|
İHRAÇ KAYDIYLA YAPILAN SANDIK TESLİMİNDE, BİR KISIM SANDIKLARIN FASON
OLARAK İMAL ETTİRİLMİŞ OLMASI, YÜKÜMLÜNÜN İMALATÇI NİTELİĞİNİ DEĞİŞTİR
MEYECEĞİ, DOLAYISIYLA İHRACATTA KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİNDEN FAYDA-
LANMASINI ENGELLEMEYECEĞİ HK.
Tomruk, kereste ve sandık ticaretiyle uğraşan ve imalatçı olan yükümlü
şirketin hesaplarının incelenmesi sonucu tanzim edilen raporda; Ocak
1987 döneminde ihraç kayıtlı satışları ve direkt ihracatı dolayısıyla
kendisine iade edilen 3.732.917 lira katma değer vergisinin, yükümlü
şirkete ait bir kısım teslimatın fason imalat olduğunun tesbiti sonucu
1.124.862 liralık kısmının kaçakçılık cezalı olarak geri istenmesi üze
rine açılan davayı, 3065 sayılı Kanunun 11/1.maddesine 3297 sayılı Ka-
nunla eklenen (c) bendi hükmü uyarınca ihraç kaydı ile yapılan satışla
ra ilişkin katma değer vergisi iadesinin sadece imalatçı firmalara ta-
nındığı, davacı şirketin ilgili dönemde imalatçı olduğunun, ancak bir
kısım fason imalatı bulunduğunun ihtilafsız olduğu, ihraç kayıtlı sa-
tışlarda imalatçı olma şartının kaldırılmasına ve fason olarak imal
edilen malların da istisnadan yararlanacağına ilişkin 27 seri nolu Kat
ma Değer Vergisi genel tebliğinde imalatçılar tarafından ihraç kaydı
ile yapılan teslimlerde 1.1.1988 tarihinden itibaren geçerli olarak
usul ve esasların belirllenmiş olduğu, ancak bu tebliğ hükümlerinin
ihtilaflı dönemi kapsamadığı, 1988 yılından itibaren geçerli olduğu ve
Ocak 1987 döneminde ihraç kaydı ile Telefon firmasına satılan bir kı-
sım sandığın şiretin kendi imalatı olmadığı, dolayısıyla bu satışla
ilgili olarak yükümlü şirkete katma değer vergisi iadesinin söz konusu
olamayacağı, öte yandan; 3065 sayılı Yasanın 32.maddesi uyarınca iade
edilecek katma değer vergisinin hesabında ihraç edilen mal ve hizmete
isabet eden ve ödenen katma değer vergisinin gerçek miktarının tesbi-
tinin önem kazanmakta olduğu, inceleme raporunda davacı şirketçe ihraç
edilen 185.006 dm3 sandığın imalatında kullanılan sanayi odununun mali
yeti ve giderleri için ödenen katma değer vergisinin gerçek tutarının
hesaplanabilmesi bakımından araştırma yapılan resmi kuruluşlardan alı-
nan veriler doğrultusunda randıman hesaplamalarında bulunulduğu, san-
dık imalatında kullanılan sanayi odununun toplam maliyeti için ödenen
katma değer vergisinin 1.696.667 lira olacağı ve şirketin direkt ihra-
catla ilgili olarak bu meblağ kadar vergi iadesinden yararlanması gere
keceğinin belirlendiği, bu durumda gerek ihraç kayıtlı satışlar gerek-
se direkt ihracat ile ilgili olarak iadesi gereken toplam meblağın
(911.388+1.696.667)=2.608.055 lira olması gerektiğinden, fazla iade
edilen katma değer vergisi için yapılan tarhiyatın yerinde olduğu, ka-
çakçılık cezasına gelince, matrah farkı davacının defter kayıtlarına
dayanılarak randıman ve fire hesaplarına göre tesbit edildiğinden olay
da kastın varlığından söz edilemeyeceği, kusura çevrilmesi gerektiği
gerekçesiyle kısmen kabul eden Vergi Mahkemesi kararının; yükümlü şir-
ketçe; kanunda imalatçıların fason olarak yaptırdıkları emtiaların ih-
raç kayıtlı olarak satılamayacığına dair bir hüküm bulunmadığı, bu sa-
tışlar dolayısıyla aldıkları katma değer vergisi iadesinin yasal oldu-
ğu, direkt ihracatla ilgili katma değer vergisi iadesi hesabında da ka
nuna aykırılık bulunmadığı, vergi dairesi tarafından ise; inceleme ra-
poruna dayanılarak kesilen kaçakçılık cezasının 213 sayılı Yasanın
344.madde hükmü karşısında yerinde ve yasal olduğu ileri sürülerek bo-
zulması istenilmektedir.
Olayda yükümlü şirketin 1987 yılında 2.727.997 dm3 tomruk satın alarak
bunun 2.579.700 dm3'ünü başka bir firmaya işlettiği, 148.297 dm3'ünü
kendisinin işlediği, ihraç kaydı ile Tekfen'e satılan D.A. sandık ve
paletli kerestenin 99.359 dm3'ünü kendisinin imal ettiği kalanını baş-
ka firmaya imal ettirdiği, ihracatçı firmanın da bu kasaları ihraç et-
tiği anlaşılmaktadır.
23 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde imalatçı deyiminin, bir
maddenin şeklini, niteliğini veya terkibini; makina, alet veya el eme-
ği yardımı ile kısmen veya tamamen değiştirilmesini sağlayanları ifade
ettiği belirtilmiştir. Anılan 11.madde hükmü ve tebliğin amacı döviz
kazandırıcı muameleleri ve ihracata yönelik imalatı teşvik etmek olup,
imalat tanımının hammaddenin mamul hale getirilişine kadar ki tüm saf-
haları bünyesinde toplayacak şekilde sınırlandırılması mümkün değil-
dir.
Yükümlü şirket satın aldığı tomrukların bir kısmını fason olarak başka
bir firmaya verip sandık imal ettirerek ihracatçıya bizzat teslim etti
ğinden, malulün ihracata hazır hale gelmesi kendisi tarafından sağlan-
mıştır.
Diğer atölyelere fason olarak iş yaptırılması işin vasfını değiştirme-
yeceğinden, şirketin imalatçı olarak faaliyet gösterdiği sonucuna va-
rılmakta olup, yazılı gerekçeyle verilen kararda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, vergi dairesi temyiz isteminin reddine, yükümlü
temyiz isteminin kabulüne Adana 2.Vergi Mahkemesinin 12.4.1989 gün ve
1989/410 sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
BŞ/SE
|