|
İDARECE GERÇEĞİ YANSITMADIĞI KABUL EDİLEN ANCAK MALİYETE İNTİKAL ETTİ-
RİLMEYEN FATURALAR NEDENİYLE KATMA DEĞER VERGİSİ İNDİRİMİ DE YAPILMA-
MIŞ OLACAĞINDAN, YEVMİYE DEFTERİNİ MUHASEBE FİŞLERİ ARACILIĞIYLA TUTAN
DAVACIDAN İSTENEREK BİLİRKİŞİYE SUNULAN DEFTERİN İNCELEME ELEMANI TA-
RAFINDAN İNCELENEN DEFTER OLUP OLMADIĞI SAPTANMADAN VERİLEN ISRAR KA-
RARININ EKSİK İNCELEMEYE DAYANDIĞI HK.
Demir ticaretiyle uğraşan şirketin Tevfik Unat isimli şahıstan emtia
alımlarına ilişkin yedi adet faturanın gerçeği yansıtmadığının incele-
me raporu ve Tevfik Unat nezdinde düzenlenen Vergi Suçu Raporu ile
tespiti üzerine Haziran 1990 dönemi için kurum adına katma değer ver-
gisi salınmış, kaçakçılık cezası kesilmiştir.
Vergi suçu Raporunda faturayı düzenleyen; 1990 yılında defter
ve belgelerinde yer alan emtiaları satın aldığını ancak, davacıya dü-
zenlediği faturaların alt ve üst nüshalarının farklı olduğunu, alt
nüshanın gerçek satış miktarını ve tutarını içerdiği halde üstteki,
alıcı firmaya verdiği nüshanın gerçek tutarları içermediğini ifade et-
miş, yükümlü şirketin 1990 yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi ü-
zerine düzenlenen inceleme raporunda da şirketin, ...'tan aldığı yedi
adet faturayı dönem kayıtlarına intikal ettirdiği, fatura tutarlarının
kayıtlarda stoklar hesabı ve yüklenilen katma değer vergisi hesabına
borç kaydı suretiyle muhasebeleştirildiği tespit edilerek, yüklenilen
katma değer vergisinin vergi indiriminden tenzili önerilmiş ve öneri-
len tarhiyat uygulanmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ... Vergi Mahkemesince
verilen ... günlü ve ... sayılı kararla; yükümlü şirketin defter ve
belgeleri üzerinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenle-
nen bilirkişi raporunda Tevfik Unat tarafından düzenlenen yedi adet
fatura bedelinin maliyete intikal ettirilmediği ve katma değer vergisi
yönünden indirim konusu yapılmadığının saptandığı belirtilerek tarhi-
yatta hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmış ve tarhiyat kaldı-
rılmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen ... Daire-
si, ... günlü ve 1995/103 sayılı kararıyla; 213 sayılı Vergi Usul Ka-
nununun 3 üncü maddesinin (B) bendinde ifade edildiği üzere vergilen-
dirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek
mahiyetinin esas olduğu, bu kuralın bir gereği olarak yükümlülerin
Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinden yararlanabilmeleri-
nin ön şartının, vergisi indirim konusu yapılabilecek işlemlerle ilgi-
li fatura ve benzeri vesikaların gerçeği yansıtması, yani mükellefle-
rin kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla düzenlenen fa-
tura ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen katma değer vergisinin
gerçekten ödenmesi olduğu, gerçekleşmemiş teslim ve hizmetler dolayı-
sıyla bir katma değer vergisi ödemesi ve bunun sonucu olarak da vergi
indirimi söz konusu edilemeyeceğinden, vergi indirimine dayanak teşkil
eden faturaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığının önem kazandığı, dü-
zenlenen bir faturanın gerçek dışı olup olmadığının, faturanın düzen-
lenmesinden önceki alım satım kademelerindeki bütün işlemlerin ince-
lenmesiyle saptanabileceği, dosyada bulunan ... gün ve .... sayılı
vergi inceleme raporuyla eklerinin incelenmesinden, Dörtyol Vergi Dai-
resi Müdürlüğünün ... hesap numaralı mükellefi ... isimli şahıs tara-
fından düzenlenen faturaların, yükümlünün dönem kayıtlarına intikal
ettirildiği, bu faturaların, stoklar hesabı ve yüklenilen katma değer
vergisi hesabına borç kaydı suretiyle muhasebeleştirildiği, bu tespit-
lerin yükümlü şirket yetkilisi ... nezdinde düzenlenen ve imzasını ta-
