|
TAKDİR KOMİSYONLARI, VERGİ USUL KANUNUNUN 72.MADDESİ UYARINCA, İNCELE-
ME YETKİSİNE SAHİP OLDUKLARINDAN, İNCELEME RAPORU DÜZENLENMEKSİZİN
TAKDİRE SEVKEDİLEN KONULARDA SOMUT VERİLERE DAYANARAK MATRAH TAKDİR
ETMELERİ GEREKTİĞİ HK.
Yükümlü şirket adına, içeriği itibarıyla yanıltıcı belge kullandığın-
dan bahisle, takdir komisyonu kararına dayanılarak Ağustos 1988 dönemi
için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi ve dahili tevkifat salın-
mıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen İstanbul 1.Vergi Mahke-
mesi, ... günlü ve 1901 sayılı kararıyla; içeriği itibarıyla yanıltıcı
belge temin edilmek suretiyle kayıtlara gider olarak intikal ettirilen
... lira tutarındaki inşaat demiri için ödendiği ileri sürülen ve in-
dirim konusu yapılan katma değer vergisinin ... lira olmasına rağmen
takdir komisyonunca kabul edilmeyen gider toplamının ... lira olduğu,
bu giderler için indirimi kabul edilmeyen katma değer vergisinin ise
... lira olduğu, aslında, sonraki döneme devreden katma değer vergisi
dikkate alındığında, davacı adına ... lira vergi salınması gerekirken,
takdir komisyonu kararına göre ... lira katma değer vergisi salındığı,
bu durumda, katma değer vergisi ile dahili tevkifata uygulanan kaçak-
çılık cezasında yasaya aykırılık görülmediği, kurumlar vergisi beyan-
namesi verildiğinden ve mahsup olanağı kalmadığından dahili tevkifatın
kaldırılması gerektiği gerekçesiyle, davanın katma değer vergisi ve
cezası ile dahili tevkifata uygulanan kaçakçılık cezasına ilişkin kıs-
mını reddetmiş, dahili tevkifatı kaldırmıştır.
Yükümlü şirketin temyiz istemini inceleyen Danıştay Onbirinci
Dairesi, ... sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu
maddesinde, resen takdir sebeplerine yer verildiği, bir olayda, sadece
resen takdir yoluna başvurulması için gerekli koşulların gerçekleşmiş
olmasının, takdir olunan matrahın hukuka uygunluğunun kabulü için ye-
terli olmadığı, 213 sayılı Yasanın 31 inci maddesinin 8 inci bendinde,
takdirin dayanakları ve yapılan takdir hakkındaki açıklamaların takdir
komisyonu kararlarında yer almasının öngörüldüğü, aynı Yasanın 74 ve
75 inci maddelerinde, matrah takdiri yapmakla görevli takdir komisyon-
larına bu görevleri dolayısıyla anılan yasada yazılı vergi inceleme
yetkisi tanındığı, 213 sayılı Yasanın 134 üncü maddesinde vergi ince-
lemesinden maksadın belirtildiği, 141 inci maddesinde de, inceleme tu-
tanakları ile ilgili düzenlemeye yer verildiği, bu hükümlerin birlikte
değerlendirilmesinden, yeterli bir vergi incelemesinin yapılmış oldu-
ğundan söz edilebilmesi için vergileme ile ilgili olaylar ve hesap du-
rumlarının inandırıcı biçimde araştırılması, eleştirilecek hususlarla
ilgili saptamaların sağlıklı yapılması ve bu saptamaların, isabetli
bir biçimde değerlendirilmesi gerektiği, takdir komisyonunca veya in-
celeme elemanınca belirlenen matrah veya matrah farkı ile ilgili tes-
pitlerin, takdir komisyonu kararlarında veya inceleme raporlarında a-
çıkça belirtilmesiyle vergi yükümlüsünün hangi nedenle resen vergi
tarhına muhatap tutulduğunu bilmesine olanak sağlanmış olacağı, dosya-
nın incelenmesinden, takdir komisyonunca hiçbir araştırma ve inceleme
yapılmadan, genel ifadelerle 13 milyon lira matrah takdir edildiği,
tarhiyatın bu matrah üzerinden yapıldığı, olayda, 213 sayılı Yasanın
yukarıda anılan maddeleri ile idareye tanınan geniş yetkiler kullanıl-
madan, yükümlünün defter ve belgeleri incelenmeden, alım satıma taraf
olan kişilerin ifadelerine başvurulmadan düzenlenen faturaların gerçe-
ği yansıtıp yansıtmadığının tespit edilmesine olanak bulunmadığı, tak-
dir komisyonu kararında da yükümlünün içeriği itibarıyla yanıltıcı
belge kullandığı ve tarhiyatın indirimi kabul edilmeyen katma değer
