|
TÜRKÇE VE İNGİLİZCE DİLLERİNDE ÜCRET KARŞILIĞINDA KURSLAR DÜZENLEYEREK
ÖZEL OKULLAR GİBİ DEVAMLI LİSAN EĞİTİM ÖĞRETİMİ YAPAN DERNEĞİN, TÜZÜ-
ĞÜNDE ÖNGÖRÜLEN AMACINA UYGUN FAALİYETTE BULUNMUŞ OLMASININ FAALİYETİN
TİCARİ VE İKTİSADİ NİTELİĞİNİ ORTADAN KALDIRMAYACAĞI HK.
Türk-Amerikan Üniversiteliler Derneğinin 1987 takvim yılı için ihtira-
zi kayıtla vermiş olduğu Kurumlar Vergisi beyannamesi üzerinden salı-
nan kurumlar vergisini, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1.madde
sinin D bendine göre dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin ku-
rumlar vergisine tabi olduğu, aynı kanunun 5.maddesinde tanımı yapılan
iktisadi işletmenin Türk Ticaret Kanununun 3. ve 11.maddelerine göre
ticarethane veya fabrika ile ticari şekilde işletilen diğer müessesele
ri ifade ettiği, Ticaret Sicili Nizamnamesine göre de ticari işletme-
de gelir sağlamasının hedef alınması, devamlı olması ve esnaf faaliye-
tinin sınırlarını aşan bir çalışma düzeni kurulması gibi üç unsurun
varlığının arandığı, davacı derneğin amacının tüzüğünün 3.maddesinde
sayıldığı, bunlardan birisinin dil kursları düzenlemek olup, bunun der
neğe yan gelir sağlayan bir iktisadi işletme olmaktan çok kuruluş ama-
cının gereği olduğunu bu durumda dernek tüzüğünün 2.maddesinde belirle
nen amaçları gerçekleştirmek için düzenlenen kurslara katılanlardan
faaliyetin devamı için bir ücret alınmasının lisan kursunun derneğe
bağlı bir iktisadi işletme olarak kabulü ile derneğin kurumlar vergisi
ne tabi tutulmasında yasaya uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle terkin
eden Vergi Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1.maddesinin d bendi ile, der-
nek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazançlarının kurumlar ver-
gisine tabi olacağı öngörülmüş, 5.maddesinde ise, dernek ve vakıflara
ait veya bağlı olup 4.maddede yazılı şartları haiz bulunan işletmele-
rin, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri sayılacağı belirtilmiş-
tir. 4.maddede faaliyetleri devamlı bulunan ticari işlemlerden söz
edilmiş, aynı maddenin ikinci fıkrasında bu işletmelerin kazanç gayesi
gütmemeleri, tüzel kişiliklerinin olmaması, müstakil muhasebeleri ve
kendilerine tahsis edilmiş sermayelerinin bulunmamasının mükellefiyet-
lerine tesir etmiyeceği kabul edilmiştir.
Davacı derneğin Türkçe ve İngilizce dillerinde ücret karşılığında kurs
lar düzenliyerek özel okullar gibi devamlı lisan eğitim ve öğretimi
yaptığı anlaşılmaktadır. Türk Ticaret Kanununun 11.maddesinde ticari
şekilde işletilen müesseseler ticari işletme sayılmış, 12.maddesinin 6
numaralı bendi ile de özel okullar ve benzeri müesseselerin ticaretha-
ne sayılacağı belirtilmiştir. Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesin-
de eğitim ve öğretim hizmeti yapan davacı derneğin dil kursları ile
ilgili faaliyetinin iktisadi işletme sayılmasında ve bu nedenle elde
edilen gelirin vergilendirilmesinde kanuna aykırılık yoktur.
Derneğin, Tüzüğünde öngörülen amacına uygun faaliyette bulunmuş olması
faaliyetin ticari ve iktisadi niteliğini ortadan kaldırmayacağından,
elde edilen gelirin vergi dışı bırakılmasını gerektirmez. Amacın ilim
ve fenni öğretmek ve yaymak olarak mütalaa edilmesi halinde dahi, Kanu
nun 7.maddesinin 7 numralı bendi uyarınca bu amaçla faaliyette bulunul
duğu Maliye ve Gümrük Bakanlığınca kabul edilmedikçe söz konusu geli-
rin vergi dışı bırakılması mümkün bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle ihtirazi kayıtla beyan edilen verginin terkin
edilmesinde isabet görülmediğinden İstanbul 9.Vergi Mahkemesi kararı-
nın bozulmasına karar verildi.
BŞ/SE
|