|
NOTER SÖZLEŞMESİ İLE SATILAN ANCAK TESCİL KAYDI SİLİNMEYEN TAŞIT NE-
DENİYLE MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN, KAYIT VE TESCİLE BAĞ-
LI BULUNDUĞU, KİMİN ADINA KAYIT VE TESCİLİ YAPILMIŞ İSE, O KİŞİNİN
VERGİ MÜKELLEFİ OLDUĞU HK.
... tarih ve ... yevmiye nolu, ...'nci Noterliğince düzenlenen satış
sözleşmesi ile satılan ancak tescil kaydı silinmediği, dolayısıyla
mükellefiyet kaydı devam ettiğinden bahisle vadesinde ödenmeyen ek mo-
torlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emrini;
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 20'nci maddesi ile 2918
sayılı Karayolları Trafik Kanununun 20'nci maddesinden söz edilerek,
yükümlü şirket tarafından aracın noter satış senedi ile devredilme-
sinden dolayı araçla herhangi bir ilgilerinin kalmadığı, alıcının ya-
sada yazılı süre içerisinde gerekli belgelerle Trafik Tescil Bürosuna
başvurarak adına tescil belgesi alması gerektiği, bu ödevin yerine ge-
tirilmemesinden dolayı satıcının mali külfet altında bırakılmasının
hukuk kuralları ile bağdaşmayacağı, yükümlünün motorlu taşıtlar vergi-
si mükellefiyeti devam etmediğinden 3986 sayılı Kanunun 9'uncu madde-
sine göre de ek motorlu taşıtlar vergisine tabi tutulmasının mümkün
bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden ...'inci Vergi Mahkemesinin ...
gün ve ... sayılı kararının; 7.5.1994 tarihinde yürürlüğe giren 3986
sayılı Yasa hükümlerine göre, bu yasanın yürürlük tarihi itibarıyla
kanunda sayılı araçlardan motorlu taşıtlar vergisi yükümlülüğü devam
edenlerin ek motorlu taşıtlar vergisine de tabi olacaklarının belir-
tildiği, buna göre halen adına kayıt ve tescilli araç nedeniyle tahak-
kuk ettirilen ek motorlu taşıtlar vergisinin tahsili amacıyla düzenle-
nen ödeme emrinde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması
istenilmektedir.
7.5.1995 tarihinde yürürlüğe giren 3986 sayılı Kanunun 9'uncu
maddesinde, 197 sayılı Motorlu Taştılar Vergisi Kanununun 5'inci ve
6'ncı maddelerinde yer alan (I), (II), (III) ve (IV) sayılı tarifelere
göre vergiye tabi olan ve bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihte ilgili
sicilde kayıt ve tescilli bulunan taşıtlardan; yolcu ve yük taşımacı-
lığında kulanılanlar hariç, ticari işletmeye dahil olan ancak taşıma-
cılık faaliyetinde kullanılmayanlar dahil olmak üzere, değeri 500.000.
000.- lirayı geçen taşıtların değerlerinin %4'ü oranında, 1.000.000.
000.- lirayı geçen taşıtların ise değerlerinin %8'i oranında bir defa-
ya mahsus olmak üzere ek motorlu taşıtlar vergisine tabi olduğu, 197
sayılı Kanunun tarifeler, mükellef, istisna ve muafiyetlere ilişkin
hükümlerinin bu vergi için de geçerli olduğu, hesaplanan verginin, 1
Temmuz 1994 tarihinde taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin
vergi dairesince tahakkuk ve tebliğ edilmiş sayılacağı hükme bağlan-
mıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8. maddesinin birinci bendinde,
"mükellef, vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettübeden
gerçek veya tüzel kişidir." şeklinde tanımlanmıştır.
