|
OYAK İNŞAAT A.Ş'NİN ÜYELERİ İÇİN ORDU YARDIMLAŞMA KARUMUNUN TAAHHÜT ET
MİŞ OLDUĞU KONUT İNŞAATLARININ SOSYAL AMAÇLI İSTİSNA KAPSAMINDA SAYIL-
MASI GEREKTİĞİ HK.
Yükümlü şirketin 1986 yılında Ordu Yardımlaşma Kurumuna yaptığı inşaat
ların istihkaklarından katma değer vergisi kesilmediğinin inceleme ra-
poru ile tesbiti nedeniyle salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergi
sini; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun sosyal amaçlı istisna-
lar başlıklı 17.maddesine 3099 sayılı Kanunun 1.maddesiyle eklenmiş bu
lunan (I) bendi hükmüyle net alanı 150 m2'ye kadar konutların teslimi
ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işlerinin katma
değer vergisinden istasna edildiği, 1.3.1961 tarihinde yürürlüğe giren
205 sayılı yasa hükümlerine göre kurulmuş bulunan Ordu Yardımlaşma Ku-
rumunun ise Türk Silahlı Kuvvetleri Mensuplarının sosyal ihtiyaçlarını
karşılamak üzere kurulmuş bir sosşal güverlik kurumu olduğu, anılan ka
nunun "Kurumun yapacağı hizmetler" başlıklı 33.maddesinin (f) bendin-
de, "kurumun daimi üyelerine mesken inşaatı için gayrimenkul ipoteği
karşılığında 20 seneye kadar vadeli ve faizli kredi açmaya;" aynı mad-
denin (g) bendinde, "kurumun daimi meskenler inşa etmeye ve bunları pe
şin veya ipotek karşılığında 20 seneye kadar vade ve faizli taksitle
kendilerine satmaya" (h) bendinde, "daimi üyeleri mesken sahibi yapmak
maksadıyla arsalar satın almaya ve bu arsalar üzerine meskenler inşa
etmeye veya bu maksatla mubayaa edeceği gayrimenkulleri peşin veya ipo
tek karşılığında 20 seneye kadar vade ve faizli taksitle kendilerine
satmaya" kurumun yönetim kurulunun yetkili kılındığı, bu haliyle bir
sosyal güvenlik müessesesi olduğu tartışmasız bulunan Oyak'ın daha faz
la üyesini konut sahibi yapmak amacıyla sermayesinin % 99.99'u kendisi
ne ait olmak üzere Oyak İnşaat A.Ş'nı kurduğu, burada güdülen amacın
bu şirket aracılığıyla üyelerini hiç bir kar almadan maliyet fiyatı
üzerinden konut sahibi yapmak olduğunun anlaşıldığı kooperatif kurulu-
şunan ne olduğunu açıklayan 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 1.mad-
desinde; tüzel kişiliği haiz, ortaklarının ekonomik menfaatlerini koru
mak amacıyla kurulmuş teşekküller olarak tanımlandığı, kooperatiflerin
amacının da üyelerinin tek tek yapamayacakları bir hususu organize bir
şekilde üyeleri namına yapmak ve gerçekleştirmek olduğu, 205 sayılı Ka
nunla kurulan Oyak ile 1163 sayılı Kanuna göre kurulacak olan koopera-
tiflerin ortaklarına konut yapma açısından amaç ve hedeflerinde birbi-
rine paralellik bulunduğu, diğer taraftan 3065 sayılı Katma Değer Ver-
gisi Kanununun 17.maddesiyle getirilmiş bulunan istisnanın amacının da
konut maliyetlerini düşürmek ve konut edinmeyi kolaşlaştırmak olduğu,
Vergi Usul Kanununun 3.maddesinin 2.fıkrasında ise vergi kanunlarının
lafzı ve ruhu ile hüküm ifade edeceğinin belirtildiği, bütün bu durum-
lar ile 205 sayılı Oyak Kuruluş Kanunun hükümleri ve 1163 sayılı Koope
ratifler Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunun hükümlerinin birlikte
incelenmesinden, Oyak İnşaat A.Ş.'nin üyeleri için Ordu Yardımlaşma Ku
rumuna taahhüt etmiş olduğu konut inşaatlarının, 3065 sayılı Katma De-
ğer Vergisi Kanununun 17.maddesinin (I) bendi içinde istisna hükümleri
ne tabi inşaat taahhüt işlerinden olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiy
le terkin eden Ankara Altıncı Vergi Mahkemesinin 28.6.1988 günlü,
K:1988/753 sayılı kararını aynı gerekçe ve nedenlerle onayan Danıştay
Yedinci Dairesinin 20.4.1989 gün 1989/994 sayılı kararının, Katma De-
ğer Kanununun 1.maddesine göre sınai bir faaliyet sayılan inşaat işle-
ri dolayısıyla tahakkuk ettirilecek istihkak üzerinen katma değer ver-
gisi hesaplanması gerektiği, yükümlü şirketin Oyak'a konut tesliminde
bulunmayıp inşaat taahhüt hizmetinde bulunduğu, o nedenle kanunun
17/4-1 maddesindeki istisnadan yararlamayacağı, 205 sayılı kuruluş ka-
nununa göre ticari faaliyetlerde bulunan Oyak'ın bu faaliyetleri kurum
lar vergisinden muaf olmakla birlikte katma değer vergisine tabi bulun
duğu, Oyak'ın kuruluş kanununa göre anonim şirket olarak yapılandığı
ve kooperatif olarak mütelaa edilemeyeceği, aksi halde faaliyetleri
arasında ortaklarına konut inşa edip teslim etmek olan tüm ticari or-
taklıklara yapılacak inşaat işlerinde istisna uygulanması gerektiği,
kaldı ki Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-1 maddesi ikinci bölümünde
ki istisnadan tüm kooperatiflerin değil, sadece konut yapı kooperatif-
lerin faydalanacağı ileri sürülerek düzeltilmesi istenilmektedir.
Dava Daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Genel Kurulları ka-
rarlarının düzeltme yolu ile yeniden incelenebilmeleri 2577 sayılı İda
ri Yargılama Usulü Kanununun 54.maddesinde yazılı nedenlerden birinin
bulunması ile mümkün olup, dilekçe sahibinin ileri sürdüğü nedenlerin
ise bunlardan hiçbirine uymaması karşısında yerinde olmayan isteğin
reddine karar verildi.
ŞT/ES
|