Danıştay Üçüncü Daire
Götürülük koşulları kaybedildiği halde defter tutulmamasında re'sen tarh nedenlerinin varlığı açık olduğundan, usulsüzlük cezasının iki kat olarak kesilmesinde ve ödevliye gerçek usulde mükellefiyete geçme durumunu iktisap ettiği tarihten itibaren perakende satış vesikası yükümlülüğü doğacağından, kesilen özel usulsüzlük cezasında yasaya aykırılık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, götürü usulde gelir vergisi mükellefi olan davacı adına, götürülük şartlarım kaybettiği halde defter tasdik ettirilip tutulmaması nedeniyle kesilen iki kat usulsüzlük cezası ile perakende satış fişi kullanılmaması nedeniyle kesilen özel usulsüzlük cezasına karşı açılan davayı kısmen kabul eden Vergi Mahkemesi kararının temyizen bozulması istemine ilişkindir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 352. maddesinin 1. derece usulsüzlüklerle ilgili 2 numaralı fıkrasında, bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerden herhangi birinin tutulmamış olması birinci derece usulsüzlük olarak sayılmış, aynı maddenin ilk fıkrasında da, usulsüzlük fiilinin re'sen takdiri gerektirmesi halinde bağlı cetvelde yazılı cezaların iki kat olarak kesileceği belirtilmiş, sözü edilen Kanun'un 30. maddesinin 3. fıkrasında ise, bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısminin tutulmamış veya tasdik ettirilmiş olması halinde vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı kabul edilerek Takdir Komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi inceleme raporlarında belirtilmeyen matrah veya matrah kısmı üzerinden re'sen vergi tarh olunacağı hükme bağlanmıştır. Madde hükümlerinden anlaşılacağı üzere, re'sen tarha ilişkin dönem matrahının kesin miktarının saptanabilmesi ilgili dönemin kapanmış olması ile mümkün olmakla beraber, re'sen tarh nedeninin varolup olmadığı dönem hesapları kapanmadan da saptanabilir. Nitekim yasa koyucu usulsüzlük cezasının iki kat kesilebilmesi için usulsüzlük fiilinin re'sen takdiri gerektirmesini yeterli görmüştür. Olayda da, götürülük koşulları kaybedildiği halde defter tutulmamak suretiyle re'sen takdir nedenlerinin bulunduğu açık olduğundan usulsüzlük cezasının iki kat olarak kesilmesinde yasaya aykırılık bulunmamaktadır. o Kesilen Özel Usulsüzlük Cezası'na gelince; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 3239 sayılı Kanunla değişik 353. maddesinin 2. bendinde, bu Kanun'un 238. maddesinde yazılı perakende satış vesikalarım kullanmak mecburiyetinde olanların bu belgeleri kullanmadıklarının tespiti ha linçte; kullanmadıkları her bir belge için 5.000 lira özel usulsüzlük cezası kesileceği, ancak bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamının, her bir tespit için 250.000 lirayı aşmamak üzere 2.500.000 lirayı geçemeyeceği hükme bağlanmıştır. Olayda, 1984 takvim yılında götürü usulde vergilendirmenin koşullarım kaybederek gerçek usulde mükellefiyete geçtiği ihtilafsız olan davacının bu durumu iktisap ettiği tarihten itibaren 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 233. maddesi hükmü uyarınca perakende satış vesikası düzenleme yükümlülüğü doğacağından aksine Vergi Mahkemesi'nce, davacının ancak inceleme raporunun tebliği üzerine defter tutmak zorunda olduğunu öğrendiği ve perakende satış vesikası kullanılmamasının defter tutmamanın tabii bir sonucu olduğu gerekçesiyle Özel Usulsüzlük Cezası'nın terkin edilmesinde isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.