|
TARIMSAL AMAÇLI BİR KURULUŞ OLAN YÜKÜMLÜ KOOPERATİFİN TARIMI YAYMAK,
ISLAH VE TEŞVİK AMACIYLA İTHAL ETTİĞİ ÇAPALAMA MAKİNALARININ 3065 SAYI
LI KANUNUNUN 16 VE 17.MADDELERİNDE ÖNGÖRÜLEN İSTİSNA KAPSAMINDA DEĞER-
LENDİRİLMESİ GEREKTİĞİ HK.
Ankara Gümrük Müdürlüğünde tescil edilen giriş beyannamesi kapsamı 20
adet motorlu çapalama makinası için tahakkuk ettirilen katma değer ver
gisini; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 16 ve 17.maddelerin-
den bahisle, tarımsal amaçlı kooperatiflerin yurt dışından ithal ettik
leri eşyaların katma değer vergisinden istisna edilebilmesinin, söz ko
nusu eşyaların yurt içinden satın alınmış olması halinde katma değer
vergisine tabi olmamasının yanında ithal konusu emtianın ithalinin be-
delsiz gerçekleşmiş olmasına bağlı olduğu, olayda, beyanname kapsamı
eşyanın bedel karşılığı ithal edildiği ve aynı zamanda yurt içinden sa
tın alınması halinde de katma değer vergisine tabi olduğunun anlaşıldı
ğı gerekçesiyle onayan Ankara 5.Vergi Mahkemesinin 27.3.1991 günlü
1991/549 sayılı kararının; tarımsal amaçlı kooperatiflerin tarımı yay-
mak, ıslah ve teşvik etmeye yönelik faaliyetlerinin katma değer vergi-
si istisnası kapsamında olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmekte-
dir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun ithalat istisnası başlıklı
16.maddesinin 1.fıkrasının a bendinde bu Kanuna göre teslimleri vergi-
den istisna edilen mal ve hizmetlerin ithalinin katma değer vergisin-
den müstesna olduğu, aynı Kanunun "Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalar
ve Diğer İstisnalar"la ilgili bölümünde yer alan ve "Kültür ve Eğitim
Amacı Taşiyan İstisnalar" başlığı altında düzenlenen 17.maddesinin 1.
fıkrasında ise sayılan kuruluşlar arasında "tarımsal amaçlı kooperatif
ler"de yer almakta olup, anılan kanun maddesinin aynı fıkrasının (a)
bendinde; birinci fıkrada yer alan kuruluşların, "İlim fen ve güzel sa
natları ve tarımı yaymak, ıslah ve teşvik amacıyla yaptıkları teslim
ve hizmetlerin" katma değer vergisinden istisna edildiği belirtilmiş-
tir.
Bu hümme göre; tarımsal amaçlı kooperatiflerin, tarımı yaymak, ıslah
ve teşvik etmek amacıyla yaptıkları teslim ve hizmetler katma değer
vergisi istisnaları arasında yer almaktadır.
Temyiz isteminde bulunan kooperatifin tarımsal amaçlı kooperatiflerden
olduğunda uyuşmazlık yoktur.
Mevcut uyuşmazlığın çözümü ise, öncelikle, tarımı yaymak, ıslah ve teş
vik etmek amacıyla yapılan teslim ve hizmetlerin anlam ve kapsamının
belirlenmesine bağlıdır.
Katma Değer Vergisi Kanun tasarısının yukarıda anılan 17.maddesinin 1.
fıkrasına ilişkin kısmında, tarımsal amaçlı kooperatiflerin yer almadı
ğı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda yapılan görüşmeler sı
rasında verilen bir önergeyle "tarımsal amaçlı kooperatifler" ibaresi-
nin 17.maddenin 1.fıkrasına konulduğu ve buna ilişkin önergenin gerek-
çesinde de; kırsal alanda yaşayan çiftçilerin gelir düzeylerinin düşük
olduğu, kırsal alandaki gelişmeler için en önemli araçlardan birinin
tarımsal kooperatifler olduğu ve tarımsal kooperatiflerin çifçilere yö
nelik yardımının, teknik girdilerin tümünün ucuza, yerinde ve zamanın-
da ve kaliteli olarak sağlanması olduğu, bu nedenle; sözü edilen koope
ratiflerin gerekli teşviki ve desteği görmek durumunda bulundukları,
katma değer vergisinin bu kooperatiflerden alınması halinde olumsuz
bir faktörün yaratılmış olacağının öne sürüldüğü ve önerinin Genel Ku-
rulca görüşme açılmaksızın aynen kabul edildiği, görüşme tutanakları-
nın incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Bu duruma göre, teklif gerekçesi, 17.maddenin ilgili kısmının da gerek
çesini teşkil ettiğinden tarımsal amaçlı kooperatiflerin, tarım alet
ve yledek parçalarıyla, suni gübre, tohum, ilaç ve yemlerinin temin ve
çiftçiye tesliminin tarımı yayma, ıslah ve teşvik amacıyla yapılan tes
limler kapsamında kabulü gerektiği gibi, söz konusu araç ve gereçlerin
tarımda üretimi artırmaya, tarım ve üretimin kalitesini yükseltmeye,
tarım sahalarını genişletmeye büyük ölçüde yardımcı olduğu kuşkusuz-
dur.
Bu itibarla; tarımsal amaçlı bir kuruluş olan yükümlü Pancar Ekicileri
istihsal Kooperatifleri Birliğinin, tarımda üretimi artırmaya ve üreti
min kalitesini yükseltmeye yarayan motorlu çapalama makinaları ithali-
nin anılan Kanun hükümlerinin öngördüğü istisna kapsamında bulunduğu-
nun kabulü gerekirken, aksi yönde verilen mahkeme kararında isabet gö-
rülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bo
zulmasına karar verildi.
ŞT/ES
|