|
MERKEZİ FRANSA'DA BULUNAN VE TÜRKİYE'YLE BERABER TÜM DÜNYAYA YAYIN YA-
PAN BİR TV.ŞİRKETİNİN, BİR AMERİKAN ŞİRKETİNE PROGRAM, YAYIN HAKKI İ-
ÇİN YAPTIĞI ÖDEME NEDENİYLE, FRANSIZ ŞİRKETİNE TÜRKİYE'DEN REKLAM TE-
MİN EDEN DAVACI KURUM ADINA BU ÖDEMEDEN VERGİ TEVKİFATI YAPILMASI GE-
REKTİĞİ GÖRÜŞÜYLE, TARHİYAT YAPILAMAYACAĞI HK.
Kanuni ve iş merkezi Fransa'da bulunan Show TV.SA. Şirketinin Amerika
Birleşik Devletleri'nde faaliyet gösteren Fremantle İnternational İnc.
adlı kuruluştan aldığı program gösterim hakkı nedeniyle yaptığı ödeme-
lerin 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24 üncü maddesi uyarınca
tevkifata tabi olduğu, tarhiyatın muhatabının Show TV'nin Türkiye'deki
daimi temsilcisi konumunda olan Aks TV Anonim Şirketi olarak kabul e-
dilmesi gerektiği ileri sürülerek 1992/5,6,8,10,11,12 nci ayları için
re'sen kurum (stopaj) vergisi salınmış, fon hesaplanmış, kaçakçılık
cezaları kesilmiştir. İstanbul 8.Vergi Mahkemesi 17.12.1997 günlü ve
1997/2311 sayılı kararıyla; Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24. maddesi u-
yarınca tevkifat sorumluluğundan söz edilebilmesi için dar mükellef
kurumun maddede sayılan türde bir gelir elde etmesi gerektiği, Show
TV. SA.'nın Türkiye'de televizyon yayınlarında bulunabilmek için Fre-
mantle İnternational İnc. İsimli kuruluştan program gösterim hakkı ki-
raladığı ve hakkın bedelinin Show TV. SA. Anonim Şirketi tarafından
Paris'te ödendiği, hizmetin A.B.D.'de verildiği, televizyon yayınları-
nın Fransa'da yapıldığı, kiralanan programların Fransa'da yapılan te-
levizyon yayın ve reklam hizmetlerinin üretiminde kullanıldığı, kira
bedellerinin Amerika'daki şirkete fatura edildiği, imalatın maliyetine
eklendiği ve amortismana tabi tutularak Show TV SA hesaplarına gider
kaydedildiği, Show TV SA. şirketinin Türkiye temsilcisi olduğu öne sü-
rülen AKS TV A.Ş.tarafından A.B.D. deki şirkete ödeme yapıldığı ve ö-
demelerin gider kaydedildiği hususunda herhangi bir tespit bulunmadı-
ğı, program gösterim hakkını kiraya veren şirket açısından elde edilen
gelir ticari kazanç olduğundan davacının tevkifat yapma zorunluluğun-
dan söz edilemeyeceği gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar
vermiştir. Davalı İdare, Aks TV A.Ş. ile Show TV S.A. arasındaki idari
ve mali ilişkiler, söz konusu programların Türkiye'ye yönelik yayın-
larda kullanılması, lisans sözleşmesi uyarınca yapılan ödemelerde kul-
lanılan kaynağın AKS TV tarafından temin edilmesi gibi hususlar dikka-
te alındığında gayri maddi hakkın Türkiye'de hem kullanılmasının hem
de değerlendirilmesinin söz konusu olduğunu ileri sürmekte, kararın
bozulmasını istemektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 11 inci maddesinde bi-
rinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi
de Türkiye içinde bulunmayanların yalnız Türkiye'de elde ettikleri ku-
rum kazançlarından dolayı vergilendirilecekleri, 24 üncü maddesinde
dar mükellefiyete tabi kurumların ticari, zirai ve diğer kazanç ve i-
ratları dışında kalan kazanç ve iratları ile telif imtiyaz ihtira, iş-
letme ticaret ünvanı, alameti farika ve benzeri gayri maddi hakların
satışı, devir ve temliki mukabilinde alınan bedellerin % 25 nispetinde
kurumlar vergisi tevkifatına tabi olduğu, anılan maddenin 6 ncı fıkra-
sında, dar mükellef durumunda olan kurumlara yukarıda yazılı kazanç ve
iratları sağlayanların bu kazanç ve iratlardan kurumlar vergisi tevki-
fatı yapmak zorunda oldukları, 7 nci fıkrasında ise kazanç ve iratları
sağlayanların kurumlar vergisi tevkifatına tabi kazanç ve iratları
nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettiren gerçek ve tüzel kişi-
ler olduğu öngörülmüştür.
