|
MÜKERRER VERGİ ALINDIĞI İDDİASIYLA YAPILAN DÜZELTME BAŞVURUSUNUN, GE-
NEL HATLARI İLE YAPILACAK BİR İNCELEME VE ARAŞTIRMA İLE SONUÇLANDIRIL-
MASI VE ELDEKİ BELGELERE GÖRE MÜKERRER BİR VERGİ ALINDIĞI SAPTANMIŞ
İSE BUNUN RED VE İADESİNİN GEREKECEĞİ HK.
1988 Ağustos ayında Ordu Yardımlaşma Kurumu Genel Müdürlüğü'ne sattığı
mercimeğin satış bedeli üzerinden vergisi tevkif edilmesinin yerinde
olmadığı, Şirket olarak müstahsil durumunda olmadıkları, yasal olmayan
bu uygulama nedeniyle kesilen verginin iadesi gerektiği istemiyle Ver-
gi Dairesi Müdürlüğüne yapılan başvurunun reddi üzerine Maliye ve Güm-
rük Bakanlığına vaki Şikayet başvurusunun cevaplandırılmaması suretiy-
le tesis edilen işlemin iptaliyle söz konusu verginin iade tarihine ka
dar geçen süre için kredi faizine göre hesaplanacak tutarda tazminat
hükmedilmesi istimine ilişkindir.
Hububat, bakliyat ve bitkisel yağlar ve sanayi ürünleri imali, dağıtım
ve pazarlamasını yapan davacı kurumun Ordu Yardımlaşma Kurumu Genel Mü
dürlüğü'ne sattığı zirai üründen, alıcı kuruluşun tevkif ettiği gelir
vergisinin mükerrer olması nedeniyle iadesi isteminin yerine getirilme
mesi suretiyle tesi oluna olumsuz işlem davanın konusunu oluşturmakta-
dır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 3239 sayılı Kanunla değişik 94.mad-
desinin A fıkrasında, zirai mahsüllerin müstahsilden alımı sırasında
vergi tevkifatı yapılması öngörülmüştür. Bu safhada vergi tevkifatı
yapılmakla birlikte tacirden mal alan başka bir tacirin, 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun 11. maddesine dayanılarak yayınlanan Gelir Ver-
gisi Kanunu 153 sayılı Genel Tebliğinde belirtildiği biçiminde ayrıca
bir tevkifat yapması halinde, bir muameleden kanunun öngörülmemesine
karşın mükerrer vergi alınması sonucu doğacığından ikinci defa tahsil
edilen vergilerin Vergi Usul Kanununun 117.maddesinde sözü edilen "Ver
ginin mükerrer olması" iddiasına dayanması nedeniyle vergilendirme ha-
tası kapsamında görülüp incelenmesi ve mükerrerlik varsa bunun idarece
sonuçlandırılması gerekir.
Vergi Usul Kanununun 11.maddesindeki sorumluluk, alım satıma taraf
olanlar ile bir hizmetten yararlananlar arasında söz konusudur. Gelir
Vergisi Kanununun 94.maddesinin A fıkrası 13 numaralı bendine göre ya-
pılması gerekli tevkifatta vergiyi doğuran olay, müstahsilden mal alı-
mı olduğuna göre bu verginin isorumluları ilk satışa taraf olanlar ola
bilir. Vergi Usul Kanununun 11.maddesine 3418 sayılı Kanunla eklenen
son fıkra hükmüyle ayrıca verginin ödenmesinden sorumlu tutulabilecek-
ler sadece, zirai ürünlerin alım satımına aracılık eden kuruluşlar ile
Ticaret Borsalarıdır. Maliye ve Gümrük Bakanlığı söz konusu 153 ve ay-
nı konuda bilahare yayınlanan 155 sayılı Gelir Vergisi Kanunu Genel
Tebliğleriyle, Gelir Vergisi Kanununun 94.maddesinde sözü edilen ve
kamu kurum ve kuruluşları dışında kalan kurum, kuruluş ve kişilerce
müstahsilden zirai ürün alımı dolayısıyle yapılacak tevkifatın safhası
değiştirilmemiştir. Tebliğlerde, tüccardan zirai ürün alanların müte-
selsil sorumluluktan kurtulmak amacıyla tevkifat yapabileceklerinin
belirtilmesi nedeniyle bu ürünlerin ikinci ele satışında tevkifat ya-
pılmış ise bunun 213 sayılı Vergi usul Kanununun "Vergi hatalarını dü-
zeltme" ile ilgili hükümleri çerçevesinde düzeltilmesi gerekmektedir.
Bunun için kanunda öngörülen şart ve usullerin dışında yeni usuller
getirilerek düzeltme isteminin sonuçlandırılmasının uzun ve belirsiz
tarihlere kadar ertelenmesinin yasal dayanağı olmadığından olayda oldu
ğu gibi mükerrer vergi alındığı iddiasıyla yapılan düzeltme başvurusu-
nun genel hatları ile yapılacak bir inceleme ve araştırma ile sonuçlan
dırılması ve eldeki belgelere göre mükerrer bir vergi alındığı saptan-
mış ise bunun red ve iadesi gerekirken, verginin tevkif edildiği tarih
ten, aylarca sonrasına kadar bu incelemenin sonuçlandırılmaması ve bu
konuda tesis edilecek işlemin vergi incelemesi nihayetine bırakılması
yerinde görülemez. Bu bakımdan davacının mükerrer vergilendirme iddi-
ası ile yaptığı düzeltme ve şikayet başvurusunun, açıklanan çerçevede
gerekli inceleme ve araştırma yapılarak sonuçlandırılması yerine red-
dinde isabet bulunmamaktadır.
Bu nedenle, davacı tarafından mükerrer verginin red ve iadesi istemiy-
le yapılan şikayet başvurusuna davalı idarece cevap verilmemekle tesis
olunan olumsuz işlemin iptaline, işbu iptal kararı davacının iddia et-
tiği ölçüde alacaklı bulunduğunu göstermeye yeterli olmadığından ve bu
husus düzeltme isteminin incelenmesiyle ortaya konulabileceği ve zarar
tutarının hesaplanması da ancak bundan sonra mümkün olabileceği cihet-
le tazminat isteminin bu safhada incelenmesi mümkün bulunmadığından bu
kısma ilişkin istemin reddine karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:88)
CP/SE
|