|
İHTİRAZİ KAYITLA VERİLİP İHTİLAFLI HALE GELMESİ NEDENİYLE HENÜZ BU
YILDA ÖDENMEYEN İSTİHSAL VERGİLERİNİN BEYAN EDİLDİKLERİ DÖNEMDE GİDER
KAYDEDİLEBİLECEĞİ VEYA TUTARLARI KADAR PASİFTE KARŞILIK AYRILABİLECEĞİ
HK.
Uyuşmazlık istihsal vergisi beyannamelerini ihtirazi kayıtla veren ve
itiraz eden yükümlü şirketçe, henüz bu yılda ödenmeyen bu vergiler
için pasifte karşılık ayrılmasının yasal olup olmadığı ve bu karşılık-
ların gider kabul edilip edilemiyeceğine ilişkindir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13.maddesinde kurumlar vergisi-
nin safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının
tesbitinde de ticari kazanç hükümlerinin uygulanacağı açıklanmış, 193
sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40/6.maddesinde de, bina, arazi, gider,
istimlak vergileri, damga ve belediye resimleri safi ticari kazanç tes
bitinde indirilecek giderler olarak sayılmış, indirilecek bu vergile-
rin ödenmiş olup olmaması yönünden bir ayrım getirilmemiştir.
Öte yandan 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 288.maddesinde hasıl olan
ve husulü beklenen fakat miktarı kesin olarak kestirilemeyen ve teşeb-
büs için bir borç mahiyetini arzeden belli bazı zararları karşılamak
üzere hesaben ayrılan meblağlar "karşılık" olarak tanımlanmıştır. Yasa
Koyucu doğmuş veya doğması beklenen ve miktarı kesin olarak saptanama-
yan her türlü zarar için karşılık ayrılmasını öngörmemiştir. Bilanço-
nun pasifinde karşılık ayrılmak suretiyle ve mukayyet değerleriyle pa-
sifleştirerek değerlenebilecek zararların teşebbüs sahibi yönünden
borç niteliğini taşıması gerekmektedir. 2365 sayılı Kanunla Vergi Usul
Kanununun 389.maddesine eklenen hükümde kaydı ihtirazi ile yapılan be-
yanlara vaki itirazın tahsilatı durdurmayacağı hükmü getirilmiş olup,
olay tarihinde vergi yasalarında ihtirazi kayıt müessesesi bulunmamak-
la beraber ihtirazi kayıtla beyan halinde bu kayıt kabul edilmeyerek
beyan edilen miktar üzerinden salınan vergilere yönelik itirazın tah-
silatı durdurmayacağı Danıştay'ın yerleşik içtihatlarıyla kabul edil-
miştir. Dolayısiyle, vergi kaydı ihtirazi ile beyana rağmen normal sü-
resinde ödenecek, itiraz kabul edilip ihtilaf lehe sonuçlanırsa geri
alınacaktır. Diğer bir deyimle, ihtirazi kayıtla beyan edilen, istih-
sal vergilerinin ödendikleri ya da itirazın tahsilatı durdurmayacağı
kuralı gereğince ödenmeleri gerektiği dönemde (beyan edildiğinde) mas-
raf yapılmaları, itiraz kazanılıp geri alma durumu doğduğunda, o yılın
hesaplarına hasılat kaydedilmeleri gerekecektir. Bu da göstermektedir
ki bilançonun pasifinde karşılık ayrılmak suretiyle de mukayyet değer-
leriyle pasifleştirilerek de değerlendirilen bu vergiler teşebbüs sa-
hibi yönünden bir borç niteliğini taşımaktadır.
Bu durumda, ihtirazi kayıtla beyan edilip ihtilaflı hale getirilen
istihsal vergilerinin beyan edildikleri dönemde gider kaydedilmelerin-
de ya da tutarları kadar pasifte karşılık ayrılmasında yasaya aykırı-
lık bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, Vergi Dairesi Temyiz isteminin reddine, yükümlü temyi-
zinin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına, tarhiyatın
terkinine karar verildi.
(MT/YÖ)
|