|
İNCELEME ELEMANINA İBRAZ EDİLMEYEN DEFTERLERİN SONRADAN BULUNARAK MAH-
KEMEYE İBRAZ EDİLMESİ HALİNDE, MAHKEMENİN YENİ BİR ARAŞTIRMA YAPARAK
İDDİALARI KARŞILAMASI YERİNDELİK DENETİMİ OLARAK KABUL EDİLEMEYECEĞİ HK.
Toprak mahsulleri ticareti yapan davacı adına 1988 yılı işlemlerinin
incelenmesi sonucu düzenlenen rapora dayanılarak resen gelir vergisi
salınmış, kaçakcılık cezası kesilmiştir. Adana 2 Vergi Mahkemesinin
15.2.1990 gün ve 1990/233 sayılı kararı ile, davacının uyuşmazlık yı-
lı ile ilgili belgelerini inceleme elemanına ibraz etmemesiyle doğru
bir vergi incelemesi yapılmasının engellediği, bu nedenle resen tak-
dire gidilmesinin yerinde olduğu, defter ve belgelerin dava aşamasında
mahkemeye ibrazının resen takdir sebebini ortadan kaldırmıyacağı, in-
celeme ile aynı işi yapan emsal yükümlülerin beyanlarındaki bilgilere
göre ortalama kazanç esas alınarak matrah belirlemesinin yerinde oldu-
ğu, inceleme sırasında ibraz edilmeyerek uygun bir incelemeye olanak
sağlanmadığından, bu belgelerin mahkemeye verilerek incelenmesinin is-
tenilmesinde yasal yerindelik bulunmadığı, emsal olarak alınan yüküm-
lülerin neden emsal olamıyacaklarının dava dilekçesinde açıklanmadığı,
mahkemelerin bu konuda yerindelik denetimi yapamıyacakları gerekçesiy-
le vergi aslı aynen onanmış, matrahın bulunuş şekli itibariyle kaçak-
cılık cezası kusur cezasına çevrilmiştir. Davacı tarafeından anılan
kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30/3.maddesinde bu kanuna göre tutul-
ması mecburi olan defterlerin vergi incelemesi yapmaya yetkili olanla-
ra herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi hali resen takdir nedeni ola-
rak belirtilmiştir.
Olayda, davacıdan incelenmek üzere defter ve belgelerin ibrazı iste-
nildiği halde, kaybolduğu belirtilerek ibraz edilmemiş olduğundan re-
sen takdir sebebi var ise de, inceleme elemanınca mevcut işletme def-
teri ve katma değer beyannameleri yeterli görülmeyerek, salt aynı ver-
gi dairesine kayıtlı, aynı işi yapan ve emsal olduğu iddia olunan mü-
kelleflerin beyanlarının ortalamasının alınması suretiyle matrahın
takdir edildiği anlaşılmaktadır.
Yükümlü, inceleme raporunda belirtilen kişilerin kendisine emsal ola-
mıyacağını, tanınmış ve iş kapasiteleri geniş olan bu kişiler yerine
dilekçesinde belirtilen ve aynı sokakta faaliyet gösteren kendi duru-
mundaki altı mükellefin emsal aleınması gerektiğini, sonradan bulduğu
defter ve belgelerin mahkemece incelenmesi ile, inceleme elemanının
gösterdiği kişilerin emsal olamıyacağının anlaşılacağını iddia etmek-
tedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3.maddesinde de belirtildiği gibi ver-
gilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin
gerçekliği asıldır.
İnceleme sırasında, kaybettiği iddiasıyla inceleme elemanına ibraz
edemediği defterlerini sonradan bularak, mahkemeye ibraz eden davacı-
nın, resen takdir edilen matraha esas alınan yükümlülerin kendisine
emsal aleınamıyacağının bu defterlerin incelenmesiyle ortaya çıkacağı
iddiasının yukarıdaki hüküm uyarınca, mahkemece gözönüne alınması ve
incelenmesi gerekirken yasal olanak bulunmadığı gerekçesiyle incelen-
mesinde isabet bulunmamaktadır.
İnceleme sonucunda, emsal alınan kişilerin doğru seçilmemiş olduğu so-
nucuna varılıyor ise, buna göre yeni bir araştırma yapmak yerindelik
denetimi olarak kabul edilemiyeceğinden, mahkemenin bu gerekçesinde de
isabet bulunmamaktadır.
Bu nedenle, Vergi Dairesi Müdürlüğü temyiz isteminin reddine, yükümlü
temyiz isteminin kabulü ile Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına ka-
rar verildi.
(DAN-DER, SAYI:87)
(MT/SE)
|