|
İHRACATTAN DOLAYI KDV. ALACAĞI BULUNAN KURULUŞUN, BU VERGİNİN BİR BAŞ-
KASININ VERGİ BORCUNA MAHSUBUNU TALEP EDEBİLMESİ İÇİN O ŞİRKETTEN İH-
RAÇ KONUSU MALI ALMIŞ OLMASI VE MAHSUBU İSTENEN TUTARIN SATIN ALINAN
MAL VE HİZMET ÜZERİNDEKİ KDV DEN FAZLA OLMASI GEREKECEĞİ HK.
Tekstil ve Pazarlama Ticaret Anonim Şirketinin ihracattan doğan katma
değer vergisi alacağının davacı şirketin vergi borçlarına mahsubu iste
ği şirekt hesaplarının incelemede olduğu ileri sürülerek kabul edilme-
miş ve davacı şirketin vergi borçlarının tahsili için ödeme emri düzen
lenmiştir. Vergi Mahkemesi ilgili şirketin mahsup talebi üzerine işlem
lerinin incelemeye alındığı için taleplerinin inceleme raporu sonucuna
göre yerine getirileceği bildirilerek söz konusu vergi borçlarından do
layı davacı şirket adına ödeme emri düzenlendiği, 28 seri nolu Katma
Değer Vergisi Genel Tebliği uyarınca, ihracatçıların ve ihraç kaydıyla
mal teslim edenlerin lehlerine doğacak katma değer vergisi iadelerinin
kendilerinin veya kendilerine mal veya hizmet satanların vergi borçla-
rına mahsubunu talep etmeleri halinde tebliğde belirtilen belgelerin
ibrazı şartıyla mahsup talebi inceleme raporu ve teminat aranmaksızın
yerine getirileceğinden, davalı İdareden Katma Değer Vergisi alacağı
bulunan Tekstil Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketinin gerek kendi, ge
rekse diğer şirketlerin vergi borçlarına mahsubu yolundaki talebi üze-
rine, inceleme raporu ve teminat aranmaksızın talebin yerine getirilme
si gerektiği, yapılan inceleme sonucunda vergi iadesinin mümkün olmadı
ğının tesbiti halinde ise iade edilen vergilerin gecikme faizleri ve
cezaları ile birlikte ilgili şirketten alınabileceği gerekçesiyle öde-
me emrini iptal etmiştir. Vergi Dairesi Müdürlüğü davacı şirketle mal
ve hizmet ilişkisi bulunmayan bir şirketin mahsup talebi üzerine doğa-
cak iadelerin davacı şirketin borçlarına mahsubunun mümkün olmadığını
ileri sürerek anılan kararın bozulmasını istemektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 32.maddesinde, bu Kanunun
11, 13, 14 ve 15.maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan
işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer
vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak
katma değer vergisinden indirileceği,vergiye tabi işlemlerin mevcut ol
maması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması halle-
rinde, indirilmeyen katma değer vergisinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı'
nca tesbit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunaca-
ğı kurala bağlanmış olup, bu iadenin usul ve esasları ise 1.2.1985 ta-
rihinden geçerli omak üzere 8.2.1985 tarihli Resmi Gazete'de yayınla-
nan Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği'nin 37.maddesinde Değişiklik
yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1.maddesinde açıklanmıştır. Anılan madde
nin Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre yapılacak iadeler bölümünün
ikinci fıkrasında, ihracat istisnası uygulanması nedeniyle ihracatçıla
ra yapılacak iadelerde hak sahibince doğacak vergi iadesinin kendisi-
nin veya ihraç edilen mal ve hizmeti üretenlerin katma değer vergisine
mahsubu talep edildiği takdirde, mahsup işlemi için inceleme raporu
aranmayacağı belirtilmiştir. Söz konusu fıkra, 1.7.1986 tarihinden ge-
çerli olmak üzere değiştirilerek, iade edilecek miktarın inceleme rapo
ru aranmaksızın ihraçatcılar ile ihraç edilen mal veya hizmeti üreten-
lerin mal veya hizmeti üretenlerin katma değer vergisi ile birlikte di
ğer vergi borçlarına da mahsubu olanağı sağlanmıştır.
