|
YÜKÜMLÜ ŞİRKETE AİT DEFTERLER VE BELGELER İNCELENMEDEN BİZZAT YÜKÜMLÜ-
NÜN BEYAN VE AÇIKLAMALARINI İÇERMEYEN TUTANAĞIN İNCELEME RAPORUNA ESAS
ALINIP TARHİYAT YAPILMIYACAĞI HK.
Opaş Otomotif Platinleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin imal ettiği mamul-
leri pazarlama amacı ile Opaş A.Ş. ve bu şirketin bazı ortakları tara-
fından kurulan yükümlü şirketin 1985 takvim yılı işlemlerinin incelen-
mesi sonucunda Opaş'tan satın alıp pazarlamasını yaptığı malların tama
mının hasılat kaydedilmediği iddiasıyla yükümlü kurum adına resen salı
nan kaçakçılık cezalı vergiyi onayan Vergi Mahkemesi kararı, yükümlüce
temyiz edilmiştir.
5442 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1.maddesinin son fıkrasında ku-
rum kazancının gelir vergisinin mevzuuna giren gelir unsurlarından te-
rekküp edeceği ifade edilmiştir. 193 sayılı Kanunun 2.maddesinin son
fıkrasında da, Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça gelire giren kazanç
ve iratların gelirin tespitinde gerçek ve safi miktarları ile nazara
alınması kabul edilmiştir. Yükümlülerin bir kısım kazanç ve iratlarını
vergi dairesinin bilgisi dışında bıraktıkları ya da bildirdikleri ka-
zanç ve iradın safi miktarının gerçeğe en yakın biçimde saptanması ge-
rekir. Vergi Usul Kanununun, resen vergi salınmasını öngören 30.madde-
sinde de amaçlanan budur. Çünkü bu hükümle yasa koyucu, üzerinden ver-
ginin hesaplanacağı matrahın belirlenmesini öngörmüştür. Vergi kaybına
yol açıldığı ileri sürülen durumlarda resen vergi salınması için gerek
li nedenlerin bulunması, salt bu nedenle uygulanan tarhiyatın hukuka
uygunluğu sonucunun kabulü için yeterli değildir. Vergi Usul Kanununun
31.maddesinin sekizinci bendinde, takdirin dayanakları ile yapılan tak
dir hakkında açıklamaların, takdir kararlarında bulunması gereken bil-
giler arasında sayılmış vergilemeye esas alınacak matrahın, adına ver-
gi salınacak kişinin gizlediği kazanç ve iradın gerçek veya gerçeğe en
yakın miktarının belirlenmesinin amaçlandığını açıkca göstermektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 134.maddesinde de; vergi incelemesin-
den maksadın ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tes-
pit etmek ve sağlamak olduğu, 41.maddesinde ise, inceleme esnasında
lüzum görülen hallerde vergilendirme ile ilgili olaylar ve hesap durum
larının ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik olunabileceği, bu suret
le düzenlenen tutanakların birer nüshasının mükellefe veya nezdinde in
celeme yapılan kimseye bırakılmasının zorunlu olduğu kuralı getirilmiş
tir. Bu durumda gerçek kazancın tespiti açısından yeterli bir inceleme
nin yapılmış olduğundan sözedebilemek için sergileme ile ilgili olayla
rın, hesap durumlarının araştırılması, belirlenen hususların tutanakla
saptanması gerekmektedir.
Olayda yükümlü şirkete ait defter ve belgeler incelemeden, yükümlünün
bizzat beyan ve açıklamalarını içermeyen bir tutanağın inceleme raporu
na dolayısıyla tarhiyata esas alınması suretiyle varsayımlara dayanıla
rak vergi salınması, Kurumlar Vergisi Kanununun 1. ve Vergi Usul Kanu-
nunun 30.maddesiyle varılmak istenen amaca aykırı olması yönünden tar-
hiyatın kaldırılması gerekirken onanması yolundaki karar yasaya aykırı
dır.
Bu nedenlerle, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:74-75) BŞ/YÖ
|