|
KAYIT DIŞI BIRAKILAN TESLİM BEDELİNİN MALİYETİNE GİREN GİDERLERE AİT
YÜKLENİLEN VERGİNİN İNDİRİM KONUSU YAPILAMAYACAĞI HK.
Yükümlü ortaklığın 1990 yılı hesaplarının kaydi envanter yönünden in-
celenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporuna dayanılarak katma değer
vergisi salınmış, kaçakçılık, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezası ke-
silmiştir. Ankara 6.VErgi Mahkemesinin 20.10.1993 gün ve E:1991/1990,
K:1993/1103 sayılı kararıyla, yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu
düzenlenen raporda, katma değer vergisi matrah farkının 11.190.929 li-
ra, buna isabet eden verginin ise 1.342.912 lira olduğu, ancak önceki
dönemden devreden katma değer vergisinin 11.208.194 lira olması nede-
niyle, ihtilaf döneminde ödenmesi gereken katma değer vergisinin çık-
madığı, belgesiz satılan emtia bedelinin 57.207.265 lira olarak sap-
tandığı rapor içeriği mahkemece de uygun görüldüğü gerekçesiyle kaçak-
çılık cezalı katma değer vergisi ve usulsüzlük cezasının terkin edil-
mesine özel usulsüzlük cezasının ise 1.716.217 liraya isabet eden kıs-
mının onanmasına fazlasının kaldırılmasına karar verilmiştir. Vergi
dairesince, inceleme raporuna dayanılarak yapılan cezalı tarhiyat ile
kesilen usulsüzlük cezasının ve özel usulsüzlük cezasının yasal olduğu
ileri sürülerek mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, oto lastik bayiliği yapan yükümlü ortaklığın 1990 yılı he-
saplarının incelenmesi sonucu bir kısım emtia satışı için belge düzen-
lenmediğinin tesbiti üzerine salınan kaçakçılık cezalı katma değer
vergisi ile usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezasını, yaptırılan bilir-
kişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda saptanan sonuçların uygun
görüldüğü gerekçesiyle terkin eden, özel usulsüzlük cezasını kesmen
onayan vergi mahkemesi kararının vergi dairesince temyizen bozulması
isteminden kaynaklanmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31.maddesinin atıfta bu-
lunduğu Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 276m.maddesinde, bilirkişi
incelemesine, dava ile ilgili olup, çözümü hakim tarafından bilinmeyen
özel ve teknik bilginin gerekli olduğu hallerde başvurulacağı, anılan
yasanın 286.maddesinde de hakimin delilleri serbestçe takdir edeceği,
bilirkişi raporunun hakimi bağlamayacağı hüküm altına alınmıştır.
Bilirkişilik ise, hakime, önüne gelen bir ihtilaflı çözmek için gerek-
li olan özel ve teknik bilgiyi sağlamak amacına yönelik bir müessese
olup, bilirkişinin hukuki tavsif yapma gibi bir görevi, bilirkişi ra-
porunun da davayı sona erdirici bir karar niteliğinin bulunmaması ge-
rekmektedir. Zira, uyuşmazlığı çözüme bağlayacak kararı verme görev ve
yetkisi hakime aittir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29.maddesinde, mükelleflerin
yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer ver-
gisinden, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesapla-
narak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer
vergisini indirebilecekleri belirtilmiş, aynı kanunun 34.maddesinin 1.
fıkrasında; yurt içinden sağlanan veya ithal edilen mal ve hizmetlere
ait katma değer vergisinin, alış faturası veya benzeri vesikalar ve
gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni def-
terlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği, 54.maddesinin 1.fıkra-
sındada katma değer vergisi mükelleflerinin, tutulması mecburi defter
kayıtlarını bu verginin hesaplanmasına ve kontrolüne imkan verecek şe-
kilde düzenlemeleri gerektiği hükme bağlanmış, fıkranın devamında, bu
kayıtlarda yer alması gereken sagari hususlar dört bent halinde sayıl-
mıştır.
Bu hükümler karşısında, katma değer vergisinin indirim konusu yapıla-
bilmesi için, indirim konusu yapılacak verginin fatura veya benzeri
belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu
belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerekmektedir.
Dosyada mevcut inceleme raporu ve eki tutanağın incelenmesinden, ince-
leme elemanınca yükmü ortaklığın 1990 yılı defter ve belgeleri üzerin-
de yapılan kaydi envanter incelemesi sonucunda, 78.079.375 lira beyan
dışı bırakılan satış hasılat farkının saptandığı, ortaklardan ... bu
farkın muhasebe hatasından kaynaklandığını ifade ettiği anlaşılmakta-
dır.
Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda
da, belgesiz satışların 57.207.265 lira olarak saptandığı, ancak, il-
gili dönemde davacı ortaklığın belgesiz alışlarının da olması gerekti-
ği, buna göre 46.016.336 lira indirilebilir katma değer vergisi matra-
hının saptandığı, sonuç olarak, beyan dışı bırakılan katma değer ver-
gisi matrahı 11.190.929 lira olarak kabul edilmiştir.
Bu durumda, inceleme sonucu bir takım doneler ortaya konulmak ve yü-
kümlü ortağın beyanı nazara alınmak suretiyle matrah farkı bulunmasına
karşılık, bilirkişice katma değer vergisi matrah farkı saptanırken,
işletmeden çıkan ve işletmeye girdiği varsayılan değerler farkının
matrah farkı olarak alınması, belgesiz ve kayıtlarda yer almayan alış-
ların katma değer vergisi yönünden indirime tabi tutulmasının, 3065
sayılı Kanunun yukarıda açıklanan hükümlerine aykırılık teşkil ettiği
açıktır.
Bu itibarla, inceleme elemanının tespitlerinin tutarlı olup olmadığı
tartışılmadan, tamamen tahmin ve varsayıma dayalı bilirkişi raporunun
esas alınması nedenleri ortaya konulmadan, bilirkişinin vardığı sonuç-
larla inceleme elemanının vradığı sonuçlar karşılaştırılmadan, eksik
incelemeye dayalı olarak yazılı gerekçeyle verilen mahkeme kararında
isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, yukarıda belirtilen
hususlar değerlendirilerek karar verilmek üzere Ankara 6.Vergi Mahke-
mesinin 1991/1990, K:1993/1103 sayılı kararının bozulmasına karar ve-
rildi.
(DAN-DER; SAYI:91) (MT/ES)
|