Okan UMRUK

İSTANBUL - İspanya'nın en büyük bankalarından Banco Bilbao Vizcaya Argentaria'nın (BBVA) Yükselen Ekonomiler Başekonomisti olarak görev yapan Dr. Alicia Garcia Herrero, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu "EAGLEs" olarak nitelenen 9 başlıca yükselen ekonominin önümüzdeki 10 yılda G7 olarak bilinen gelişmiş ülkelerden çok daha yüksek büyüme hızlarına ulaşacağını ifade etti. Herrero, Türkiye'nin önümüzdeki 10 yılda dilimizdeki karşılığı Kartallar olan ve İngilizce "Emerging and Growth-Leading Economies" (Yükselen ve Büyümenin Öncüsü Ekonomiler) ifadesinden üretilen EAGLEs ekonomileri arasında yer almaya devam etmesi için yılda ortalama en az yüzde 4.2'lik ekonomik büyüme hızını tutturması gerektiğini kaydetti.

Garanti Bankası'nın İstanbul Zincirlikuyu'daki Genel Müdürlük binasında dün gerçekleştirilen "Yükselen Ana Piyasalar ve Büyümenin Öncüsü Ekonomiler" konferansının açılış konuşmasını Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere yaptı. Karadere konuşmasında 9 yükselen ülkenin önümüzdeki 10 yılda küresel ekonomik büyümenin yüzde 50'sini gerçekleştireceğinin savunulduğuna dikkat çekerek, "Bu durum Türkiye için de çok önemli fırsatlar sağlıyor" dedi. Konferansta Garanti Bankası Başekonomisti Pelin Yenigün Dilek de "Yükselen ve Büyümenin Öncüsü Ekonomilerden Biri Olarak Türkiye" başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.

"BBVA EAGLEs Yükselen ve Büyümenin Öncüsü Ekonomiler, 2012 Yıllık Raporu" adlı sunumunda Herrero, dünyanın değişmekte olduğunu vurgulayarak, 2011-2021 yılları arasında gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelerden daha hızlı büyüyeceğini ifade etti. Önümüzdeki 10 yıl boyunca G7 ekonomilerinin yıllık büyüme oranının yüzde 2'nin altında olmasının beklendiğini ifade eden Herrero, bu süre zarfından yükselen ülkelerin Çin dahil G7'yi büyümede ortalama 4 yüzdelik puan, Çin'in dışarıda bırakılması halinde ise 3 yüzdelik puan geçeceğini kaydetti.

2012'de paylar eşitlenecek

Herrero 2012 yılında satın alma gücü paritesine göre dünya GYSH'sinde 45 yükselen ülke ekonomisinin payının endüstrileşmiş ekonomilerin payıyla eşitleneceğini

söyledi. Araştırmaya göre 2021 yılında 45 gelişen ülkenin dünya GYSH'sindeki payı yüzde 56'ya ulaşırken, endüstrileşmiş ülkelerin payı yüzde 38'e kadar gerileyecek. Herrero, BRIC olarak nitelenen Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin hariç yükselen ekonomiler ile ABD haricindeki endüstrileşmiş ülkeleri (G6) karşılaştırdığı raporda, satın alma gücü paritesine göre 10 yıl sonra BRIC haricindeki yükselen ekonomilerin küresel ekonomik büyümeye katkısının G6 ülkelerinin toplam katkısının yaklaşık 4 katı olacağını ifade etti. Buna göre 2021'de BRIC ülkeleri hariç 45 yükselen ekonominin küresel büyümeye katkısı 9 trilyon dolar, G6 ülkelerinin katkısı ise 2.4 trilyon dolar olacak.

Türkiye 7'nci sırada

Rapora göre önümüzdeki 10 yılda Türkiye'nin EAGLEs grubundaki yerini muhafaza etmesi ya da daha üst sıralara çıkması için yıllık ortalama büyüme hızının yüzde 4.2'nin altına inmemesi gerekiyor. Rapora göre Türkiye, yıllık ortalama büyümesi yüzde 3.3'e gerilediği takdirde NEST grubuna düşüyor. 9 ülkenin bulunduğu EAGLEs grubunda ilk sırada Çin yer alıyor. Çin'i Hindistan, Brezilya, Endonezya, Güney Kore, Rusya, Türkiye, Meksika ve Tayvan izliyor. Listenin lideri olan Çin'in EAGLEs grubundan NEST grubuna düşmesi için önümüzdeki 10 yıl boyunca ortalama yüzde 0.4 büyümesi gerekiyor.

Raporda Türkiye'nin satın alma gücü paritesine göre GSYH'si 1 trilyon 53 milyar dolarken 2021'de GSYH'nin 1 trilyon 587 milyar dolara çıkacağı tahmin ediliyor. Türkiye'nin artan GSYH'si 534 milyar dolar, yıllık ortalama büyümesi de yüzde 4.2 olarak ifade ediliyor. Geçen yılki raporda EAGLEs grubunda yer alan Mısır'ın bu yıl NEST grubuna düştüğüne dikkat çeken Dr. Alicia Garcia Herrero, siyasi belirsizliğin sıralamayı değiştirme ihtimalinin her zaman bulunduğunu kaydetti.