4.6.1988 gün ve 19832 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Devlet Harcama
Belgeleri Yönetmeliği'nin 77.maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yö
netmeliğin verdiği yetkiye dayanılarak 1.8.1988 gün ve 19886 sayılı
Resmi Gazete'de yayınlanan 28.sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği
ile bu konuda daha ayrıntılı düzenlemeler getirilmiştir.
28 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin "İhracat Teslimleri
ile İhraç Kaydıyla Yapılan Teslimlerden Doğan iadeler" başlıklı bölümü
nün 2.bendinde iade işlemlerinin nasıl yapılacağı belirtilmiş,"Mahsup"
başlıklı 3.bendin de ise, ihracatçıların ve ihraç kaydıyla mal teslim
edenlerin lehlerine doğacak katma değer vergisi iadelerinin, kendileri
nin veya kendilerine mal veya hizmet satanların vergi borçlarına mahsu
bu talep etmeleri halinde, mahsup talebinin inceleme raporu ve teminat
aranmaksızın, bu tebliğin A/2-a bölümünde yer alan belgelerin ibrazı
şartıyla yerine getirileceği, ancak mahsup isteminin mahsubu talep edi
len verginin vade tarihinden önce yapılmasının zorunlu olduğu, mahsu-
bun, dilekçenin vergi dairesine verildiği tarih itibariyle yapılacağı,
mükelleflerin katma değer vergisi iade alacaklarının kendilerine mal
veya hizmet satanların vergi borçlarına muhsubunu talep edebilecekleri
miktarın bu kişilerden satın aldıkları mal veya hizmet için ödenmesi
gereken katma değer vergisinden fazla olamayacağı açıklanmış bulunmak-
tadır.
Bu açıklamalar karşısında, ihracatçıların ve ihraç kaydıyla mal teslim
edenlerin lehlerine doğacak katma değer vergisi iadelerinin kendileri-
ne mal veya hizmet satanların vergi borçlarına mahsubunu talep edebil-
meleri için, söz konusu tebliğin A/2-a bölümünde yer alan belgeleri di
lekçelerine ekleyerek, mahsubunu istedikleri verginin vade tarihinden
önce vergi dairesine başvurmaları ve kendilerine mal ve hizmet satan-
ların vergi borçlarına mahsubunu talep edebilecekleri miktarın, bu ki-
şilerden satın aldıkları mal veya hizmet için ödenmesi gereken katma
değer vergisinden fazla olmaması gerektiği açıktır. Bu şartların tamam
olması halinde ise vergi dairesince inceleme raporu ve teminat aranmak
sızın mahsup işleminin yapılması gerekeceği tabiidir.
Olayda, davalı vergi dairesinden katma değer vergisi alacağı bulunan
Tekstil Pazarlama ve Ticaret Anonim Şirketinin, bu alacağının vergi
borçlarına mahsubunu istediği davacı Holding Anonim Şirketinden mal ve
ya hizmet satın alıp almadığının ve bu şirketin vergi borçlarına mahsu
bu talep edilen miktarın, bu şirketten satın alınan mal veya hizmet
ödenmesi gereken katma değer vergisinden fazla olup, olmadığı konula-
rının araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, vergi
alacağı bulunan ilgili şirketin mahsup talebi üzerine herhangi bir te-
minata ve inceleme raporuna gerek olmaksızın bu alacağın davacı şirke-
tin vergi borçlarına mahsubu gerektiği gerekçesiyle ödeme emrinin ipta
line karar verilmesinde isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi müdürlüğü temyiz isteminin kabulü-
ne Ankara 1.Vergi Mahkemesinin 25.5.1992 günlü ve 1992/836 sayılı kara
rının bozulmasına karar verildi.
AZLIK OYU:
Temyize konu mahkeme kararında ödeme emrinin iptali yönünde yer veril-
miş olan gerekçeler hukuka uygun bulunduğu gibi, konuya ilişkin düzen-
lemelerde ihracat istisnası nedeniyle doğan katma değer vergisi alaca-
ğının ihracatta bulunanlar ile ihraç edilmek kaydı ile ihracatçı kurum
lara mal teslim edenlerin vergi borçlarına mahsup olanağı tanınmış ol-
ması, bu tür alacakların başka bir suretle tasarruf edilemiyeceği sonu
cunu doğurmayacağından, temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerek
tiği görüşü ile çoğunluk kararına katılmıyoruz.
(DAN-DER; SAYI:88)
ŞT/SE
|