|
KONUT İNŞAATININ TAMAMININ TAAHHÜT EDİLDİĞİ SÖZLEŞMENİN EKİ ÖZEL ŞARTNAMEYE, MÜTEAHHİTİN BİR TAKVİM YILI İÇİNDE YAPTIĞI İŞLER İÇİN YIL SONUNDA TESPİT HAKEDİŞİNE GÖRE KOOPERATİFE FATURA VERECEĞİ YOLUNDA HÜKÜM KONULMASI, İNŞAAT İŞİNİN YILLARA YAYGIN OLMA ÖZELLİĞİNİ DEĞİŞTİRMEYECEĞİNDEN, MÜTEAHHİT FİRMAYA YAPTIĞI ÖDEMELERDEN TEVKİFAT YAPMA ZORUNLULUĞU BULUNAN KOOPERATİFİN, BU YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ YERİNE GETİRMEYEREK VERGİNİN ZAMANINDA TAHAKKUK ETTİRİLMEMESİNE YOL AÇMASI NEDENİYLE VERGİ ZİYAI CEZASI KESİLEBİLECEĞİ HK.
Temyiz Eden : ? Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : S.S ?. Konut Yapı Kooperatifi
İstemin Özeti : Davacı kooperatifin yaptırdığı inşaatın yıllara sari inşaat işi olduğu ve bu iş nedeniyle müteahhit firmaya yaptığı ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapması gerekirken bu yükümlülüğünü yerine getirmediği görüşüyle 1999 yılının tüm dönemleri için hesaplanan gelir (stopaj) vergisi ve fon payları üzerinden kesilen tek kat vergi ziyaı cezalarını; dosyada mevcut 23.6.1995 tarihli inşaat sözleşmesi ile tarafların konut yapımı için anlaştığı, sözleşme eki özel şartnamede, müteahhidin bir takvim yılı içinde yaptığı işler için yıl sonunda yapılan tespit hakedişine göre kooperatife fatura vereceği ve o yıl içinde elde ettiği hakediş ve giderleri o yılın kurumlar vergisi beyannamesiyle beyan edeceği belirtilerek, işin yıllara sari inşaat işi olmadığına ilişkin kurallara yer verildiği, taraflar arasında yapılan 7.1.1999 tarihli inşaat sözleşmesinde de, müteahhit firmanın Ocak 1999 döneminde yapımına başlanan inşaatları, kooperatifin gerekli ödemeleri yerine getirmesi koşuluyla 31.12.1999 tarihine kadar bitirerek kooperatife teslim etmek zorunda olduğunun kurala bağlandığı, söz konusu inşaatların 4.12.2000 tarihli teslim tutanağı ile 23.6.1995 tarihli sözleşmede belirtilen kurallara göre teslim alındığı, gerek 23.6.1995 tarihli sözleşme eki özel şartnameden gerekse 7.1.1999 tarihli inşaat sözleşmesinden davacı kooperatif ile müteahhit firma arasında her yıl için ayrı sözleşme imzalandığı ve inşaatların yıllık sözleşme hükümlerine göre yapıldığının anlaşıldığı, müteahhit firmanın işini yıllara sari inşaat işi olduğunu belirterek 1999 takvim yılı beyannamesini matrahsız vermesinin, sözü edilen hukuki durumu değiştirmeyeceği, bu durumda 1999 ve 2000 yıllarına ilişkin inşaat işlerini yıllık sözleşmelerle yaptıran kooperatifin tevkifat yapma yükümlülüğü bulunmadığı gerekçesiyle kaldıran Mersin İkinci Vergi Mahkemesinin 16.7.2002 gün ve E:2002/88, K:2002/432 sayılı kararının; Gelir Vergisi Kanununun 42'nci maddesi kapsamında yaptırdığı inşaat için yaptığı ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapmayan davacı adına kesilen cezalarda yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenmiştir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Tetkik Hakimi : Pelin Akça
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar Vergi Mahkemesi kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından, temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Savcı : Nurten Karaçay
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Üçüncü Dairesince işin gereği görüşülüp düşünüldü:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 42'nci maddesinde, birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işlerinde kar veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak, mezkur yıl beyannamesinde gösterileceği, 44'üncü maddesinde de, inşaat ve onarma işlerinde geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın düzenlendiği tarihin, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin, bitim tarihi olarak kabul edileceği kurala bağlanmıştır.