Cari açık riski

Ekonomik açıdan İran'ın da EAGLEs üyesi olarak nitelenebileceğini söyleyen Herrero, ancak bu ülkenin nükleer programı yüzünden yaptırımlarla karşı karşıya olmasından dolayı listede yer almadığını belirtti. Herero, Türkiye için en büyük risklerin en büyük ticari ortağı olan Avrupa Birliği'ndeki kriz, büyümenin yavaşlaması ile mevcut cari işlemler açığının yüksek olması olarak sıraladı. Herrero, Türkiye'nin ticaret ortaklarını çeşitlendirerek özellikle yüksek büyüme hızı kaydeden ülkelerle olan ticaret hacmini artırabileceğini belirtti.

Avrupa Birliği'ne Çin konusunda danışmanlığın yanı sıra Hong Kong Mali Araştırmalar Enstitüsü Danışma Kurulu Üyeliğini de sürdüren Herrero, başlıca yükselen ülkelerdeki büyümenin orta sınıfın yükselmesi; buna bağlı olarak dayanıklı tüketim maddeleri, finans, sağlık, eğitim ve sigorta sektörlerinin güçlenmesi sayesinde gerçekleşeceğini söyledi. Otomotiv ve turizm sektörlerinin de bu büyümeyi besleyeceğini söyleyen Herrero, yabancı yatırımcının, bu ülkelerde daha çok altyapı projelerine ilgi göstereceğini öngörmenin mümkün olduğunu ifade etti.

Garanti Bankası Başekonomisti Pelin Yenigün Dilek de, Türkiye'nin önümüzdeki 10 yıl boyunca EAGLEs grubunda kalabilmesi için büyüme hızında istikrarı yakalaması gerektiğini, bunun içinde makroekonomik dengelerin doğru oturtulması, kamu maliyesi, para politikası ve sektör politikaları arasında dengeli bir dağılım sağlanması gerektiğini vurguladı.

"EAGLEs"ta olmanın kriteri

KARTALLAR anlamına gelen EAGLEs terimi gelişmekte olan ülkelerin dünya ekonomik büyümesine katkılarını saptamak amacıyla BBVA'nın araştırma birimi tarafından 2010 sonunda tanıtıldı.

Yüksek büyüme hızının yanı sıra satın alma gücü paritesine göre hesaplanan GSYH'nin 2021'deki tahmini değerinden 2011'deki değerinin farkıyla elde edilen artan GSYH değerine göre gelişen bir ülkenin EAGLEs sınıfında yer alabilmesi için artan GSYH'sinin G6 ülkelerinin aynı döneme ait ortalama artan GSYH'si olan 405 milyar dolardan yüksek olması gerekiyor. Türkçe'de yuva anlamına gelen NEST kavramı ise gelişen ülkelerden EAGLEs grubuna aday olan ekonomileri ifade etmek için kullanılıyor. Buna göre 2011-2021 arası dönem için artan GSYH'si en düşük G6 üyesi ülkeninkini (134 milyar dolar) geçen ama 405 milyar doları aşamayan gelişen ülkeler NEST grubunda sayılıyor.

FT: Türkiye, en popüler 3. yükselen piyasa

Şimdiye kadar 2012'nin yükselen piyasa yatırımcıları için iyi bir yıl olduğu belirtilirken, Türkiye'nin performansına da dikkat çekiliyor. Financial Times gazetesi, Çin'in, şubat ayında en favori yükselen piyasa konumunu geri aldığını belirterek, "Aynı zamanda halen en popüler üçüncü yükselen piyasa olan Türkiye lehinde büyük kaymalar meydana geldi" değerlendirmesinde bulundu. Ekonomi gazetesi Financial Times, MSCI Yükselen Piyasaları Endeksinin, ocak ayında yüzde 11 artarak, son 11 yılın en güçlü ocak performansını gösterdiğini vurgularken Bank of America Merrill Lynch'in aylık araştırmasına dayanarak şubat ayında yükselen piyasalara yönelik varlık tahsislerinde "şaşırtıcı" bir artış olduğunu kaydetti. Bunun arkasındaki faktörleri de irdeleyen gazete, Avrupa'da "daha güçlü bir politika yanıtı" ve dünya çapında beklenenden iyi makro verilerinin sayesinde uluslararası fon yöneticilerinin şubat ayında yükselen piyasalarda olası şoklara açıklarını önemli ölçüde artırdıklarına, bunun da küresel büyüme beklentilerinin güçlendiği bir döneme denk düştüğüne dikkat çekti.

Kaynak: Dünya Gazetesi