|
3065 SAYILI YASANIN 11/1-C MADDESİNDE YER ALAN İHRACAT İSTİSNASINDAN
YARARLANARAK İHRAÇ EDİLEN MALIN İADE EDİLMESİ HALİNDE DE, BU MALLARA
İSABET EDEN VERGİNİN TERKİNİ GEREKTİĞİ HK.
1987 yılı Aralık döneminde ihraç kaydıyla ihracatçıya teslim edilen ve
ihraç olunan malların yurt dışından geri gönderildiğinden bahisle, bu
mallara ait olan ve ihracat istisnası nedeniyle daha önce tecil edilen
katma değer vergisini tahsili amacıyla imalatçı yükümlü şirket adına
düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle açılan davanın; 3065 sayılı
Katma Değer Vergisi Kanununun 11.maddesi 1.fıkrası (c) bendi ile aynı
yasanın 16.maddesi 1.fıkrası (b) bendi hükümlerinden söz edilerek, bu
hükümlere göre, 11.maddede düzenlenen ihracat istisnasından yararlana-
rak ihraç olunduktan sonra, yurt dışındaki alıcı firma tarafından iade
edilen mallar nedeniyle ithalat istisnasından yararlanabilmek için, bu
eşya ile ilgili olarak ihracat istisnasından yararlanılan miktarın güm
rük idaresine ödenmesinin ya da bu miktar kadar teminat gösterilmesi-
nin şart olduğu, 23 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (E)
bölümünde de, buna paralel açıklamalara yer verildiği, bu durumda, ih-
racı gerçekleşmeyip geri gelen mallara ait döviz alım belgesinin bulun
maması ve bu mallara isabet eden ve ihracat istisnası nedeniyle tecil
olunan katma değer vergisinin gümrük idaresine ödenmemesi nedeniyle,
tecil edilen katma değer vergisinin terkin edilmeyerek yükümlü şirket-
tön ödeme emriyle istenilmesinde yasalara aykırılık bulunmadığı gerek-
çesiyle reddi yönündeki İstanbul 7.Vergi Mahkemesinin 20.10.1992 gün
ve 1992/1846 sayılı kararının; 3065 sayılı Yasanın 16.maddesi ile 23
Seri Nolu Tebliğin (E) bölümündeki düzenlemelerin ihracatçı firmayı il
gilendirdiği, nitekim (E) bölümünün son fıkrasında da, imalatçılar ba-
kımından tecil edilmiş vergilerin terkin uygulamasında malların iadesi
nedeniyle bir değişiklik meydana gelmeyeceğinin belirtildiği ileri sü-
rülerek bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, imalatçı olan yükümlü firmanın ihraç kaydıyla ihracatçı
firmaya teslim ettiği bir kısım emtianın yurt dışında buluan müşteri-
ler tarafından geri gönderilmesi üzerine, bu mallara, isabet eden ve
isabet eden ve ihracat istisnası nerdeniyle tecil olunan katma değer
vergisinin terkin edilmeyerek ödeme emriyle yükümlü şirketten istenil-
mesinden doğmuş bulunmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun "Mal ve Hizmet İhracı" başlı
ğını taşıyan 11.maddesinin 1.fıkrası (a) bendinde, ihracat teslimleri-
nin ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler
için yapılan hizmetlerin katma değer vergisinden istisna olduğu hükmü-
ne yer verilmiş olup, aynı fıkranın (c) bendinde ihraç edilmek şartıy-
la imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen malları ait katma
değer vergisinin ihracatçılar tarafından ödenmeyeceği, mükelleflerce
tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyanamesinde beyan edilecek olan
bu verginin, vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil oluna
cağı, söz konusu mallların ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay
başından itibaren 3 ay içinde ihraç edilmesi halinde, tecil edilen ver
ginin terkin olunacağı hükmü yer almış bulunmaktadır.
Diğer taraftan, aynı Yasanın 16.maddesi 1.fıkrası (b) bendinde, bu ka-
nunun 11.maddesinde düzenlenen ihracat istisnasından yararlanarak ih-
raç olunan ancak, Gümrük Kanununun 132.maddesinde belirtildiği şekilde
geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eş-
ya ile ilgili olarak ihracat istisnasından faydalanılan miktarın güm-
rük idarelerine ödenmesi, ya da bu miktar kadar teminat gösterilmesi-
nin şart olduğu hükme bağlanmış; 23 Seri Nolu Katma Değer Vergisi Ge-
nel Tebliğinin (E) bölümünde de ihraç edildikten sonra yurt dışından
geri gönderilen mallar nedeniyle ihracatçı firmanın ithalat istisnasın
dan yararlanmasına ilişkin şartlar etraflıca açıklandıktan sonra, bu
bölümün son fıkrasında, ihraç edilen malların geri gönderilmesinin ima
latçı firmanın durumuna etkisi olmayacağı, başka bir deyişle, ihraç
olunan mallar iade edilse de, daha önceden ihracat istisnası nedeniyle
ertelenen katma değer vergisinin terkin olunacağı belirtilmiştir.
Bu kanunun ve tebliğ hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, 11.madde
nin 1.fıkrası (C) bendinden imalatçı firmanın ihracat istisnasından ya
rarlanabilmesi için ihraç kaydıyla satılan malların ihracının yasada
öngörülen sürede gerçekleşmesinin yeterli görüldüğü, 16.maddede ise ih
raç olunan malların iade edilmesi durumunda ihracatçı firmanın ithalat
istisnasından yararlanmasına ilişkin şartlara yer verildiği sonucuna
ulaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda ise ihracatçı firmaya yurt dışından geri gön-
derilen malların, ihracatçı firma tarafından vergisiz olarak imalatçı
firmaya intikal ettirilmesi üzerine, 16.maddede ithalat istisnası için
öngörülen şartlara uymadığından bahisle imalatçı yükümlü şirket adına
düzenlenen ödeme emrinin vergi mahkemesince onandığı dosyanın incelen-
mesinden anlaşılmaktadır.
Oysa, yukarıda da belirtildiği gibi, 16.madde hükmü doğrudan doğruya
ihracatçı firmaya hitap eden bir hüküm olup, ihracatçıya geri gelen ma
lın ithalat istisnasından yararlanması için gerekli koşulları düzenle-
mektedir.
Yukarıda sözü edilen kanun maddaleri ile 23 Seri Nolu Katma Değer Ver-
gisi Genel Tebliğinin (E) bölümü son fıkrası hükümleri karşısında,
yurt dışından iade edilen ve ihracatçı firma tarafından intikal ettiri
len eşyaya ait olan ve ihracat istisnası nedeniyle tecil edilen katma
değer vergisinin terkin edilmesi zorunludur.
Bu durumda vergi mahkemesince yükümlü şirket adına, düzenlenen ödeme
emrinin iptali gerekli iken, davanın yazılı gerekçeyle reddi yönünde
verilen kararda isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne kararın bozulmasına ka-
rar verildi.
ŞT/ES
|