|
ELEKTRİK ENERJİSİNDEN HAREKETLE YAPILAN RANDIMAN İNCELEMESİ VE BİLGİSAYAR KAYITLARINDAN HAREKETLE BULUNAN MATRAH FARKINDA YASAYA AYKIRILIK GÖRÜLMEDİĞİ HK.
Temyiz Eden : ... Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf : ...
İstemin Özeti : ... Tuğla ve Kiremit Fabrikası Kollektif Şirketinin 1995 takvim yılı işlemlerinin randıman yöntemiyle incelenmesi sonucu, bir kısım hasılatı kayıt ve beyan dışı bıraktığı tespit edilerek ortağı olan davacı adına, şirketteki payı oranında resen gelir vergisi ve geçici vergi salınmıştır.
... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; bir muhbir tarafından inceleme elemanına verilen bilgisayar disketinin tek başına delil niteliği taşımadığı, bu bilgilerin incelemeyle doğrulanması gerektiği, fabrikanın kapasitesi, işletmede kullanılan teknoloji, temel girdilerden olan elektrik ve kömür tüketimi yanında toprak ve işgücünün üretime etkisi ve payı gözönüne alınmaksızın sadece elektrik tüketiminden hareketle bulunan matrah farkı üzerinden yapılan vergilendirmenin hukuka uygun görülmediği gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay Üçüncü Dairesi 3.12.2001 günlü ve E:2000/3472, K:2001/4281 sayılı kararıyla; ihbar eden kişi tarafından vergi idaresine sunulan bilgisayar disketinin idarece çözümlendiği ve işletmenin hasılat kayıtlarını içerdiğinin anlaşıldığı, elde edilen bu bilgiler hakkında şirket yetkilisinin ifadesine başvurulduğu ve düzenlenen tutanakla, bilgisayar disketine kayıtlı bulunan hasılatın işletmenin hasılat tutarı olduğunun saptandığı, şirket yetkilisinin anlatımı ve taşıma irsaliyesindeki emtia miktarıyla doğrulanan sözü edilen aygıt kaydının delil olarak kullanılmasında gerek bu nedenle, gerekse vergisi ihtilaflı dönemde tüm işlemlerin bilgisayar ortamında yönetilmesi nedeniyle yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, inceleme elemanınca salt bu tespitle yetinilmediği ve aynı yetkilinin, bu dönemde blok tuğla alışları da olduğuna ilişkin anlatımı karşısında, gerçekten imal edilen ve hazır alınarak satılan emtia miktarları belirlenmek üzere üretim girdilerinin de incelendiği, emek unsurunun kullanılan teknoloji ve amaçlanan üretime göre değişebileceği, kömür ve toprağın ise yörenin özelliği gereği gerçek miktarlarıyla kayıtlara geçirilmeyen girdiler olduğu gözönüne alınarak, en az yanıltıcı girdinin elektrik enerjisi tüketimi olduğunun kabul edildiği, şirket yetkilisinin anlatımında üretime girmeyen ve üretim dışı amaçlarla tüketilen elektrik enerjisinin toplam tüketimindeki payının %10 düzeyinde olacağı yönündeki ifadenin aynen kabul edildiği, ... Toprak Sanayi İşverenleri Derneğinin yazısında bildirilen ve şirket yetkilisince doğrulanan veri esas alınarak işletmede kullanılan nitelikteki vakum presin (1) kwh elektrik enerjisi tüketerek en olumsuz koşullarda üretebileceği tuğla sayısına göre fire düşüldükten sonra dönem içinde yapılması gereken üretimin ve kayıtlarda üretimdeki noksanlığın belirlendiği, işlemlerini elektronik ortamda düzenleyen ve yetkilisince de kabul edilen şirket hasılatının ayrı ayrı dökümleri de yapılmak suretiyle işletmenin hazır tuğla da alarak sattığı yolundaki anlatımın doğrulandığı, randıman yöntemiyle yapılan incelemenin sonuçlarının dönem hasılatının bir kısmının kayıt ve beyan dışı bırakıldığını gösterdiği, beyan dışı bırakılan kazancın belirlenmesi sırasında kayıtlarda görülmeyen imalat nedeniyle kayıt dışı bırakılan üretim unsurlarına ilişkin giderlerin de indirilmesi inceleme elemanınca kabul edilmekle birlikte davacı, bulunan matrah farkının yörede aynı faaliyeti yürüten diğer işletmelerin olduğu kadar kendi işletmelerinin karlılık oranlarını aşan karla çalışıldığı sonucunu doğurduğunu ileri sürmesine karşın, bu iddia karşılanmadan karar verilmesinin hukuka uygun olmadığı gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca ısrar etmiştir.