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 45/a maddesinde, "kazanç veya ira-
dın ve gelir unsurlarının "Türkiye'de elde edilmesi" konusunda Gelir
Vergisi Kanunu'nun 7 nci maddesi hükmünün cari olacağı açıklanmıştır.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 7 nci maddesinin 5 inci fıkrasında gayrımen-
kul sermaye iratlarında; gayrımenkulün Türkiye'de bulunması ve mahi-
yetteki mal ve hakların Türkiye'de kullanılması veya Türkiye'de değer-
lendirilmesinin iradın Türkiye'de elde edildiğinin kabulü için gerekli
olduğu belirtilmiştir. Maddenin son fıkrasında değerlendirmeden ama-
cın, ödemenin Türkiye'de yapılması veya ödeme yabancı memlekette ya-
pılmışsa Türkiye'de ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın he-
saplarına intikal ettirilmesi veya karından ayrılması olduğu ifade e-
dilmiştir.
Dava konusu olayda merkezi New York'ta bulunan Fremantle İnter-
national İnc. adlı kuruluşla merkezi Paris'te bulunan oradan Türkçe
televizyon yayını yapan Show TV. SA. isimli Fransız şirketi arasında
imzalanan sözleşme ile Fremantle İnternational İnc. firmasının sahip
olduğu eğlence ve yarışma programlarının bazılarının yayın hakkı Show
TV. SA. ya verilmiştir. Show TV SA Türkçe yayınlar yapmakta ve bu ya-
yınların Türkiye'de daha iyi izlenebilmesi için Aks TV A.Ş.'nin bir
kısım teknik alt yapısından yararlanmaktadır. Ancak bu yayınların uydu
aracılığıyla tüm dünyada izlenmesi mümkün olmakta ve yayınların izle-
yicilere ulaşmasındaki asıl tenik hizmetler Fransa'daki Centreville
Video tarafından sağlanmaktadır. Öte yandan bu programların yayın hak-
kının kiralanmasına ilişkin bedeller Show TV. SA. tarafından ödenmek-
te, bu firmaca gider kaydedilmektedir. Dolayısıyla dar mükellef konu-
munda bulunan Fremantle İnternational İnc. firmasının program gösterim
haklarının kiralanması karşılığında sağladığı kira geliri Fransa'da
elde edilmiştir. Bu açıdan Gelir Vergisi Kanunu'nun 7 nci maddesinin
son fıkrasındaki "değerlendirmenin Türkiye'de yapılması" şartı gerçek-
leşmemiştir. Ayrıca bu yayınların Türkiye'de olduğu kadar bütün Dünya-
da izlenmesi söz konusu olduğundan gayrimaddi hakkın münhasıran Türki-
ye'de kullanılması da söz konusu değildir. Bu itibarla bir A.B.D. şir-
keti ile bir Fransız şirketi arasında imzalanan ve amacı uydu aracılı-
ğıyla yapılan yayınlarda kullanılacak programların gösterim hakkını
kiralamak olan bir sözleşme dolayısıyla, Türkiye'de kurulan, Fransız
şirketine Türkiye'den reklam temin eden AKS TV Anonim Şirketinin bu
sözleşme uyarınca dar mükellef kurumun temsilcisi sıfatıyla ödenen ki-
ra bedellerinden tevkifat yapma zorunluluğundan söz etmek mümkün bu-
lunmamaktadır. Tarhiyatın kaldırılmasına karar veren mahkeme kararında
yasalara aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle, temyiz isteminin reddine, karar verildi.
