|
KURUMLAR VERGİSİ YÜKÜMLÜLERİ TARAFINDAN İHRACATÇILARA YAPILAN TESLİM-
LERE İLİŞKİN DAHİLİ TEVKİFAT ORANI (0) OLARAK BELİRLENDİĞİNDEN, İHRAÇ
KAYDIYLA TESLİMLERDE DAHİLİ TEVKİFAT HESAPLANMASININ MÜMKÜN OLMADIĞI
HK.
İhracat teslimleri yanında yurt içi satışları da bulunan yükümlü şirke
tin ihtirazi kayıtla verdiği 1988/Mayıs dönemine ilişkin katma değer
vergisi beyannamesi üzerine yapılan dahili tevkifat tahakkukuna karşı
açılan davanın; 193 sayılı Kanunun olay tarihinde yürürlükte bulunan
B/a bendi ile, 86/10380 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının III/c-2 ben-
diyle getirilen düzenlemelerle, işlem türlerine göre dahili tevkifat
matrahının değişik donelere bağlandığı ve değişik oranlar getirilmedi-
ği, dahili tevkifatın her işlem türü (ihracat teslimleri ve yurt içi
satışları) için ayrı ayrı hesaplanması gerektiği, yükümlü tarafından
hasaplanan katma değer vergisinin ancak bir kısmının ihracat teslimle-
rine ait olduğu ve yalnızca bu işlemlere ilişkin dahili tevkifat oranı
nın "0" olarak uygulanması gerektiği, yurt için satışların toplam sa-
tışlara oranının ödenmesi gereken katma değer vergisi tutarı ile çar-
pılması suretiyle dahili tevkifat matrahı hesaplanmasının yasal oldu-
ğu, tecil nedeniyle ödenmesi gereken katma değer vergsinin bulunmaması
nın sonucu değiştirmeyeceği, yurt için ve yurt dışı satışlarının aynı
kişi tarafından yapılması halinde dahili tevkifat alınamaması, bu iş-
lemlerin ayrı ayrı kişilerce yapılması halinde ise, ayrı ayrı hesap
edilmek suretiyle dahili tevkifat alınmasının vergilemede adalet ilke-
sine ters düşeceği gerekçesiyle reddi yolundaki İstanbul 1.Vergi Mahke
mesinin 1.11.1989 günlü, 1989/884 sayılı kararının; dahili tevkifat
matrahının ödenecek katma değer vergisi olduğu, matrahın hesabında, te
cil edilebilir katma değer vergisinin de göz önüne alınarak indirim ko
nusu yapılması ve bundan sonra kalan tutar üzerinden dahili tevkifat
yapılması gerektiği, 30 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde
yer alan hesaplama şeklinin hatalı ve ihracatçıyı cezalandırıcı nite-
likte olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Kurumlar Vergisi Kanununun olay tarihinde yürürlükte bulunan mükerrer
40.maddesinin yollamada bulunduğu 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun
yine olay tarihinde yürürlükteki 94.maddesinin (B) fıkrasının (a) ben-
dinde, katma değer vergisine tabi olanların adlarına tarh ve tahakkuk
ettirilen katma değer vergisinin % 50'si oranında dahili tevkifat yapa
cakları belirtilmiş, söz konusu maddedeki yetkiye dayanılarak çıkarı-
lan ve 22.2.1986 günlü, 19027 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
86/10380 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik 85/10175 sayılı Ba-
kanlar Kurulu Kararının III/a maddesinde de bu oranın, katma değer ver
gisine tabi olanların ödemeleri gereken katma değer vergisine uygulana
cağı belirtilerek konuya açıklık getirilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 22.maddesinde ise; verginin tahakkuku,
tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenmesi gereken bir safhaya gelme-
si olarak tanımlanmış olup, 193 sayılı Kanunun yukarıda sözü edilen
94/B-a bendinde yer alan "tahakkuk" terimi ile de ödenmesi gereken kat
ma değer vergisinin anlaşılması gerekeceği tabiidir.
