|
ARSA KARŞILIĞINDA KAT TESLİMLERİNDE, ARSA SAHİBİNİN SERMAYE ŞİRKETİ OL
MASI HALİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULANACAĞI HK.
Arsa sahiplerine, arsa karşılığı olarak devredilen bağımsız bölümle-
rin tesliminin katma değer vergisine tabi olduğundan bahisle 1992 yılı
Kasım dönemi için tahakkuk ettirilerek, yükümlü şirketçe ihtirazi ka-
yıtla ödenen katma değr vergisinin; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Ka
nununun 1.maddesinin 1.fıkrasında, ticari, sınai, zirai faaliyet ve
serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin
katma değer vergisi kapsamında sayıldığı, arsa karşılığı kat teslimle-
rinin birbirinden ayrılması mümkün olmayan çok işlem niteliğinde oldu-
ğu, bu işlemin, arsasını kat karşılığında müteahhide teslim eden arsa
sahibi yönünden ticari bir muamele olmayıp, arsanın değerlendirilmesi
amacına yönelik bulunduğunun kabulü gerektiği, bu işlemin trampa nite-
liğinde olmadığının Danıştay'ın süregelen içtihatlarıyla da kabul edil
diği gerekçesiyle ret ve iadesine karar veren İstanbul 2.Vergi Mahkeme
sinin 23.11.1993 gün ve 1993/1434 sayılı kararının; 30 seri nolu Katma
Değer Vergisi Genel Tebliğinde, müteahhit tarafından arsa sahibine ya-
pılan iş yeri ve 150 metrekareden büyük konut teslimlerinden emsal be-
del üzerinden katma değer vergisi uygulanacağının belirtildiği, bu ne-
denle arsa sahiplerine devredilen iş yeri teslimlerinde katma değer
vergisi uygulanmasının yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması iste-
nilmektedir.
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen hususlar, mahkeme kararının, arsanın
% 50 hissesine sahip gerçek kişiye yapılan teslimler yönünden bozulma-
sını sağlayacak durumda bulunmamaktadır.
Arsanın kalan % 50 hissesine sahip anonim şirkete yapılan teslimlere
gelince; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun "verginin konusunu
teşkil eden işlemler" başlığını taşıyan 1.maddesinin 1.fıkrasında, ti-
cari, sınai zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyetini çerçevesinde
yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisinin konusunu teşkil
edeceği, aynı maddenin 2.fıkrasında da, ticari, sınai, zirai faaliyet
ile serbest meslek faaliyetinin devamlılığının, kapsamının ve niteliği
nin Gelir Vergisi Kanunun hükümlerine göre; Gelir Vergisi Kanununda a-
çıklık bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat hü-
kümlerine göre tayin ve tespit olunacağı hükme bağlanmış, 193 sayılı
Gelir Vergisi Kanununun 37.maddesinde ise, her türlü ticari ve sınai
faaliyetten doğan kazançların ticari kazanç olduğu açıklandıktan son-
ra, 2.fıkrasının 4.bendinde, gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işle
riyle devamlı uğraşanların bu işlerinden elde ettikleri kazançların ti
cari kazanç sayılacağı öngörülmüştür.
Yukarıda sözü edilen maddelerde yazılı hükümlerin birlikte incelenme-
sinden anlaşılacağı üzere, gayrimenkullerin alım, satım ve inşa işle-
riyle (devamlı surette) uğraşanların faaliyetleri ticari faaliyet; ti-
cari faaliyet çerçevesinde ve sonucunda elde edilen kazançlar ise, ti-
cari kazanç sayılmakta olup; Katma Değer Vergisi Kanununun 2.maddesin-
de açıklanan "bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adı
na hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi
teslim sayılır." hükmünün de, ticari bir faaliyet sonucunda yapılan
mal teslimlerinde uygulanacağı doğaldır.
Dosyanın incelenmesinden, arsa hissedarı anonim şirketin, inşaat taah-
hüt işleriyle iştigal etmek üzere kurulmuş bir sermaye şirketi olduğu
anlaşıldıından, arsa sahibi yönünden ticari bir organizasyonun mevcudi
yeti açıktır. Ticari bir organizasyon içerisinde devamlılık unsurunun
esasen mevcut olması, sermaye şirketlerinin faaliyetlerinin ticari ni-
telikte olması ve yaptıkları mal ve hizmet teslimlerinin (istisna kap-
samına alınanlar hariç) katma değer vergisi kapsamına girmesi karşısın
da, ticari faaliyetleri de aynı olan yükümlü şirket ile arsa hissedarı
şirket arasındaki ilişkinin ticari olduğunun ve bu şirkete (hissedara)
yapılan teslimlerin, ticari çerçevesinde yapılmış ve katma değer vergi
si kapsamına dahil teslim olarak kabulü gerekir.
Bu durumda, yazılı gerekçe ile verilen mahkeme kararında, arsa hisseda
rı anonim şirkete yapılan teslimler yönünden isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kara-
rının, arsa hissedarı anonim şirkete yapılan teslimler yönünden bozul-
masına, arsa hissedarı gerçek kişiye yapılan teslimlere yönelik temyiz
isteminin reddine karar verildi.
ŞT/ES
|