A Y R I Ş I K O Y
Uyuşmazlık kanuni ve iş merkezi Fransa'da bulunan Show TV.SA.
Şirketinin Amerika Birleşik Devletleri'nde faaliyet gösteren Fremant-
le İnternational İnc. adlı kuruluştan aldığı program gösterim hakkı i-
çin yaptığı ödemeler nedeniyle, 5422 sayılı Kanun'un 24 üncü maddesi
uyarınca tevkifat yapılması gerekip gerekmediğine ilişkindir.
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun, dar mükellefiyetin tanım ve dar
mükelleflerin kazançlarının ne şekilde ve hangi koşullarda vergilendi-
rileceğine ilişkin hükümleri karşısında uyuşmazlığın çözümlenmesi için
öncelikle davacı AKS Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik San. ve Tic.
A.Ş.nin, Fransa'da bulunan Show TV. SA.nın daimi temsilcisi sayılıp
sayılamayacağının ve bu şirketin yayın hakkını kiraladığı programlar-
dan dolayı Türkiye'de kazanç elde ettiğinin kabul edilip edilemeyece-
ğinin belirlenmesi gerekir.
Olayda, Show TV. SA. Şirketince, kullanma hakları kiralanan ve
Amerika Birleşik Devletleri'nden Fransa'ya ithal edilen programlara i-
lişkin kasetlerin, dil ve içerik itibariyle, yayına hazır programlar
üretilebilmesi için geçici ithal yoluyla Türkiye ye gönderildiği, üc-
ret karşılığı yaptırılan söz konusu üretimin tamamlanmasından sonra
Fransa'ya geri getirilen kasetlerin buradaki stüdyolardan uydu aracı-
lığı ile yayınlandığı, kira bedellerinin, anılan şirket tarafından ö-
dendiği, ve bunların Türkiye'de ödenen yapım ücretleri ile birlikte,
Fransa'da aktifleştirildiği, amortismana tabi tutulduğu, öte yandan,
Show TV: SA. Şirketinin bir Fransız şirketi olmasına rağmen, bu ülkede
gelir getirici herhangi bir faaliyetinin olmadığı, yalnızca Türkiye'ye
yönelik Türkçe televizyon yayıncılığı ile uğraştığı, bu kapsamdaki
hertürlü faaliyetinden yalnızca Türkiye'deki izleyicilerin yararlandı-
ğı, bunun sonucunda sağlanan gelirlerinde Türkiye'den elde edildiği
dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden anlaşılmaktadır.
Bu durumda; kullanım hakları kiralanan programlardan dil ve i-
çerik itibariyle Türkiye'de yayına hazır programlar üretilmiş, bu
programlar için reklamlar alınmış, gelir elde edilmiş ve bu programlar
Türkiye'de yayınlanmış olduğuna göre yayın haklarından Türkiye'de ya-
rarlanıldığının dolayısıyla Kanuni ve iş merkezi Amerika Birleşik Dev-
letlerinde bulunan kurum bakımından iradın Türkiye'de elde edildiğinin
kabulü gerekir.
Ayrıca, Show TV SA şirketi ile davacı kurumun hemen hemen aynı
ortaklardan oluşmuş olması da nazara alındığında; her iki kurum ara-
sında yapılmış olan reklam sözleşmesinin Show TV SA. şirketinin nam ve
hesabına ticari muameleler gerçekleştirmeye yönelik olduğu, yasal en-
gelleri bu yolla aşarak Türkiye de ticari faaliyette bulunduğu ve ge-
lir elde edildiği, böylelikle her iki kurum arasında daimi temsilcilik
ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; Show TV. SA. şirketi tarafından bir kısım
Televizyon programlarının kullanma hakkının kiralanması karşılığı ya-
pılan lisans ücreti ödemeleri nedeniyle; daimi temsilci sıfatıyla da-
vacı kurum adına yapılan inceleme sonucu düzenlenen rapor doğrultusun-
da re'sen kurumlar vergisi tevkifatı tarhiyatı yapılmasında hukuki i-
sabetsizlik bulunmadığı, temyize konu vergi mahkemesi kararının bu yö-
nüyle bozulması gerektiği düşüncesiyle temyiz isteminin reddine iliş-
kin karara katılmıyorum.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:100)
|