Bir işin Gelir Vergisi Kanununun 42'nci maddesi kapsamına girmesi için; yapılan işin inşaat ve onarma işi olması, taahhüde bağlı olarak yapılması ve birden fazla takvim yılına yaygın olması gerekmektedir.
Aynı Kanunun 94'üncü maddesinin 3'üncü bendinde, kooperatiflerin de aralarında bulunduğu maddede sayılan kişi ve kuruluşların 42'nci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara ödenen istihkak bedellerinden istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, ? İnşaat Ticaret Limited Şirketi'nin davacı kooperatifin konut inşaatının yapımını taahhüt ettiği, ? 4'üncü Noterliği tarafından onaylanan ve işi bitirme tarihinin belirtilmediği 23.6.1995 tarihli sözleşmenin taraflarca imzalandığı, sözleşme eki özel şartnameye, müteahhidin bir takvim yılı içinde yaptığı işler için yıl sonunda yapılan tespit hakedişine göre kooperatife fatura vereceği ve o yıl içinde elde ettiği hakediş ve giderleri o yılın beyannamesiyle beyan edeceği yolunda hüküm konulduğu, konut ve ortak alanda yapılacak ve 31.12.1999 tarihine kadar bitirilmesi öngörülen bir kısım işlerin yapımına ilişkin 7.1.1999 tarihinde bir sözleşme daha imzalandığı ve 23.6.1995 tarihli inşaat sözleşmesi uyarınca yapılan dairelerin genel iskan raporu da alınarak davacı kooperatife 4.12.2000 tarihinde teslim edildiği anlaşılmıştır.
Olayda 23.6.1995 tarihli ana sözleşme kapsamında inşaat işinin tamamı taahhüt edilmiş ve işle ilgili tüm hususlar bu sözleşmeyle belirlenmiştir. Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olmayan bu inşaat işinin fiilen tamamlandığı yani, inşası tamamlanan konutların kooperatifin istifade ve tasarrufuna sunulduğu tarih, işin bitim tarihi sayılacağından, yapımına 1995 yılında başlanılan ve aynı müteahhit firma tarafından inşası tamamlanarak 4.12.2000 tarihli teslim tutanağı ile davacı kooperatife teslim edilen konutlara ilişkin inşaatın, yıllara yaygın inşaat olduğu açıktır.
Sözleşmenin eki özel şartnameye, müteahhitin bir takvim yılı içinde yaptığı işler için yıl sonunda yapılan tespit hakedişine göre kooperatife fatura vereceği ve o yıl içinde elde ettiği hakedişi ve yapılan giderleri o yılın beyannamesi ile beyan edeceği yolunda hüküm konulması, inşaat işinin yıllara yaygın olma özelliğini değiştirmeyeceği gibi işin yıllara yaygın olmaması nedeniyle kooperatif tarafından tevkifat yapılmayacağı açıklanan söz konusu özel şartname, Vergi Usul Kanununun 8'inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan, vergi kanunlarıyla kabul edilen haller müstesna olmak üzere mükellefiyete veya vergi sorumluluğuna müteallik özel mukavelelerin vergi dairelerini bağlamayacağı yolundaki kural karşısında hukuki sonuç doğurmaz. Kaldı ki, müteahhit firma yüklendiği inşaat işinin yıllara yaygın inşaat işi olduğundan bahisle 1999 takvim yılı kurumlar vergisi beyannamesini matrahsız vermiş ve karını 2000 yılı beyannamesiyle beyan etmiştir.
Bu durumda, Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesinin 3'üncü bendi gereği 42'nci madde kapsamına giren konut inşaatı nedeniyle müteahhit firmaya 1999 yılında ödediği avans ve istihkak bedellerinden tevkifat yapma zorunluluğu bulunan davacı kooperatifin bu yükümlülüğünü yerine getirmeyerek verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesine yol açması nedeniyle Vergi Usul Kanununun 344'üncü maddesi uyarınca kesilen vergi ziyaı cezasında yasaya
aykırılık bulunmadığından, aksi yolda verilen vergi mahkemesi kararı hukuka uygun düşmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile Mersin İkinci Vergi Mahkemesinin 16.7.2002 gün ve E:2002/88, K:2002/432 sayılı kararının bozulmasına, 492 sayılı Harçlar Kanununun 13'üncü maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine 22.4.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.
(DAN-KAR-DER; SAYI:5)
BŞ/ŞGK
|