konutlarında sa-
tıldığı anlaşıldığından, Mahkemece toplam satış bedelinden, konutlara
isabet eden miktar tespit edilerek matrahtan çıkarıldıktan sonra dük-
kan satış bedeli üzerinden yapılan cezalı tarhiyatın onanması gerekir-
ken, tarhiyatın tamamen terkin edilmesinde yasal isabet bulunmamakta-
dır.
Açıklanan nedenlerle mahkeme kararının bozulması gerekeceği görüşüyle
çoğunluk kararına katılmıyoruz.
(MT/NÇ)
|