|
KAYITLARA GÖRE BELİRLENEN GÜNLÜK ORTALAMA HASILATLAR İLE, ÇEŞİTLİ TA-
RİHLERDE SAPTANAN GÜNLÜK HASILATLARDAN HAREKETLE, BEYAN DIŞI KALDIĞI
SAPTANAN MATRAH FARKI ÜZERİNDEN RE'SEN TARHİYAT YAPILABİLECEĞİ HK.
Lokanta işletmeciliği ile uğraşan yükümlünün 1991 yılına ilişkin iş-
lemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporuna istisnadan
adına salınan gelir vergisi, geçici vergi ile kesilen kaçakçılık ve
özel usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun 30/1.maddesinde re'sen vergi tarhı, vergi matrahının kısmen
veya tamamen defter kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanıla-
rak tesbitine imkan olmayan hallerde uygulanacak tarh işlemi olarak
tarif edildiğine göre, kendisi gelir vergisine özgü bir oto kontrol
müessesesi ve kanuni ölçü olan asgari gayrisafihasılat esasının takdir
nedeni olarak kabul edilemeyeceği, takdir edilen matrahın tamamının
hasılat tesbitinden elde edilen verilere göre hesaplandığı, 193 sayılı
Gelir Vergisi Kanununun 111/2.maddesine göre, işyerinde yıl içinde ya-
pılan hasılat tesbitleri asgari gayrisafi hasılat esasına göre ikmalen
tarh edilecek gelir vergisine esas alınabileceğinden ve dava konusu o-
layda dönem matrahının re'sen takdirini gerektiren başka bir yasal ne-
den gösterilmediğinden yapılan tarhiyatta yasal isabet bulunmadığı ge-
rekçesiyle kabul ederek tarhiyatı terkin eden Balıkesir Vergi Mahkeme-
sinin 3.11.1993 gün ve 1993/557 sayılı kararının bozulması istemidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 2791 sayılı kanunla değişik 30.madde-
sinin birinci bendinde; re'sen vergi tarhı, matrahın tamamen veya kıs-
men defter kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tesbi-
tine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdi e-
dilen veya vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah
kısmı üzerinden vergi tarh edilmesi şeklinde tanımlanmış ve inceleme
raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkının re-
sen takdir olunmuş sayılacağı belirtildikten sonra aynı maddenin 4.
fıkrasında da, defter kayıtları ve bunlarla ilgili belgelerin vergi
matrahının doğru ve kesin olarak tesbitine imkan vermeyecek derecede
noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunma-
ması durumunda, dönem matrahının re'sen takdir olunacağı hükme bağlan-
mıştır.
Dosyanın incelenmesinden; inceleme elemanınca yıl içinde 10.5.1991,
3.7.1991, 11.7.1991, 8.8.1991, 27.8.1991, 6.11.1991 tarihlerinde gün-
lük hasılat tesbitleri yapıldığı, ve bu tesbitler de yeterli görülme-
yerek yükümlü ile birlikte defter kayıtlarına intikal ettirilen Ocak-
Mart-Haziran-Eylül ve Ekim aylarına ait hasılatların günlük ortalama-
sının hesaplandığı, kayıtlardan saptanan günlük hasılat ortalaması ile
yıl içinde yapılan tesbitler sonucu belirlenen günlük hasılatların
toplanması suretiyle günlük ortalama hasılatın belirlendiği, bu şekil-
de belirlenen günlük ortalama hasılatın yıl çinde çalışılan gün sayısı
ile çarpımı sonucu belirlenen yıllık hasılat toplamına nazaran, yüküm-
lü kayıtlarında gösterilen hasılat daha düşük olduğundan, bu durum re-
sen tarh sebebi kabul edilerek, inceleme elemanınca takdir edilen mat-
rah farkı üzerinden re'sen tarhiyat yapıltığı anlaşılmaktadır.
Davacının imzaladığı tutanakla saptanan Ocak, Mart, Haziran, Eylül, E-
kim aylarına ait günlük ortalama hasılat miktarı ile, inceleme elema-
nınca muhtelif tarihlerde davacı nezdinde saptanan günlük hasılat tu-
tarları toplanmak suretiyle belirlenen ortalama günlük hasılat mikta-
rının, ilgili yılda çalışılan 327 günle çarpımı sonucu belirlenen yıl-
lık hasılat tutarına nazaran, davacının kayıtlarında gösterilen top-
lam hasılat tutarı daha az olduğundan, bu durum davacının bir kısım
hasılatını kayıt dışı bıraktığını ve defter ve belgelerinin ihticaca
salih olmadığını göstermektedir.
Defter ve belgelerin ihticaca salih olmaması yukarıda açıklanan yasa
maddesi uyarınca re'sen tarh sebebi olduğundan; davacının kayıtlarına
göre belirlenen günlük ortalama hasılatlar ile, çeşitli tarihlerde
saptanan günlük hasılatlardan hareketle, beyan dışı kaldığı saptanan
matrah farkı üzerinden re'sen yapılan cezalı tarhiyatta yasaya aykırı-
lık bulunmadığından, cezalı tarhiyatı kaldıran vergi mahkemesi kara-
rında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabu ile Vergi Mahkemesi kararı-
nın bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:91) (MT/NÇ)
|