|
BİLİRKİŞİLERİN HUKUKSAL YORUM YAPMA YETKİLERİNİN BULUNMADIĞI; İNCELEME RAPORU İLE BİLİRKİŞİ RAPORUNDA, DÖNEM BAŞI STOK, DÖNEM İÇİ ALIŞLAR DÖNEM İÇİ SATIŞLAR VE ENVANTER GİBİ DEĞİŞMEMESİ GEREKEN UNSURLAR BAKIMINDAN FARKLI MİKTARLARA VE FARKLI MATRAHLARA ULAŞILMASINA RAĞMEN, MAHKEMECE, BU HUSUSUN SEBEBİ İRDELENMEKSİZİN HÜKÜM KURULMASINDA İSABET GÖRÜLMEDİĞİ HK.
Temyiz İsteminde Bulunan Taraflar: 1- Sincan Vergi Dairesi Müdürlüğü
2- ... İnşaat ve Yapı Malzemeleri Limited Şirketi
İstemin Özeti : Davacı Şirketin, defter ve belgeleri üzerinde yapılan kaydi envanter sonucu, bir kısım satışlarını belgesiz yaparak kayıt ve beyan dışı bıraktığının tespit edildiğinden bahisle, inceleme raporuna dayanılarak, Kasım, Aralık/1998 ve Ocak/1999 dönemleri için salınan katma değer vergisine ve kesilen ağır kusur ile vergi zıyaı cezalarına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30'uncu maddesini açıklayarak; davacı Şirketin defter ve belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen ve Mahkemelerince de uygun bulunan rapora göre, Kasım/1998 döneminde 339.543.063, Aralık/1998 döneminde 1.738.782.103 ve Ocak/1999 döneminde 78.665.696.- lira ödenecek vergi bulunduğu gerekçesiyle, tarh ve ceza kesme işleminin anılan miktardan fazlasına isabet eden kısmının iptali, kısmen de davanın reddi yolundaki Ankara Altıncı Vergi Mahkemesinin 13.2.2001 gün ve E:2000/125; K:2001/98 sayılı kararının iptale ilişkin hüküm fıkrasının; yapılan işlemin yerinde olduğu ileri sürülerek, davalı idarece; redde ilişkin hüküm fıkrasının ise; cezalı tarhiyatın tamamen iptali gerektiği ileri sürülerek, davacı tarafından bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Taraflarca, karşılıklı olarak, temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Tetkik Hakimi Çağlar Işık'ın Düşüncesi: Temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, tarafların temyiz istemlerinin reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Bilgin Arısan'ın Düşüncesi: Tarafların karşılıklı temyiz dilekçelerinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle tarafların karşılıklı temyiz istemlerinin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31'inci maddesi ile yollamada bulunulan 275'inci maddesinde, "Mahkeme, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hakimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişi dinlenemez." hükmü yer almış, hakimin delilleri serbestçe takdir edeceği yolundaki genel ilkeye paralel olarak, aynı kanunun 286'ncı maddesinde de, bilirkişi raporunun hakimi bağlamayacağı belirtilmiştir.
Yukarıda anılan kanun maddelerine göre, bilirkişilik, hakime, önüne gelen bir ihtilafı çözmek için gerekli olan özel ve teknik bilgiyi sağlamak amacına yönelik bir müessesedir. Uyuşmazlığın çözümü için, özel ve teknik bilginin gerekli olup olmadığını, dolayısıyla da bilirkişiye başvurulup başvurulmayacağını hakim takdir eder. Bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmekle, ihtiyaç duyulan teknik bilgi, açıklama ve belirlemelerin bilinmesi amaçlanmakta ve yapılan tespitler sonucu, bilgi ihtiyacı giderilerek karar verme aşamasına gelinmektedir.
Olayda, bilirkişi incelemesinden sonra, Mahkemece hiçbir inceleme ve değerlendirmede bulunulmaksızın, bilirkişi raporu, karara aynen alınmak suretiyle hüküm tesis edilmiş ise de; bilirkişilerin hukuksal yorum yapma yetkileri bulunmadığından, bilirkişi raporlarının, hakime, hukuksal yorum yapma ve değerlendirmede bulunmak suretiyle hukuki sonuca ulaşılmasına imkan verecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
Dosyada bulunan vergi inceleme raporunda ve Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporlarda, davacı Şirketin dönem başı stok, dönem içi alışlar, dönem içi satışlar ve beyan edilen envanter gibi kalemlerde farklı miktarlara ve farklı matrahlara ulaşılmış olmasına karşın, Mahkemece, bu hususun sebebi irdelenmeksizin hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, her iki raporda, birbirinden farklı miktar ve matrahlara ulaşılmış olmasının sebebi araştırılmak ve gerekirse bu konuda bilirkişiden ek rapor istenilmek suretiyle uyuşmazlık hakkından yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenle, temyiz istemlerinin kabulüne; mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine Mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 14.6.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.
BŞ/ÖEK
|