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 2348 sayılı Kanu-
nun 3. maddesiyle değişik 3. maddesinde, motorlu taşıtlar vergisinin
mükellefinin, trafik, belediye veya liman sicili ile Ulaştırma Başkan-
lığınca tutulan sivil hava vasıtaları sicilinde adlarına motorlu taşıt
kayıt ve tescil edilmiş olan gerçek ve tüzel kişiler olduğu, aynı ka-
nunun 3088 sayılı Kanunun 4. maddesiyle değişik 8. maddesinde, motorlu
taşıtların trafik, liman veya belediye sicili ile Ulaştırma Bakanlığı
tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline ait kayıtlarının si-
linmesi halinde, silinme takvim yılının ilk altı ayı içinde yapılmış
ise, ikinci altı aylık dönemin başından, ikinci altı aylık dönem için-
de yapılmışsa takip eden takvim yılı başından itibaren mükellefiyetin
sona ereceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, motorlu taşıtlar
vergisi yükümlüsünün, ilgili kuruluşta adına kayıt ve tescil yapılmış
gerçek ya da tüzel kişi olduğu, yükümlülüğün kayıt ve tescil ile baş-
ladığı ve ancak ilgili kuruluştaki kaydın silinmesi ile sona erdiği
sonucuna ulaşılmaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 3176 sayılı Kanunla
değişik 20. maddesi hükmü ile bu hükmün gerekçesinde belli süre için
kendi adına tescil belgesi almak zorunluluğunun ve buna uymayanlar
için öngörülen para ve hapis cezası yaptırımının motorlu aracı satan
veya devreden kişilerin vergi ve hukuki sorumlulukları yönünden mağdu-
riyetlerini önlemek için bu araçları satın alan ya da devralan kişile-
ri kısa süre içinde kendi adlarına kayıt ve tescil ettirmeye zorlama
amaçlandığından, Karayolları Trafik Kanununun bu hükmünü satış ya da
devir halinde buna ilişkin noter tarafından düzenlenmiş sözleşmenin
ilgili tescil kuruluşuna bildirilmesi ile adına motorlu taşıt kayıt ve
tescilli kişilerin yükümlülüklerinin kendiliğinden sona ereceği biçi-
minde yorumlamak mümkün değildir.
Öte yandan aracı satın alan veya devralan kişiler tarafından
kanundaki yaptırımlara rağmen ilgili tescil kuruluşuna başvurularak
trafik kayıt ve tescil işlemlerinin yaptırılmaması durumunda aracı sa-
tan veya devreden kişilerin her zaman bu kuruluşa başvurarak kayıt ve
tescilin silinmesini isteyebilecekleri, istemlerine olumsuz yanıt
alınması halinde, bu işlemin iptali istemiyle idari yargı mercilerinde
dava açabilecekleri, bu nedenle ödenen motorlu taşıtlar vergisini adli
yargı mercilerinde tazminen talep edebilecekleri de hukuk kuralları ve
bu konudaki yasal düzenlemeler gereğidir.
Dosyanın incelenmesinden, Vergi Mahkemesince verilen ... gün ve
... esas sayılı ara kararı ile ... Vergi Dairesinden; ... tarihli sa-
tış sözleşmesi ile noterde satışı gerçekleşen taşıtın yeni malik adına
... Trafik Müdürlüğüne ... plaka numarası ve ... tarih ve ... seri nu-
marası ile tescil ettirilip ettirilmediği, ... plakalı aracın ... pla-
ka numarasına nakil olup olmadığı hususlarının sorulması üzerine, ...
Vergi Dairesince ... Trafik Tescil Şube Müdürlüğüne yazılan ... gün ve
... sayılı, ... gün ve ... sayılı yazılara alınan ... gün ve ... sayı-
lı, ... gün ve ... sayılı cevabi yazılarda, söz konusu aracın ... ta-
rihinden itibaren yükümlü şirket adına kayıtlı olduğunun bildirildiği
anlaşıldığından, aksi yolda ileri sürülen yükümlü şirket iddiasına
itibar etme olanağı kalmamaktadır.
Bu durumda, noter sözleşmesi ile satılmasına rağmen trafikte
yükümlü şirket adına kayıt ve tescilli olan taşıtın ek motorlu taşıt
vergisinin tahsili amacıyla düzenlenip tebliğ edilen ödeme emrinde
isabetsizlik bulunmadığından, aksi yönde tesis edilen mahkeme kararın-
da yasal uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne mahkeme kararı-
nın bozulmasına karar verildi.
(BŞ/ES)
|