şıyan inceleme raporu eki tutanağın 7 nci maddesi ve faturaların ilgi-
li bulunduğu mahsup fişlerine ilişkin yevmiye maddeleriyle de doğru-
landığı, söz konusu faturaların kayıtlara intikal ettirilerek katma
değer vergisi indirimine konu edildiği sonuç ve kanaatine varıldığı
gerekçesiyle vergi mahkemesi kararını bozmuş, yükümlü kurumun karar
düzeltme istemini reddetmiştir.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve 1996/-
130 sayılı kararıyla; ...'tan alınan aynı faturalar nedeniyle yapılan
kurumlar vergisi tarhiyatına karşı açılan davanın aynı hukuksal neden-
lerle kabul edildiği ve tarhiyatın kaldırıldığı, bu karar üzerinde
temyiz incelemesi yapan Danıştay Üçüncü Dairesinin, ... gün 1995/2073
sayılı kararıyla, inceleme raporunda, sözü edilen faturaların kayıtla-
ra intikal ettirildiğinin saptandığı, ... günlü bilirkişi raporunda i-
se aksi sonuca varıldığı, oluşan bu çelişkinin giderilmesi yönünden
inceleme elemanınca mühürlenen ve imzalanan defter ve belgeler üzerin-
de üçüncü bir bilirkişiye inceleme yaptırılarak sonucuna göre karar
verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararlarının bozulması üzerine ara
kararı ile getirtilen yükümlü kuruma ait uyuşmazlık dönemi defter ve
belgelerinin incelenmesinden, inceleme raporu ekindeki tutanakta be-
lirtilen durumun aksine, yevmiye defterinin ilgili maddelerinin mü-
hürlenip imzalanmadığı, sadece mahsup fişlerinin mühürlenip imzalan-
dığının görüldüğü, sözü edilen bozma kararı uyarınca yasal defter ve
belgeler ile mühürlenmiş mahsup fişleri üzerinde üçüncü bir bilirkişi-
ye yaptırılan inceleme sonucunda düzenlenen ... günlü bilirkişi rapo-
runda; davacı kurumun tüm alışlarının faturalı olduğunun yapılan müf-
redatlı dökümden anlaşıldığı, ... tarafından düzenlenen faturaların,
kontrol memurunca mühürlenmiş mahsup fişlerinde kayıtlı olmasına kar-
şın, bu fatura bedellerinin kayıtlı bulundukları fiş asılları toplamı-
na dahil edilmediği, dolayısıyla söz konusu fatura tutarlarının kayıt-
lara intikal ettirilmediğinin saptandığı, sözü edilen raporda belirti-
len bu tespit ve açıklamaların mahkemelerince de yerinde görülerek ku-
rumlar vergisi tarhiyatının kaldırıldığı, bu durumda, söz konusu fatu-
raların gerek ... gerekse ... günlü bilirkişi raporlarıyla yükümlü ku-
rumun belgeleri arasında yer almakla birlikte kayıtlarına intikal et-
tirilmediği, dolayısıyla katma değer vergisi indirimine konu edilmedi-
ği anlaşıldığından, cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmadığı ge-
rekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Direnme kararı vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edil-
miş ve yükümlü kurumun 1990 yılında gerçek bir alıma dayanmayan ...
lira tutarındaki faturayı kayıtlarına intikal ettirerek, katma değer
vergilerini indirim konusu yaptığı açıkça anlaşıldığından, tarhiyatın
yasaya uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Gerçeği yansıtmayan faturaların kayıtlara intikal ettirilmesi
yoluyla haksız olarak katma değer vergisi indirimine neden olduğu
saptanan davacı adına salınan katma değer vergisi ve kesilen kaçakçı-
lık cezasının kaldırılması yolundaki vergi mahkemesi ısrar kararı tem-
yiz edilmiştir.
Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin birinci fıkra-
sının (a) işaretli bendinde, mükelleflerin, vergiye tabi işlemleri ne-
deniyle hesaplanan katma değer vergisinden, kendilerine yapılan teslim
ve hizmetler için düzenlenen fatura ve benzeri belgeler üzerinde gös-
terilen ve yüklenilmiş katma değer vergisinin indirilmesi kabul edil-
miştir. Bu kuralda öngörülen indirimden yararlanılabilmesi için indi-
rime dayanak oluşturan faturaların gerçeği yansıtması, öncelikle yük-
lenilen verginin gerçekten ödenmiş olması gerekmektedir.
