|
1- TAHAKKUK FİŞİ YÜKÜMLÜYE TEBLİĞ EDİLMEDİĞİ TAKDİRDE TEBLİĞ TARİHİNİN
VERGİNİN TAHSİL EDİLDİĞİ TARİH OLMASI GEREKTİĞİ,
2- MÜŞTEREK MÜLKİYETİN SONA ERDİRİLMESİ AMACIYLA İZALE-İ ŞUYU YOLU İLE
HİSSEDARLARDAN BİRİNE SATILAN TAŞINMAZ NEDENİ İLE GAYRİMENKUL KIYMET
ARTIŞ VERGİSİ SALINAMIYACAĞI HK.
Uyuşmazlık, yükümlü adına salınan Gayrimenkul Kıymet Artış Vergisine
yapılan itirazı süre aşımı nedeniyle incelenmeksizin reddeden itiraz
komisyonu kararının bozulması isteminden oluşmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 25.maddesi, vergi kanunlarına göre be-
yan üzerinden alınan vergilerin tahakkuk fişi ile tarh ve tahakkuk et-
tirileceğini, bu esasa göre vergi dairesince beyannamenin alınması ü-
zerine bir tahakkuk fişi tanzim olunacağı ve bunun bir nüshasının mü-
kellefe veyahut beyannameyi mükellef namına vergi dairesine tevdi ede-
ne verileceğini hükme bağlanmış, aynı yasanın olay tarihinde yürürlük-
te olan 379.maddesinde itiraz süresinin bir ay olduğu belirtilmiş, ay-
nı maddenin a/1.bendinde de bu sürenin tebliğ yapılan hallerde veya
tebliğ yerine geçen muamelelerde tebliğin yapıldığı tarihten başlıya-
cağı kuralına yer verilmiş bulunmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden, beyan üzerine tanzim edilen Gayrimen-
kul Kıymet Artış Vergisi tahakkuk fişinde yükümlüye veya beyannameyi
tevdi edene verildiği tarihin bulunmadığı, ayrıca Vergi Dairesi Müdür-
lüğü yazısındanda tahakkuk fişinin yükümlüye tebliğ edilmediği vergi-
nin 20.2.1980 tarihinde tahsil edildiği ve itirazın 20.2.1980 tarihin-
de yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yükümlünün söz konusu vergi ile ilgili itiraz süresini
başlatan tebliğ veya tebliğ yerine geçen muamelelerin yapıldığı tarih
belirlenemediğine göre, tahakkuk fişi ile istenilen verginin tahsil e-
dildiği 20.2.1980 tarihinin, tebliğ yerine geçen muamele olarak kabulü
suretiyle itiraz süresine başlangıç olarak alınması gerektiğinden iti-
raz komisyonunun tahakkuk fişinin tanzim tarihini esas alarak itirazı
süre aşımı nedeniyle incelenmeksizin reddeden kararında hukuka uyarlık
bulunmamaktadır.
İşin esasına gelince, 1318 sayılı Finansman Kanununun olay tarihinde
yürürlükte bulunan 33.maddesinde Türkiye'deki arazi, arsa veya bunla-
rın üzerindeki binaların (bağımsız bölümler dahil) ivazlı veya ivazsız
(Veraset yolu ile intikaller ve kanuni mirasçılara yapılan şartlı veya
şartsız hibeler, kanuni mirasçılar arasında yapılan her nevi taksim,
ifraz, temlik veya trampalar ile müşterek malikler arasında yapılan
taksim ve ifrazlar hariç) devir ve temlikinden ve bunların karşılıklı
olarak trampa edilmesinden doğan değer farklarının vergiye tabi olduğu
hükme bağlanmıştır.
Bu yasal düzenlemeden müşterek malikler arasında yapılan taksim ve if-
razların vergiye tabi olmadığı anlaşılmaktadır. Maddede sözü edilen
taksimin nasıl yapılacağı ise Madeni Kanununun 628.maddesinde açıklan-
mış olup, maddede müşterek mülkiyetin aynen taksim ile nihayet bulaca-
gı gibi bedeli hissedarlar arasında tevzi olunmak üzere pazarlık veya
müzayede suretiyle satım ile ve hissedarlardan biri veya bir kaçı ta-
rafından diğerlerine ait hisselerin iktisabıyla da nihayet bulacağı,
hissedarlar taksimin nasıl yapılacağında ittifak edemedikleri takdir-
de, müşterek mülkün kıymetine ehemmiyetli bir noksan olmaksızın taksi-
mi kabil ise, hakimin aynen taksimi ve kabil değil ise hissedarlar
beyninde veya umum arasında müzayede ile satılmasını emredeceği aynen
taksimde hisselerin taadülü temin edilemezse ivaz ilavesiyle tadil o-
lunacağı belirtilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden müştereken malik olunan Ankara İli,
Yenimahalle İlçesi, Yukarıyurtçu köyü, Gümüşcük mevkiinde 19222 m kare
yüzölçümlü 4 pafta 188 parselde kayıtlı taşınmazın satılarak şuyuun
giderilmesine Yenimahalle 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 13.6.1979 gün ve
1979/531 sayılı ilamı ile karar verildiği, 3.12.1979 gününde ihaleye
çıkartıldığı ve taşınmazın tamamının müşterek maliklerden birine iha-
lesine 16.1.1980 tarihinde karar verildiği ve bu kişiye satışının ya-
pıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, müşterek mülkiyetin sona erdirilmesi amacıyla yapılan bir
taksim işlemi söz konusu olduğuna göre yükümlü adına Gayrimenkul Kıy-
met Artış Vergisi salınmasına anılan 33.madde hükmü karşısında imkan
bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle itirazı süreaşımı nedeniyle incelemeksizin redde-
den İtiraz Komisyonu kararının bozulmasına, tarhiyatın resen terkinine
karar verildi.
(MS/YÖ)
|