Vergi dairesi müdürlüğü tarafından, en doğru tespit edilen girdinin elektrik enerjisi olduğu, yapılan incelemede yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek ısrar kararı temyiz edilmiştir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Gülsen BİŞKİN'in Düşüncesi : Danıştay Üçüncü Dairesinin bozma kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Ahmet ALAYBEYOĞLU'nun Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen ısrar kararının dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca, dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
... Tuğla Kiremit Fabrikası Kollektif Şirketinin 1995 takvim yılı işlemlerinin randıman yöntemiyle incelenmesi sonucu bir kısım hasılatı kayıt ve beyan dışı bıraktığı tespit edilerek ortağı olan davacı adına şirketteki payı oranında resen salınan gelir vergisi ve geçici vergiyi kaldıran vergi mahkemesi ısrar kararı vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesinin (B) bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu ve bunun yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği kurala bağlanmıştır.
Davacının ortağı olduğu kollektif şirketin kazancının bir kısmını beyan dışı bıraktığını ihbar eden kişi tarafından, vergi dairesine sunulan bilgisayar disketi idarece çözümlendiğinde, işletmenin hasılat kayıtlarını içerdiği anlaşılarak, elde edilen bu bilgilere ilişkin olarak şirket yetkilisi nezdinde düzenlenen tutanak ile de bilgisayar disketinde kayıtlı hasılatın işletmenin hasılat tutarı olduğu saptanmıştır.
Şirket yetkilisinin beyanları ve taşıma irsaliyelerindeki emtia miktarlarıyla doğrulanan bilgisayar kayıtlarının delil olarak kullanılmasında yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
Şirket yetkilisinin, bu dönemde blok tuğla alışlarının da bulunduğu yolundaki beyanı üzerine hazır alınarak satılan ve imal edilen blok tuğla miktarının tespiti amacıyla üretim girdileri incelenmiş, üretimde kullanılan emek, kömür ve toprağın gerçek miktarıyla kayıtlara geçirilmeyen girdiler olması nedeniyle, en az yanıltıcı girdinin elektrik enerjisi tüketimi olduğu kabul edilip, şirket yetkilisinin; tüketilen elektriğin %10 unun üretime girmeyen tüketim olduğu yolundaki beyanı da dikkate alınarak, ... Toprak Sanayi İşverenleri Derneği'nin yazısında bildirilen ve şirket yetkilisince de doğrulanan veri esas alınarak, işletmede kullanılan nitelikteki vakum presin (1) Kwh elektrik enerjisi ile en olumsuz koşullarda üretebileceği tuğla sayısına göre fire düşüldükten sonra dönem içinde üretilmesi gereken tuğla miktarı belirlenmiş, kayıtlı üretim miktarı ile arasında fark olduğu tespit edilmiş ve şirket hasılatının ayrı ayrı dökümleri yapılmak suretiyle, şirketin hazır tuğla da alıp sattığı yolundaki ifade doğrulanmıştır.
Bilgisayar disketinin çözümlenmesiyle ortaya çıkan ve şirket yetkilisinin beyanları ve işletmenin diğer kayıt ve belgeleriyle doğrulanan gayrisafi hasılata dayanılarak randıman yöntemiyle yapılan incelemenin sonuçları, dönem hasılatının bir kısmının kayıt ve beyan dışı bırakıldığını göstermekte ise de, yükümlünün, bulunan matrah farkının bu sektördeki karlılık oranlarının çok üstünde bir karla çalışıldığı sonucunu ortaya çıkardığını ileri sürmesine karşın, bu konuda herhangi bir araştırma yapılmadan karar verilmesi hukuka uygun görülmemiştir.
Bu nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı ısrar kararının bozulmasına, yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 13.12.2002 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
K A R Ş I O Y
Temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar, vergi mahkemesi ısrar kararının bozulmasını sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşü ile karara katılmıyoruz.
BŞ/ŞGK
|