|
DEVLET DESTEKLEME PRİMİ GÜBRE BAYİİNİN ALIŞ VE SATIŞ FATURALARINDA BELİRTİLMEKLE BİRLİKTE DAĞITICI KURULUŞLAR TARAFINDAN DEVLETTEN ALINIP BAYİE DEĞİL, NİHAİ TÜKETİCİ DURUMUNDAKİ ÇİFTÇİYE YANSITILDIĞINDAN, BU PRİMİN KATMA DEĞER VERGİSİ MATRAHINA DAHİL EDİLEMEYECEĞİ HK.
Temyiz Eden ... Malmüdürlüğü
Karşı Taraf : ...
İstemin Özeti : Kimyevi gübre bayiliği yapan, 1991 yılına ilişkin defter ve belgeleri katma değer vergisi yönünden sınırlı olarak incelenen ve bir kısım hasılatı kayıt ve beyan dışı bıraktığı saptanan davacı adına katma değer vergisi salınmış, kaçakçılık cezası kesilmiştir.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesi; tarhiyatın dayanağı olan inceleme raporunda davacının, bir kısım belgelerini kaybettiği, bir kısım hasılatını kayıt dışı bıraktığı, yasal defterini tam olarak tutmayarak dönem sonu itibarıyla kapatmadığı, davacıya emtia satan ... A.Ş.'den alınan bilgiler doğrultusunda yapılan inceleme sonucunda, alınan ... lira destekleme primi ile birlikte ... lira yıllık satış hasılatı saptandığı halde destekleme primi dahil ... lira hasılatı kayıtlarına intikal ettirdiği, kayıt dışı hasılatının ... lira olduğunun belirlendiği ve destekleme primi tutarı olan ... liranın katma değer vergisi matrahına eklendiği, inceleme elemanına ibraz edilen satış faturalarında her türlü karşıt inceleme yapılmasına
ilişkin adres ve bilgi bulunmasına rağmen satışı yapılan gübrenin faturalardaki satış bedelinin üstünde bir bedelle satılıp satılmadığına dair bir inceleme ve tespit yapılmadan, sadece üretici fabrikanın belirlediği "bayi için azami satış fiyatı" dikkate alınarak tespit edilen hasılat farkının belgesiz satış olarak kabulü ile çiftçilere yapılan satış için devletin yaptığı ve gübre üreticisi fabrikaya ödenen destekleme priminin hasılata eklenmesi suretiyle tespit edilen matrah farkında, 213 sayılı Yasanın 3/B ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 24/c maddelerine uygunluk bulunmadığı, öte yandan kayıt dışı satıldığı ileri sürülen gübre miktarının kaydi envanter yoluyla hesaplanması ve böylece satış tutarının teyit edilmesi gerekirken tarhiyatın eksik incelemeye dayandığı gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Onbirinci Dairesi, 24.1.1996 günlü ve E:1995/3091, K:1996/350 sayılı kararıyla; inceleme elemanınca esas alınan gübre fiyat ve miktarının; ...Anonim Şirketinden zam tarihleri itibarıyla gübre satış fiyatlarıyla, yükümlünün alış miktarı sorularak karşılaştırılması ve satış hasılatından farklı çıkması halinde ilgili dönem katma değer vergisi matrahının ne şekilde etkileneceğinin 2577 sayılı Yasanın 20 nci maddesi uyarınca resen araştırılıp gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu hususlar araştırılmadan inceleme elemanınca izlenen yöntemin varsayım ve kanaate dayalı olduğu gerekçesiyle tarhiyatı kaldıran mahkeme kararında isabet görülmediği gerekçesiyle vergi mahkemesi kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ...Vergi Mahkemesi ... günlü, ... sayılı kararıyla; gübre fabrikasının birim satış fiyatı belirlemesinin, satışların belirlenen fiyatın üstünde yapılmamasını temin için olduğu, bu fiyatın altında satış yapılmasının her zaman mümkün olduğu, aynı inceleme raporuna dayanılarak yapılan cezalı gelir vergisi tarhiyatının kaldırılması yolundaki kararın Danıştay Üçüncü Dairesinin 13.2.1996 gün ve K:1996/444 sayılı kararıyla onandığı gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiş ve vergi inceleme raporundaki tespitlere dayalı kaçakçılık cezalı katma değer vergisinde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmüştür.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Süreyya ÇAKIN'ın Düşüncesi :Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, vergi mahkemesi direnme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte görülmediğinden temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Necati KOCABAŞ'ın Düşüncesi :İleri sürülen bozma nedenleri, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin 1 numaralı bendinde öngörülen nedenlerden hiçbirisine girmediğinden, temyiz isteğinin reddi ile hukuka ve usul hükümlerine uygun bulunan vergi mahkemesi ısrar kararının onanması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kimyevi gübre bayiliği yapan, 1991 yılında bir kısım hasılatı kayıt ve beyan dışı bıraktığı inceleme raporuyla saptanan yükümlü adına salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisini kaldıran vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden inceleme raporunda belirlenen matrah farkının, satışı yapılan kimyasal gübrenin üretici fabrikanın belirlediği azami birim satış fiyatı dikkate alınarak bulunan hasılat farkına, devlet destekleme primi eklenerek bulunduğu anlaşılmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 24 üncü maddesinin (c) bendinde; vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin katma değer vergisi matrahına dahil olduğu kurala bağlanmıştır.
88/12518 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla da kimyevi gübre kullanımı nedeniyle çiftçilere yapılacak olan devlet desteklemelerine ilişkin prim ödemelerinin dağıtıcı kuruluşlara yapılacağı belirlenmiştir.
Kimyevi gübre satışları dolayısıyla dağıtıcı kuruluşlara yapılan prim ödemelerinin çiftçiye intikalinde dağıtıcı kuruluşun bayiden, bayinin de çiftçiden tahsil etmediği devlet destekleme primi dağıtıcı kuruluş tarafından T.C.Ziraat Bankasından tahsil edilmekte ve böylece devlet destekleme priminin nihai tüketici olan çiftçiye intikali gerçekleşmektedir. Ancak bu işleyiş içinde bayi olan davacının ne maliyet ne de hasılat unsurları etkilenmediğinden, devlet destekleme priminin yararlanıcısı olmadığı gibi primi elde ettiğinden de söz etmek olanaksızdır.
Dağıtıcı kuruluş, bayi ve çiftçi arasında uygulanan bu yöntemle dağıtıcı kuruluş tarafından bankadan tahsil edilip bayinin yalnız alış ve satış faturalarında miktarı belirtilen ancak bayie değil, nihai tüketici durumundaki çiftçiye yansıtılan devlet destekleme priminin, bayi için katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi hukuka aykırıdır.
Diğer taraftan inceleme raporunda, yükümlü tarafından satışı yapılan fenni gübrenin satış hasılatının, gübre fabrikasınca bayiler için belirlenen azami birim satış fiyatı esas alınarak hesaplanan hasılattan düşük olduğu saptanarak, kayıt dışı hasılat bulunduğu sonucuna varılmışsa da kimyevi gübre azami birim fiyatının bu fiyatın üstünde satış yapılmasını engellemek amacıyla saptanması ve bu fiyattan daha düşük bir fiyatla da satış yapılabileceği gerçeği karşısında, ısrar kararının tarhiyatın kaldırılması yönündeki hüküm fıkrasında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine, 5.6.1998 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
X - K A R Ş I O Y
Israr kararının, Danıştay Onbirinci Dairesinin 24.1.1996 günlü ve K:1996/350 sayılı bozma kararı esasları doğrultusunda bozulması gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.
YÖ/ÖEK
|