KAYDİ ENVANTER SONUCU BELGESİZ ALIŞ VE SATIŞ FARKLARI BULUNDUĞU GÖRÜŞÜYLE DAVACI ADINA YAPILAN TARHİYATTA, FARKLARA UYGULANAN ORTALAMA FİYATLARIN NEYE GÖRE TESPİT EDİLDİĞİ BİLGİSİNE YER VERİLMEMİŞ OLMASININ TARHİYATIN KALDIRILMASI SONUCUNU DOĞURACAK BİR EKSİKLİK SAYILAMAYACAĞI, VERGİ MAHKEMESİNCE BU HUSUSLA İLGİLİ YAPILACAK İNCELEME SONUCUNA GÖRE KARAR VERİLMESİ GEREKTİĞİ HK.

Temyiz Eden : Malmüdürlüğü-KUMLUCA

Karşı Taraf : ...

İstemin Özeti : Zirai ilaç ticareti yapan davacının 1999 yılı işlemlerinin kaydi envanter yoluyla incelenmesi sonucu bulunan matrah farkı üzerinden adına re'sen salınan vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ve fon payı ile ayrıca kesilen özel usulsüzlük cezasını; yapılan kaydi envanter neticesinde davacı ile birlikte düzenlenen ve ihtirazi kayıt şerhi konulmaksızın imzalanan rapor eki listede belgesiz alınan ve satılan emtianın adet bazında miktarı ve tabi olduğu katma değer vergisi oranı tespitli olup bu hususlara ilişkin ileri sürülen iddialara itibar edilemeyeceği ancak fark bulunan emtianın hangi fiyata göre değerlendirildiğinin belli olmamasının rapor eki bu listenin vergilendirmeye dayanak alınabilme özelliğini kaybettirdiği, bu durumun söz konusu listedeki verilerin baz alınarak bilirkişi incelemesi yaptırılmasına da engel oluşturduğu gerekçesiyle kaldıran Antalya Vergi Mahkemesinin 24.9.2003 gün ve E:2002/1504, K:2003/1520 sayılı kararının; mükellefin defter ve belgeleri ile itirazsız imzaladığı tutanakta tespit edilen bilgilerden yararlanılarak yapılan tarhiyatın kaldırılmasıyla, mükellef tarafından da kabul edilen belgesiz alım-satım bulunduğu gerçeğini yok sayma sonucunun doğduğu ileri sürülerek bozulması istenmiştir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi : Birgül Öğülmüş

Düşüncesi : Faturasız alındığı saptanan emtianın ortalama alış fiyatının, dönem başı veya sonu stokta yer alan fiyata göre, stok değeri yoksa alış faturalarına göre bu da yoksa yükümlü ifadesine göre saptandığı, belgesiz satılan emtianın ortalama satış fiyatının da satış faturalarından yoksa yükümlü ifadesi doğrultusunda saptandığı tutanağın 4'üncü maddesinde tespit edilmiştir. Kaydi envanter sonuçlarını gösteren (6) sayfalık listede her bir mal çeşidine uygulanan ortalama alış ya da satış fiyatları gösterilmiş olup bu fiyatların tutanağın 4'üncü maddesinde belirtilen esaslardan hangisine göre tespit edildiğinin belirtilmemiş olması, hukuka aykırılık teşkil eden esasa ilişkin bir noksanlık olmayıp bu fiyatların gerçeği yansıtmadığı, gerçek fiyatların ne olması gerektiğini kanıtlayamayan davacı adına yapılan tarhiyatın vergi mahkemesince de bu yönde bir araştırmaya gidilmeden kaldırılmasının re'sen araştırma ilkesine aykırı düştüğü, bu nedenle temyize konu edilen kararın bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Savcı : Ahmet Alaybeyoğlu

Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49'uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.

Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:

Kaydi envanter yöntemiyle 1999 yılı işlemleri incelenen davacı adına yapılan tarhiyata karşı açılan davada belgesiz alış ve satış farklarının doğru olduğunu kabul eden vergi mahkemesi, bu farklara uygulanan ortalama fiyatların neye dayanılarak tespit edildiği bilgisine yer verilmemesini eleştirerek bu eksikliğin alış ve satış farklarını gösteren listenin kanıt olma niteliğini engellediği gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134'üncü maddesinde vergi incelemesinin amacının, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun araştırılması, tespit edilmesi ve sağlanması olduğu belirtilmiş, 3'üncü maddesinde de vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin vergilendirmeye esas olacağı ifade edildikten sonra iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan ve olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun, iddia eden tarafından ispatlanması şartı aranmıştır.

Davacının ticaretini yaptığı emtiayla ilgili belgesiz alış ve satışları bulunduğu tespit edilmiş, alışlardan kaynaklanan farkın nereden kaynaklandığının hatırlanmadığı, faturasız satışların ise iş yoğunluğu nedeniyle belgesinin düzenlenmesinin unutulduğu satışlara ait olduğu yolundaki ifadeyi içeren tutanak ihtirazi kayıt konulmadan imzalanmıştır. Bu incelemeye göre saptanan belgesiz alış ve satış farklarının doğru olduğu, defter kayıtları ve dayanağı belgelerin ihticaca salih olmaması nedeniyle dönem matrahının re'sen takdirini öngören Vergi Usul Kanununun 30'uncu maddesinin ikinci fıkrasına bağlı (4) işaretli bendiyle öngörülen şartın gerçekleştiği vergi mahkemesince de kabul edilmiştir. Ortalama fiyatların nasıl saptandığının belirtilmemiş olması tarhiyatın kaldırılması sonucunu doğuracak bir eksiklik olmadığından davacının fireyle ilgili iddiaları da dahil olmak üzere söz konusu fiyatların olması gereken tutarlarının 2577 sayılı Yasanın 20'nci maddesiyle öngörülen re'sen araştırma ilkesine göre tespit edilmesi, gerekirse konuyla ilgili bilirkişi incelemesi yaptırılması ve davanın varılacak sonuca göre çözümlenmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle tarhiyatın kaldırılması yolunda verilen kararda hukuka uygunluk görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüyle Antalya Vergi Mahkemesinin 24.9.2003 gün ve E:2002/1504, K:2003/1520 sayılı kararının bozulmasına, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13'üncü maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine 25.5.2005 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

X.K A R Ş I O Y :

Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın dayandığı hukuksal nedenler ve gerekçe karşısında istemin kabulünü gerektirecek durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara katılmıyorum.

BŞ/ÖEK