vergisi ile ilgili olduğunun belirtilmediği, yükümlü adına düzenlenen
ve içeriği itibarıyla yanıltıcı kabul edilen faturaların tutarı ile
takdir komisyonunca takdir edilen matrahın miktarı arasındaki çelişki-
nin de tarhiyatın yeterli ve inandırıcı bir araştırma ve incelemeye
dayanmadan uygulandığını gösterdiği, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi
Kanununun 29 ve 34 üncü maddelerine göre indirilecek katma değer ver-
gisinin ve varsa ödenecek verginin ilgili dönem defter ve belgelerinin
incelenmesi ile tespit edilebileceği, bu durumda, yükümlünün içeriği
itibarıyla yanıltıcı belge kullandığı konusunda takdir komisyonunca
yeterli araştırma ve tespit yapılmadan yükümlünün defter ve belgeleri
incelenmeden, takdirin amacı belirtilmeden genel ve soyut ifadelere
dayanılarak belirlenen takdir matrahı üzerinden yapılan cezalı tarhi-
yatın kaldırılması gerekirken, aksi yönde verilen kararda yasal isabet
görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan İstanbul 1.Vergi Mahkemesi ... günlü ve
... sayılı kararıyla; davacının, içerikleri itibarıyla yanıltıcı görü-
len ... lira tutarındaki 4 adet faturayı kayıtlarına intikal ettirdi-
ğinin inceleme raporu ile tespit edildiği, uyuşmazlık konusu tarhiya-
tın da sözü edilen belgeler esas alınmak suretiyle yapıldığı, vergi-
lendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin ger-
çek mahiyetinin esas olduğu, esasen takdir komisyonunca davacının ka-
yıtları üzerinde inceleme yapılması halinde de kayıtlara intikal etti-
rilen bu işlemlerden başka bir muamelenin tespitine imkan bulunmadığı-
na göre, davacının defter ve belgeleri üzerinde araştırma veya bilir-
kişi incelemesi yaptırılmasında yarar bulunmadığı gerekçesiyle ilk ka-
rarında direnmiştir.
Direnme kararı yükümlü tarafından temyiz edilmiş ve vergilemeye
esas alınan takdir komisyonu kararının dayanaksız olduğu ileri sürüle-
rek bozulması istenmiştir.
İçeriği itibarıyla yanıltıcı belge kullandığından bahisle, tak-
dir komisyonu kararına dayanılarak davacı adına salınan kaçakçılık ce-
zalı katma değer vergisi ve dahili tevkifata karşı açılan davada, da-
hili tevkifat aslını kaldıran, davanın kaçakçılık cezalı katma değer
vergisi ile dahili tevkifata uygulanan kaçakçılık cezasına yönelik
kısmını reddeden vergi mahkemesi kararı yükümlü tarafından temyiz e-
dilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30 uncu maddesinde resen tarhın
tanımı ve nedenlerine yer verilmiş, takdir kararlarında bulunması
gereken bilgileri düzenleyen 31 inci maddesinin 8 inci bendinde ise
takdirin dayanakları ve yapılan takdir hakkındaki açıklamaların takdir
komisyonu kararlarında yer alması öngörülmüştür. Takdir komisyonları-
nın görev ve yetkileri ile ilgili düzenlemeler, Yasanın 74 ve 75 inci
maddelerinde hükme bağlanmıştır. 134 üncü maddede ise, vergi inceleme-
sinden maksadın ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak,
tespit etmek ve sağlamak olduğu belirtilmiştir.
Yukarıda değinilen hükümlerle, mükellefiyetle ilgili maddi o-
layların, kayıtların ve konuların, ödenmesi gereken vergilerin doğru-
luğunun araştırılarak tespiti sağlanmak istenmiştir.
Olayda, resen tarh nedeninin açıklanmadığı, takdir komisyonu
kararında, bu komisyonlara yasayla tanınan inceleme ve araştırma yet-
kisi kullanılmaksızın soyut ve genel ifadelere yer verildiği, takdire
sevk nedenleriyle bağlantı kurulmadan matrah takdir edildiği saptan-
maktadır.
Yeterli hukuksal dayanaktan yoksun olduğu anlaşılan tarhiyatın
kaldırılması gerekirken davanın reddi hukuka uygun görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile İstanbul 1.Vergi Mah-
kemesinin ... günlü ve ... sayılı ısrar kararının bozulmasına, karar
verildi.
(MT/ES)
|