Demir ticareti yapan davacının ...'tan demir satın aldığını
gösteren yedi ayrı faturanın gerçek bir emtia hareketine dayanmadığı-
nın adı geçen hakkında düzenlenen ... ve ... sayılı vergi suçu rapo-
rundan anlaşıldığı, aynı rapora ek tutanakta fatura düzenleyicisinin,
faturaların müşteriye verilen nüshası ile kendisinde kalan nüshasını
miktar ve bedel yönünden farklı düzenlediğinin belirlendiği neden gös-
terilerek, davacının bu alışlarına ilişkin faturalarda gösterilen kat-
ma değer vergisini indirim konusu yapamayacağı kabul edilmiştir.
Bu konuda davacı Kurum yetkilisinin bilgisine başvurulduğunda,
kayıtlarının esas olduğu, alış ve satış faturalarının muhasebe fişleri
aracılığıyla yevmiye defterine intikal ettirildiği, alış faturalarının
yevmiye defteri kayıtlarında stoklar hesabı ve yüklenilen katma değer
vergisi hesabı borçlandırılmak suretiyle muhasebeleştirildiği ifade e-
dilmiştir. Rapora ek tutanağın 4 üncü maddesinde, vergisi uyuşmazlığa
yol açan faturaların maliyet kayıtlarına intikal ettirildiği ve tarih
sırasına göre, ... sayılı yevmiye maddelerinde kayıtlı olduğu belir-
tilmiştir.
Tarhiyata karşı açılan davaya ait dilekçede, ... tarafından dü-
zenlenen yedi ayrı faturanın, maliyet kayıtlarının dışında bırakıldığı
ve faturalarda görülen katma değer vergilerinin indirim konusu yapıl-
madığı, inceleme elemanının bu faturaların maliyete intikal ettirildi-
ğini belirttiği yevmiye maddelerindeki alış tutarlarının, ...'ın dü-
zenlediği fatura tutarları indirildikten sonra kalan tutarlar olduğu
ileri sürülmüş, yevmiye defterine aktarılan ve aynı numaraları taşıyan
muhasebe fişlerinin onaylı örnekleri dosyaya sunulmuştur.
Açıklanan iddia ve savunma karşısında davanın çözümü, söz konu-
su fatura tutarlarının davacının maliyet kayıtlarına intikal ettirilip
ettirilmediğinin tespitine bağlı olduğundan, vergi mahkemesi tarafın-
dan iki ayrı bilirkişi incelemesi yaptırılmış ve bozma kararından son-
ra yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu-
na tüm yevmiye maddelerinin listesi de eklenmek suretiyle, ...'tan a-
lınan faturaların yevmiye defterindeki kayıt tutarlarına alınmadığı
saptanmıştır. Her ne kadar bu listeler incelendiğinde, davacının alış
tutarları toplamının ...'tan yapılan ... lira tutarlı alış hariç, ...
lira olduğu ve bu tutarın ilgili yıl beyannamesine eklenerek sunulan
yıllık üretim alış ve satış tutarları ile karlılık bilgi formunda yer
alan ... liraya yakın olduğu görülmekteyse de vergi mahkemesince, bi-
lirkişiye sunulan defterin, söz konusu yevmiye maddeleri elemanca mü-
hürlenmiş ve imzalanmış defter olup olmadığı saptanmamıştır. Bu neden-
le, gerek eleman ve gerekse bilirkişiler tarafından incelenen yevmiye
defterinin aynı defter olup olmadığı yönündeki duraksama giderilmemiş-
tir. Dosyadaki belgeler karşısında, kurum yetkilisi tarafından da çe-
kince konulmadan imzalanan tutanağın (7) işaretli maddesinde belirti-
len ve ... sayılı yevmiye maddeleri inceleme elemanının (20) sayılı
mühürü ile mühürlenip imzalanmamış bir defter, kanıt aracı olarak kul-
lanılamayacağından, mahkeme tarafından, bilirkişiye sunulan defterin
bu yönde incelenmesinden sonra bir karar verilmesi gerekirken yazılı
nedenlerle verilen ısrar kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu nedenlerle, vergi dairesi müdürlüğünün temyiz isteminin ka-
bulüne, ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı kararının bo-
zulmasına, karar verildi.
(MT/ES)
|