|
TÜZEL KİŞİNİN VERGİ BORCUNUN TAHSİLİ İÇİN TÜM TAKİP YOLLARI TÜKETİLE-
REK USULÜNE UYGUN ACİZ FİŞİ DÜZENLENMEDEN, KANUNİ TEMSİLCİNİN TAKİBİ-
NİN MÜMKÜN OLMADIĞI HK.
Kanuni temsilcisi bulunduğu Aromatik Kimya Sanayi ve Ticaret Anonim
Şirketinin 1992/8 ila 10 uncu aylarına ilişkin gelir (stopaj) vergisi-
nin tahsili için davacı adına ödeme emri düzenlenip, tebliğ edilmiş-
tir. İstanbul 3.Vergi Mahkemesi 9.11.1994 günlü ve E:1994/936,
K:1994/1951 sayılı kararıyla; borçlu şirketin haciz uygulanan menkul
malları borçlarını karşılayacak düzeyde bulunmadığı ve başkaca haczi
kabil malı da olmadığından, kanuni temsilci sıfatıyla davacı adına dü-
zenlenen ödeme emrinin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine ka-
rar vermiştir. Davacı, şirketin aktifinde borcu karşılayabilecek düzey
de alacakları olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 10.maddesinde "Tüzel kişilerle küçük-
lerin ve kısıtlıların vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olma-
yan teşekküllerin mükellef veya vergi sorumlusu olmaları halinde bunla
ra düşen ödevler kanuni temsilcileri, tüzel kişiliği olmayan teşekkül-
leri idare edenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine ge
tirilir. Yukarıda yazılı olanların bu ödevleri yerine getirmemeleri yü
zünden mükelleflerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen ve-
ya kısmen alınamayan vergi ve buna bağlı alacaklar, kanuni ödevlerini
yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır." denilmek suretiyle kanu
ni temsilcilerin sorumluluğu belirtilmiştir. Ancak bu maddeye göre ka-
nuni temsilcinin takip edilebilmesi için, vergi borçlusu hakkında tüm
takip yollarının tüketilmesi ve bunun sonucunda amme alacağının bu ki-
şilerden kısmen veya tamamen alınamamış olması gerekmektedir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 75.madde
sinde de "Yapılan takip sonunda, borçlunun haczi caiz malı olmadığı
veya bulunan malların satış bedeli borcunu karşılamadığı takdirde borç
lu aciz halinde sayılır. Yapılan takip safhalarıyla bakiye borç mikta-
rı bir aciz fişinde gösterilerek aciz hali tespit olunur." denilmiş ve
76.maddede aczin neticeleri açıklanmıştır. Anılan Kanun hükmüne göre,
borçlunun aciz halinde sayılacağı durumlarda, yapılan takip safhalarıy
la bakiye borç miktarının bir aciz fişinde gösterilmek suretiyle aciz
halinin tespit olunması gerekmektedir.
Amme alacağının Vergi Usul Kanunu'nun 10.maddesi uyarınca kanuni tem-
silcilerden takibi yoluna gidilebilmesi için, vergi borçlusu hakkında
tüm takip yollarının tüketilmesi, borçlunun, borcu karşılayabilecek dü
zeyde haczi kabil malı bulunmaması veya bulunan malların satış bedeli-
nin borcu karşılamaması sebebiyle borçlunun aciz halinde olması ve bu
durumla birlikte bakiye borç miktarının bir aciz fişinde gösterilmesi
gerekmektedir. Kanuni temsilcilerin takibi, ancak tüm bu safhalardan
sonra mümkündür.
Olayda, borçlu kurum hakkında yapılan takip sonucu bir kısım menkul
mallar haczedilmiş, ancak borçlu kurumun başkaca haczi kabil malları-
nın bulunup bulunmadığı konusunda yeterli araştırma yapılmadan, haciz
tutanağına yazılan "başkaca haczi kabil malı yoktur" ifadesiyle yeti-
nilmiş ve aciz fişi düzenlenmeden, doğrudan kanuni temsilci olan dava-
cının takibi yoluna gidilmiştir.
Bu durumda, kanuni prosedür tamamlanmadan ve borçlu kurum hakkında ya-
pılan takip sonuçlanmadan davacı adına düzenlenen ödeme emrinde ve bu
ödeme emrine karşı açılan davayı reddeden vergi mahkemesi kararında
isabet bulunmamaktadır.
Bu nedenle, İstanbul 3.Vergi Mahkemesinin 9.11.1994 günlü ve E:1994/
936, K:1994/1951 sayılı kararının bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:92)
BŞ/ES
|