|
DAVACI ŞİRKETE AİT ARACIN SATIŞI AŞAMASINDA TAHSİL EDİLEN MOTORLU TA-
ŞITLAR VERGİSİNİN BU AŞAMADA TARH, TAHAKKUK VE TEBLİĞ EDİLMİŞ SAYILA-
CAĞI HK.
Yükümlü şirkete ait iki adet çekicinin 1996 ve 1997 yıllarına ilişkin
motorlu taşıtlar vergisinin ... kg ve daha yukarı istiap haddine göre
ödenmesi gerekirken, ... kg istiap haddine göre ödendiğinden bahisle
eksik ödenen motorlu taşıtlar vergisinin gecikme zammı ile birlikte
tahsiline dair işlemi; 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun
1, 5 ve 6'ncı maddelerinin birlikte değerlendirilmesinden, Karayolları
Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edil-
miş ve motorlu taşıtlar vergisine tabi bulunan motorlu kara taşıtla-
rından, kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtlardan istiap haddine
göre vergi alınacağı sonucuna varıldığı, aynı Kanunun 9, 10 ve 11'inci
maddelerinin incelenmesinden ise, motorlu taşıtlar vergisinin yasanın
belirlediği hallerde tahakkuk etmiş sayılacağı kuralına yer verildiği;
dava konusu uyuşmazlıkta, beyan olunan istiap haddi üzerinden ödenen
verginin, taşıtın satılması aşamasında idarece kabul olunmayarak, daha
fazla istiap haddi üzerinden ödenmesi gerektiğinden bahisle yapılan
tahsilat işleminin, verginin, yasanın belirlediği anlamda tahakkuk et-
miş sayılması söz konusu olmadığından hukuki dayanağının olmadığı;
vergi tekniği açısından ikmalen tarhiyat anlamındaki bu işlemin tarh
ve tebliğ edilmesi suretiyle tahakkukunun sağlanması gerekirken, doğ-
rudan tahsil işlemine geçilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçe-
siyle iptal eden ... Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararı-
nın; motorlu taşıtlar vergisindeki eksik ödenen fark vergilerin ikma-
len tarhiyat olmadığı, ortada ödenmesi gereken safhaya gelmiş bulunan
bir verginin eksik ödenmesinden kaynaklanan bir durumun bulunduğu, bu
durumda yükümlüye ayrıca ihbarname düzenlenmesinin yasal olarak mümkün
olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 1'inci maddesinin
(a) fıkrasında, Karayolları Trafik Kanununa göre, trafik şube veya bü-
rolarına kayıt ve tescil edilmiş bulunan motorlu kara taşıtlarının,
motorlu taşıtlar vergisine tabi olduğu belirtilmiş olup, 5'inci madde-
sinde, otomobil, kaptıkaçtı, panel ve arazi taşıtlarının bu kanuna ek-
li (I) sayılı tarifeye göre vergilendirilmesi öngörülmüş, 6'ncı madde-
sinde (I) sayılı tarifede yazılı taşıtlar dışında kalan motorlu kara
taşıtlarının (II) sayılı tarifeye göre vergilendirileceği hükme bağ-
lanmış, aynı tarifenin (C) işaretli bölümünde ise, kamyonet, kamyon,
çekici ve benzeri taşıtlardan istiap haddine göre vergi alınacağı, a-
nılan yasanın 9'uncu maddesinde de, motorlu taşıtlar vergisinin, ta-
şıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından
her yılın Ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmiş sayı-
lacağı hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 20, 21, 22 ve
23'üncü maddelerinde verginin tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsili tanım-
lanmış olup, vergi alacağının, kanunlarında gösterilen matrah ve nis-
petler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak, bu alacağı
miktar itibarıyla tespit eden işlemin verginin tarhı olduğu; vergilen-
dirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlarca
mükellefe veya ceza sorumlusuna yazı ile bildiriminin verginin tebliği
olduğu; tarh ve tebliğ edilen verginin ödenmesi gereken safhaya gelme-
sinin, tahakkuk olduğu; verginin kanuna uygun surette ödenmesinin ise
tahsil olduğu açıklanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, mahkemece, her ne kadar davacı şirke-
te ait çekicilerin ... kg istiap haddi üzerinden ödenen motorlu taşıt-
lar vergisinin; anılan çekicilerin satışı sırasında idarece kabul e-
dilmeyerek, ... kg ve daha üzeri istiap haddi üzerinden ödenmesi ge-
rektiğinden bahisle yapılan tahsilat işleminin, vergi tekniği açısın-
dan bir ikmalen tarhiyat olduğu ve bu nedenle de işlemin, ihbarname e-
sasına göre, tarh ve tebliği ile tahakkukunun sağlanması gerekirken,
doğrudan tahsil işlemine geçilmesinde isabet bulunmadığı yolunda karar
verildiği görülmüşse de, olayda, davacı şirkete ait çekicilerin satışı
aşamasında istenen motorlu taşıtlar vergisi, yükümlü tarafından öden-
diğinden, Vergi Usul Kanununun yukarıda belirtilen hükümleri uyarınca,
söz konusu verginin tarh, tahakkuk ve tebliğ edilmiş sayılacağının ve
ortada, bir idari davanın görülebilmesi koşullarının oluştuğunun kabu-
lü gereklidir.
Bu duruma göre, mahkemece yükümlü iddiaları da göz önünde bu-
lundurularak işin esasına geçilmek suretiyle bir karar verilmesi gere-
kirken yazılı gerekçe ile verilen kararda isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kara-
rının bozulmasına karar verildi.
YÖ/ES
|