|
GEÇİCİ HAKEDİŞ RAPORLARINA GÖRE HESAPLANAN KATMA DEĞER VERGİSİNİN HAK-
EDİŞ RAPORUNUN DÜZENLENDİĞİ TARİHTE DEĞİL, İHALE MAKAMINCA ONAYLANDIĞI
TARİHTE BEYAN EDİLMESİ GEREKECEĞİ HK.
Uyuşmazlık, ihale suretiyle yapılan inşaat işlerinde, inşaatın tamamla
nan kısmı için tahsil olunan istihkaklar dolayısıyla katma değer vergi
si matrahı olarak ihale makamınca düzenlenen geçici hakediş raporunda,
hakediş bedeli olarak gösterilen miktarın mı; yoksa sözü edilen hak-
ediş bedelinden ihale makamınca yapılan ve kesin hesapta dikkate alın-
mak üzere tevkif edilen kesinti miktarı mahsup olunduktan sonra kalan
miktarın mı esas alınacağı ve beyannamenin geçici hakediş raporlarının
düzenlendiği tarihte mi, ihale makamınca onaylandığı tarihte mi verile
ceği hususlarına ilişkindir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 20.maddesinde "teslim ve hiz
met işletmelerinde matrah bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel-
dir. Bedel deyimi, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veya
hut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne su
retle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer
suretlerde sağlanan ve para ile teslim edilebilen menfaat, hizmet ve
değerler toplamını ifade eder" denilmiştir.
Olayda; müteahhitlik yapan yükümlü şirketçe, geçici hakediş raporları-
na göre alınan hakedişlerin, ihale makamınca hesaplandığı ve bu hesap-
lama sırasında, ihale makamı ile yükümlü şirket arasında düzenlenen
sözleşme hükümlerine göre yükümlü firmanın üstlendiği inşaat işinin ta
mamlanan kısımlarına ilişkin olarak yapılan ödemelerden, işin bitimin-
de yapılacak kesin hesapta dikkate alınmak üzere belli oranda kesinti
yapıldığı, kalan miktar üzerinden katma değer vergisi hesaplanarak yü-
kümlü şirkete hakediş bedeli ile birlikte ödediği, sözü edilen hakediş
raporunun yükümlü şirket tarafından da uygun görülerek kabul edildiği
dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Bu durumda, hesaplanacak katma değer vergisi matrahını yukarda açıkla-
nan hüküm uyarınca yükümlü şirketin yapmış olduğu işin karşılığını teş
kil eden bedel oluşturacağından, yapılacak ödemedeki vergi matrahı ge-
çici hakediş raporunda belirtilen, hakediş miktarıdır.
Bu nedenle; sözü edilen hakediş miktarından ihale makamınca yapılan ke
sintinin, vergi matrahından çıkarılması kanunen mümkün olmadığından,
vergi mahkemesi kararının bu yöne ilişkin kısmında isabetsizlik yok-
tur.
Geçici hakediş raporlarına göre hesaplanan katma değer vergisinin hak-
ediş raporunun düzenlendiği tarihten mi, yoksa ihale makamınca onaylan
dığı tarihten mi beyan edilmesi gerektiği hususuna gelince;
Yapılan incelemede, hakediş raporlarının düzenlendiği tarihlerin esas
alınması suretiyle indirilebilecek katma değer vergilerinin hesaplanma
sı yoluna gidilerek, vergilendirme dönemleri itibariyle de matrah far-
kı saptandığı dosyanın incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Geçici hakediş raporları ancak onaylandıktan sonra kesinlik kazanaca-
ğından, beyannamelerin onaydan sonra verilmesi gerekeceği tabiidir.
Vergilendirme dönemlerini ve matrahı etkileyici nitelikte olan bu husu
sa yönelik iddianın mahkemece gözönüne alınmayarak, iddianın" dava ko-
nusu tarhiyatı kusurlandıracak nitelikte görülmediği" şeklinde karşı-
lanması yerinde değildir.
Diğer taraftan vergilendirmeyi doğuran maddi olayın niteliği itibariy-
le, yükümlü şirketin bu olayda kasten vergi ziyaına sebebiyet vermek
amacıyla hareket ettiğinin kabulüne olanak bulunmadığından kaçakçılık
cezasının kusura çevrilmesi suretiyle tadilen onanması gerektiği cihet
le mahkemenin bu yöne ilişkin kararında da isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, katma değer vergisi matrahına ilişkin temyiz is-
teminin reddine, katma değer vergisinin beyan tarihi ile kesilen kaçak
çılık cezasına yönelik temyiz isteminin ise kabulüyle, yukarıda belir-
tilen gerekçeler doğrultusunda bir karar verilmek üzere mahkemece kara
rının bozulmasına karar verildi.
AZLIK OYU:
Davada, vergilendirmeyi doğuran maddi olay, ihale makamınca düzenlenen
geçici hakediş raporlarında belirtilen hakediş bedelinden, yine ihale
merciince belli oranda bir kesinti yapıldıktan sonra kalan miktar üze-
rinden katma değer vergisi hesaplanması ve yükümlü şirkete bu şekilde
ödeme yapılmasından ibarettir.
İhaleyi yapan idare tarafından kendisine ödenen bedeli ve buna ilişkin
katma değer vergisini beyan etmek durumunda bulunan ve bu mükellefiye-
tini yerine getiren yükümlü şirketin, katma değer vergisini noksan he-
sapladığından ve vergi ziyaına sebebiyet verdiğinden söz edilemeyece-
ği, başka bir anlatımla idarenin hatalı uygulamasının sonuçlarından yü
kümlü sorumlu tutulamayacağı, cihetle, ceza kesilmesine mahal olmadığı
görüşüyle aksi yönde verilen karara karşıyım.
BŞ/YÖ
|