|
ARSA KARŞILIĞI, ARSA SAHİBİNE İŞYERİ TESLİMİ, TİCARİ FAALİYET KAPSA-
MINDA KALDIĞINDAN KDV TABİ OLDUĞU HK.
İnşaat müteahhitliği yapan yükümlü şirket tarafından, mülkiyeti Eski-
şehir Ticaret Odasına ait arsa üzerine yapılan binadan bir dükkan ve
yedi dairenin Ticaret Odasına teslim edilmesi dolayısıyla 1993 yılı
Eylül ayı katma değer vergisi beyannamesinin ihtirazi kayıtla verilme-
si nedeniyle katma değer vergisi tahakkuk ettirilmiştir. Eskişehir 2.
Vergi Mahkemesi 2.6.1994 gün ve E:1993/426, K:1994/289 sayılı kararı
ile 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1.maddesinin, 1.bendin-
de, ticari, sınai, zirai ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde ya-
pılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğunun hükme
bağlandığı, 2.bendinde teslimin; malüzerindeki tasarruf hakkının malik
veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere
devredilmesi olarak tanımlandığı, 5.bendinde ise trampanın iki ayrı
teslim hükmünde olduğunun belirtildiği, arsa karşılığı daire inşaatı-
nın, arsa mülkiyetinde değişiklik yapılmaksızın üzerine inşa edilen
dairelerin arsa sahibi ile müteahhit arasında paylaşılması şeklinde
gerçekleştiği, arsa karşılığı inşa edilen dairelerin bir kısmının mü-
teahhit tarafından arsa sahiplerine verilmesinin trampa muamelesi ol-
madığından, mülkiyeti Ticaret Odasına ait arsa üzerine davacı şirket
tarafından arsa karşılığı inşa edilip sözleşme uyarınca bırakılan bir
adet işyeri ile yedi adet dairenin katma değer vergisi kapsamına gir-
meyeceğinden, davalı idarece katma değer vergisine tabi tutulmasında
yasal isabet görülmediği gerekçesiyle, tahakkuk eden katma değer ver-
gisi terkin edilmiştir. Vergi dairesi müdürlüğünce, yükümlü şirket ta-
rafından ihtirazi kayıtla verilen katma değer vergisi beyannamesine
dayanılarak katma değer vergisi tahakkuk ettirilmesinde yasal isabet-
sizlik bulunmadığı ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, inşaat müteahhitliği yapan yükümlü şirket tarafından mül-
kiyeti Eskişehir Ticaret Odasına ait arsa üzerine inşa edilen binadan
bir dükkan ve yedi dairenin arsa sahibine teslim edilmesi dolayısıyla
ihtirazi kayıtla verilen katma değer vergisi beyannamesine dayanılarak
tahakkuk ettirilen katma değer vergisine ilişkindir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1.maddesinin 1.fıkrasında
ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesin-
de yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisinin konusunu teş-
kil ettiği, aynı maddenin 2.fıkrasında ticari, faaliyetin kapsamı ve
niteliğinin Gelir Vergisi Kanunu Hükümlerine göre, bu yasada açıklık
bulunmadığı hallerde ise Türk Ticaret Kanunu ile ilgili mevzuat hüküm-
lerine göre tesbit olunacağı hükme bağlanmıştır.
Yukarıda belirtilen yasa hükümleri uyarınca inşaat işiyle devamlı ola-
rak uğraşanlrın ticari faaliyette bulundukları açıklandığından bu faa-
liyetleri sonucu elde ettikleri kazançlarının katma değer vergisi kap-
samında olacağı anlaşılmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanununa 3393 sayılı Yasanın 4.maddesiyle eklenen
ve 3858 sayılı Yasanın 1.maddesiyle değişik geçici 8.maddesinde net
alanı 150 m2'ye kadar olan konutların teslimi ile konut yapı koopera-
tiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri 31.12.1995 tarihine kadar kat-
ma değer vergisinden müstesna olduğu belirtilmiş, yine bu maddeye açık
lık getirmek amacıyla 16.12.1988 gün ve 20021 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan 30 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin D bölümü-
nün "Müteahhit Tarafından Arsa Sahibine Konut veya İşyeri Teslimi"
başlıklı kısmında da, müteahhit tarafından arsa sahibine arsanın kar-
şılığı olarak yapılan 150 m2'ye kadar konut teslimlerinde katma değer
vergisi uygulanmayacağı ancak arsa sahibine yapılan işyri veya 150 m2
den büyük konutların teslimlerinde ise emsal bedel üzerinden katma de-
ğer vergisi uygulanacağı açıklanmıştır.
Anılan hükümler uyarınca yükümlü tarafından arsa karşılığı arsa sahi-
bine verilen işyerleri teslimleri; ticari faaliyet kapsamına girdiğin-
den katma değer vergisine tabi olacağı açıktır.
Öte yandan 3194 sayılı İmar Kanununun "Yapı Kullanma İzni" başlıklı
30.maddesinde, yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kulla-
nılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kulla-
nılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye veya valilikten izin
alınmasının zorunlu olduğu, 31.maddesinde de inşaatın bitme gününün
kullanma izninin verildiği tarih olduğu hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, mülkiyeti Eskişehir Ticaret Odasına ait olan
arsa üzerine şirket tarafından inşa edilip ticaret odasına verilen bi-
nanın bağımsız bölümleri mahkeme kararında, bir dükkün ve yedi daire
olarak yer almış ise de, Eskişehir Belediye Başkanlığının 8.9.1993
günlü Yapı Kullanma İzni yazısından binanın 25 bağımsız bölümden (iş-
yerinden) oluştuğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, müteahhit şirket tarafından arsa karşılığı olarak yapılan
işyeri teslimleri katma değer vergisine tabi olduğu halde, konuyla il-
gili Katma Değer Vergisi Kanununun geçici 8.maddesi ile 30 seri nolu
Genel Tebliğin D bendi hükümleri gözardı edilerek, arsa karşılığı tes-
lim edilen binanın bağımsız bölümlerinin niteliği ve kamu kurumu nite-
liğinde meslek kuruluşu olan Ticaret Odasına yapılan teslimlerin, 3065
sayılı Yasanın 17.maddesinde belirtilen istisna kapsamında bulunup,
bulunmadığı hususlarında yeterince araştırma yapılmaksızın davanın ka-
bulü ile tahakkukun terkini yolunda verilen mahkeme kararında hukuki
isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi temyiz isteminin kabulü ile Vergi
Mahkemesinin 1994/289 sayılı karrının bozulmasına karar verildi.
(MT/NÇ)
|