Burada, dahili tevkifatın matrahını oluşturacak "ödenmesi gereken" kat
ma değer vergisi tutarının hesaplanma şekli anlaşmazlığın çözümü yönün
den önem taşımaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29.maddesinin 1.fıkrasının
(a) bendinde, mükelleflerin, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler
dolayasıyla hasaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gös-
terilen katma değer vergisinin, aynı kanunun 32.maddesinde de, bu Kanu
nun 11,13,14, ve 15.maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulu-
nan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma
değer vergisinin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplana
cak katma değer vergisinden indirileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 3065 sayılı Kanunun 11.maddesine 3297 sayılı Kanunun 3.mad
desiyle eklenen (c) bendinin ilk paragrafında; ihraç edilmek şartıyla
imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen mallara ait katma de-
ğer vergisinin ihracatçılar tarafından ödenmeyeceği, mükelleflerce tes
lim edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu
verginin, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunaca-
ğı, 2.paragrafında ise, söz konusu malların, ihracatçıya teslim tarihi
ni takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde,
tecil edilen verginin terkin olunacağı hüküm altına alınmış, 86/10380
sayılı Bakanlar Kurulu Kararında ise; kurumlar vergisi mükelleflerinin
Katma Değer Vergisi Kanununa göre ihracat sayılan işlemleri ile ihraç
edilmek kaydıyla ihracatçılara yaptıkları mal teslimlerine ilişkin da-
hili tevkifat oranı sıfır (0) olarak belirlenmiştir.
Katma Değer Vergisi Kanununun 11.maddesine 3297 sayılı Kanunun 3.madde
leriyle eklenen (c) bendi hükmü ile, konuya ilişkin Bakanlar Kurulu Ka
rarının birlikte değerlendirilmesinden, Kurumlar Vergisi yükümlüleri-
hin ihraç edilmek kaydıyla ihracatçılara yaptıkları teslimler dolayı-
sıyla dahili tevkifat hesaplamayacakları, imalatçı kurumların yurt içi
satışlarının da bulunması halinde yalnızca yurt için mal teslimleri
katma değer vergisine tabi tutulacağından, dahili tevkifat matrahını
bu işlemler dolayısıyla tahakkuk eden katma değer vergisinden, 3065 sa
yılı Kanun hükümleri gereğince indirilebilecek katma değer vergisi dü-
şüldükten sonra kalan tutarın oluşturacağı anlaşılmaktadır.
Dava konusu olayda; yükümlü şirketin, ihraç edilmek kaydıyla ihracatçı
lara yaptığı mal teslimlerine ait katma değer vergisi ile yurt içi mal
teslimlerine ait katma değer vergisi toplamından, 3065 sayılı Kanunun
29.ve 32 maddeleri gereğince gerekli indirimler yapıldıktan sonra ka-
lan "tecil edilecek katma değer vergisi" nin, 30 seri nolu Kurumlar
Vergisi Genel Tebliği uyarınca, yurt için satışların toplam satışlar
içindeki oranı ile çarpımı suretiyle bulunan matrah üzerinden dahili
tevkifat hesaplayarak ihtirazi kayıtla beyan ettiği, vergi dairesince
de beyan edilen dahili tevkifatın tarh ve tahakkuk ettirildiği anlaşıl
maktadır.
Yukarıda ifade edildiği üzere, 86/10380 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ile kurumlar vergisi yükümlüleri tarafından ihraç edilmek kaydıyla ih-
racatçılara yapılan teslimlere ilişkin dahili tevkifat oranının (0)
olarak belirlenmesi karşısında, ihraç kaydıyla yapılan teslimler dola-
yısıyla dahili tevkifat hesaplanmak suretiyle tarhiyat yoluna gidilme-
si mümkün değildir.
Bu durumda, 30 seri nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği esaslarına gö-
re yurt için satışların toplam satışlara oranının ödenmesi gereken kat
ma değer vergisi tutarı ile çarpılması sonucu saptanan matrah esas alı
narak yapılan hesaplamaya göre salınan dahili tevkifatın yazılı gerek-
çeyle onanması yolundaki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bo-
zulmasına karar verildi.
ŞT/NÇ
|