DEFTER VE BELGELERİN İBRAZ EDİLMEMESİ; KAYITLARIN İHTİCACA SAHİP BULUNMAMASI; HASILATIN NOKSAN OLARAK KAYITLARA İNTİKAL ETTİRİLMESİ VE BEYAN EDİLMESİ HUSUSLARININ, AYRI AYRI RESEN TAKDİR NEDENİ OLDUĞU HK.
Temyiz İsteminde Bulunan: Boztepe Vergi Dairesi Müdürlüğü ORDU
Karşı Taraf : ... Temizlik Gıda İnşaat Taahhüt Turizm
Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
Vekili : Av. ...
İstemin Özeti : Davacı Şirketin 1998 yılına ait yasal defter ve belgelerinden, yevmiye defteri ve defter-i kebir dışındaki diğer defterleri ile alış ve satış faturalarının incelemeye ibraz edilmemesi üzerine, haksız katma değer vergisi indiriminden yararlanmak ve bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bırakmak suretiyle vergi zıyaına neden olduğundan bahisle, inceleme raporuna dayanılarak, davacı Şirket adına 1998/Ocak-Aralık dönemleri için re'sen salınan katma değer vergileri ile kesilen kaçakçılık cezalarına ilişkin işlemleri; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 139'uncu maddesine göre, vergi incelemelerinin incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılmasının esas olduğu; iş yerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri nedenler bulunması veya ilgililerin istemi üzerine incelemenin dairede yapılabileceği; bu hüküm gereklerine uyulmadan doğrudan yazı ile istenilen defter ve belgelerin ibraz edilmediğinden bahisle, re'sen takdir sebebinin varlığından söz edilemeyeceği; her ne kadar inceleme elemanınca, davacı Şirketin bazı kamu kuruluşlarına yaptığı temizlik işlerinden elde ettiği hasılatlara ilişkin istihkaklara ait listelerle ibraz edilen yevmiye defterindeki kayıtlar arasında uyumsuzluklar bulunduğu ve bir kısım hasılatın kayıt dışı bırakıldığından bahisle, 213 sayılı Yasanın 30'uncu maddesinin ikinci fıkrasının 4'üncü ve 6'ncı bentleri re'sen takdir nedeni olarak gösterilmişse de; re'sen takdire gidilmesinin asıl sebebinin anılan fıkranın 3'üncü bendinde sözü edilen defter ve belgelerin ibraz edilmemesi olduğu; olayda, 213 sayılı Yasanın yukarıda anılan 139'uncu maddesinde öngörülen koşullar yerine getirilmeden re'sen takdir yoluna gidilmesinde isabet görülmediği; diğer taraftan, 31.12.1998 tarihli bir adet faturadaki hasılata isabet eden katma değer vergisinin ilgili dönemde beyan edilmediği hususunda yeterli tespit bulunmadığı gibi, davacı Şirket yetkililerinden bu konuda açıklama istenilmediği dikkate alındığında, bu matrah kısmı yönünden de re'sen takdir nedeninin bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden Ordu Vergi Mahkemesinin 29.2.2000 gün ve E:1999/188; K:2000/78 sayılı kararının; inceleme raporuna dayanılarak tesis edilen tarh ve ceza kesme işlemlerinin yasal olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.
Tetkik Hakimi Ergün Gökdam'ın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerine uymadığından, temyiz istemi reddedilerek kararın onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Yakup Kaya'nın Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49'uncu maddesinin 1'inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Temyiz başvurusu; 1998 yılına ait yevmiye defteri ve defter-i kebir dışındaki defterleri ile alış ve hasılat faturalarının incelenmeye ibraz edilmemesi üzerine, haksız katma değer vergisi indiriminden yararlanmak ve bir kısım hasılatını kayıt ve beyan dışı bırakmak suretiyle vergi zıyaına neden olunduğundan bahisle, re'sen salınan katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık cezasına ilişkin işlemleri; olayda, inceleme iş yerinde yapılmadığından, re'sen takdir nedeni bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30'uncu maddesinin ikinci fıkrasının 3'üncü bendinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsinin veya bir kısmının vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi; 4'üncü bendinde, defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması; 6'ncı bendinde de, tutulması zorunlu olan defterlerin veya verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunması halleri, re'sen takdir nedeni olarak sayılmıştır.
Anılan hükümlere göre, kanunen tutulması zorunlu defterlerin tümünün veya bir kısmının ibraz edilmemesinin dönem matrahının re'sen takdirini gerektirebilmesi için, ibraz isteğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca yapılmış olması yeterlidir. Bunun için, ayrıca defterlerin vergi incelemesi sırasında istenilmiş olması koşulu, düzenlemede mevcut olmadığı gibi, beyan edilmesi gereken hasılatın bir kısımının kayıt ve beyan dışı bırakılması da ayrı bir re'sen takdir nedenidir.
Dosyanın İncelenmesinden; davacı Şirketin ... Devlet Hastanesi ile ... Doğum ve Çocuk Hastanesine yapmış olduğu temizlik taahhüt işi dolayısıyla elde ettiği hasılatı kayıt ve beyanlarına yansıtıp yansıtmadığının tespiti amacıyla, 1998 yılına ait yasal defter ve belgelerinin incelenmek üzere ibrazının istenilmesine ilişkin 11.10.1999 tarihli inceleme elemanı yazısına rağmen davacı Şirketin, verilen süre içerisinde , yevmiye defteri ile defteri kebir dışındaki defterleriyle, gider belgeleri ve hasılat faturalarını ibraz etmediği; yukarıda sözü edilenkurumlardan temin edilen gelirlere ilişkin istihkak listeleri ile davacı Şirket tarafından ibraz edilen yevmiye defteri ve ilgili dönemlerde verilen katma değer vergisi beyannamelerinin incelenmesi ve bunların karşılaştırılması sonucunda, yevmiye defterinde, herhangi bir alış ya da gider faturası kaydının bulunmadığı, bunun yerine, her ay sonunda yapılan yevmiye kaydı ile, topluca hizmet üretim maliyeti adı altında bir hesap kullanılarak, yüksek tutarlarda gider ve bunun %15'inin de indirilecek katma değer vergisi olarak kayıtlara yansıtıldığı ve beyannamelerin de buna göre düzenlenip verildiği; ayrıca, 31.12.1998 tarih ve 86381 sayılı hasılat faturasının da kayıtlara yansıtılmadığı, dosyanın incelenmesinden anlaşıldığından; olayda, yukarıda sözü edilen bent hükümlerine göre re'sen takdir nedeni mevcuttur.
Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulüne ve aksi yolda verilen temyize konu kararın, dava konusu tarh ve ceza kesme işlemlerinin diğer yönlerden hukuka uygunluğunun araştırılması suretiyle yeniden verilmek üzere bozulmasına ve bozma kararı üzerine Mahkemece yeniden verilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınacağından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, 30.12.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.
BŞ/ÖEK
|